Ondanks de regeltjes van Hugo de Jonge voelde Draaimolen als een echt festival

Afgelopen zaterdag vond er in verschillende steden weer een Unmute Us-demonstratie plaats. De evenementenbranche en de nachtclubs protesteren met deze demonstraties tegen de coronaregels die hen het leven zuur maken. Unmute Us-protesten worden door zowel critici als door de organisatie zelf gezien als feesten in vermomming, die worden gehouden zolang het moeilijk is om echte festivals te organiseren. 

Als ik zelf de Amsterdamse editie bezoek, lukt het me desondanks niet om de feeststemming te pakken te krijgen, hoe uitbundig de kleurrijke optocht met de pompende sound systems ook is. Unmute Us blijft een feest dat is opgetuigd om de aandacht te trekken van Hugo de Jonge en Mark Rutte: precies de mensen waar je niet aan wilt denken tijdens het feesten. “Hugo, ik rave niet meer door jou!”, staat er op een protestbord, alsof je voor een rave toestemming nodig hebt van de autoriteiten. Het is pijnlijk duidelijk dat Unmute Us de brave rebellie is van de legale evenementenbranche. Ze zijn afhankelijk van het beleid en er spelen simpelweg te veel belangen om ondergronds te gaan. Al die duizenden bartijgers, grafisch ontwerpers, toiletjuffrouwen (m/v/x), dj’s, dragqueens, doorbitches en decorbouwers kunnen niet leven van af en toe een illegale onder een viaduct. 

Er lijkt, gelukkig, een eind aan de maatregelen in zicht te komen. Vooralsnog is er naast protesteren of een illegale rave slechts één derde optie voor de evenementenbranche: je schikken naar de gestelde beperkingen en in aangepaste vorm toch een party opzetten. Dat is misschien minstens zo rebels, want het beleid werkt festivals aan alle kanten tegen. De organisatie achter Draaimolen durft het desondanks aan. Ze geven feesten op hun vertrouwde locatie in de bossen rondom een oude munitieopslagplaats in Tilburg. Afgelopen zondag ging ik ook daarheen, in een poging om Mark, Hugo en hun beleid te vergeten. 

Het bos is aangekleed met spiegels en je betreedt het terrein via een portaal van enorme lappen roze tule, die toverachtig wapperen in de nazomerbries op deze vroege zondagmiddag. De naam van het festival is This is Not Draaimolen Festival, zo staat bij de ingang te lezen. Ook dat zou je kunnen zien als een subtiele kritiek. Draaimolen kent normaal gesproken verschillende podia en trekt zo’n dertienduizend liefhebbers van elektronische muziek, die eindeloos kunnen ronddwalen in het woud. Nu is er maar één stage, en waren er maar 750 tickets per dag beschikbaar, die al snel uitverkocht waren. De vorm van het festival is aangepast aan de heersende maatregelen, en daarmee toch een beetje anders dan normaal. Maar naast het feest van vandaag zijn er nog negen andere intieme concert- en festivaldagen, verspreid over twee weken. Heel erg beperkt voelt het festival daarom niet aan. Dat maakt het mogelijk om te lachen om de surrealistische spielerei á la Magritte die de naam in zich draagt.

Opgeruimd betreed ik de dansvloer, die gisteren tijdens de door industrialtechnokoning Blawan gecureerde festivaldag al flink is ingewijd. Op de aangestampte modder met hier en daar nog een plukje gras staan de mede-feestgangers er vandaag vooralsnog ontspannen bij. Er is een vriendelijk zonnetje, het ruikt naar dennen, en eventuele drugs zijn nog niet in werking getreden. Het is duidelijk dat niemand haast heeft: we hebben nog de hele dag de tijd om in een euforische danstrance te geraken. Ongemerkt wordt die trance toch al vrij snel opgewekt door Jane Fitz die diepe, lome bassen soepel laat overvloeien in acid-gepruttel. Terwijl ik voor de grote speakers sta beginnen mijn ledematen steeds automatischer te bewegen, alsof er een spiergeheugen wordt geactiveerd dat al tijdenlang weinig gebruikt is. Ik voel de ellende van de afgelopen tijd van me afglijden. Alsof het gewoon weer 2019 is, die gelukzalige tijd waarin we grote problemen als klimaatverandering en slecht functionerend kapitalisme nog elk weekend heerlijk konden wegdansen. 

Na een uurtje in deze droom te hebben verkeerd, krijg ik dorst. De veertig euro voor een fles natuur-cava plus nog wat extra voor een speciale wijntas (fannypack meets thermoskan), tik ik met liefde af. Als die fles leeg is volgen er allerlei mixdrankjes, die je zelf kunt samenstellen uit alle soorten frisdrank en alcohol die ze verkopen (rum-rabarberlimo, bijvoorbeeld). Tijdens één van de pinsessies aan de bar realiseer ik me opeens hoe veel geld de festivalsector op dit moment misloopt. Net als Hugo de Jonge en Mark Rutte bestaat mijn banksaldo hier even niet: dat is een probleem voor morgenochtend. 

Geredeneerd vanuit ondernemersperspectief snap ik eigenlijk niet waarom niet alle festivals de strategie van Draaimolen volgen. Nachtclubs kunnen vanwege de strenge regels voor binnenruimten écht niet open, maar je kunt kennelijk prima kleinschalige feestjes in bossen en weilanden organiseren. Uitgesmeerd over tien dagen trekt Draaimolen alsnog duizenden bezoekers die waarschijnlijk allemaal de spendeerhendel flink overhalen. Toch vereist het veel creativiteit om een festival als dit te organiseren zonder failliet te gaan, vertelt Jip van de organisatie. “Wij doen bijna alles zelf, en we houden er niet heel veel aan over. Maar we wilden toch bewijzen dat je nog steeds een festival kan organiseren, zonder dat het een heel schraal feest wordt.” 

Dat het inderdaad verre van een schraal feest is, ervaar ik terwijl Ateq en Resom, Dixon en Dustin en andere gelegenheids-dj-duo’s back to back hun muzikale ontsnappingsroutes aan de grimmige realiteit ontrollen. Afsluiter is Benny Rodrigues, voor de pandemie één van de meest geboekte dj's van Nederland, en een festival zou dan ook niet compleet zijn zonder hem. This is not Draaimolen Festival heeft niet de wilde urgentie van de eerste clubavond sinds corona, de wetenschappelijke sfeer van de Fieldlabs of de boosheid van de Unmute Us-protesten. Het is gewoon een festival, in een sfeervolle setting en met een uitgelezen programmering. Een kortstondig moment van vreugde, een frivool extraatje in het leven dat je helpt om je weer mens te voelen. 

This is not Draaimolen Festival vindt ook komende week nog plaats in Tilburg. Er zijn nog kaarten voor de concertdagen.