Deze kunstenaar herbeleeft zijn jeugd door peperdure retro-games te unboxen

In een ietwat afgetakeld pand in het centrum van Harderwijk wordt druk heen en weer gewandeld. Het gebouw, dat vroeger een bibliotheek was, wordt momenteel gebruikt voor het schieten van een documentaire over games. Op de set heerst een groot contrast tussen de groezelige vloerbedekking en afgebladderde verf op de muren met de vier gloednieuwe camera’s die in de ruimte geparkeerd staan. Een rookmachine spuwt een laagje mist over een designerbank die zich tot een enorme tv richt. Op het scherm staat het personage Link uit Zelda geduldig te deinzen, zijn zwaardje in de linkerhand. Verderop lopen vier mannen gekleed in Zelda-kleding over de set.

Het is een kostbare productie, eentje die uit de zak wordt betaald van kunstenaar Peter Riezebos (41). Hij kwam eerder in het nieuws met een prijzige wijnreis rond de wereld, die hij financierde met zijn kunstwerken die zijn “geïnspireerd door Basquiat, Picasso, De Kooning en Appel”. De kunstenaar uit Harderwijk heeft zich tijdens de pandemie op een nieuw project gericht. Hij maakt een documentaire over het ‘unboxen’ van zijn honderd favoriete games uit zijn jeugd, die nog in perfecte staat verkeren en helemaal in de originele verpakking zitten. Voor wie niet op YouTube komt en even heeft gemist wat unboxing is: het uit de verpakking halen van spullen als sneakers, snoepgoed of in dit geval spellen is enorm populair en levert miljarden views op. 

De regel is meestal: zodra het unboxed is, heeft dat een enorme invloed op de waarde van het product. Maar daar gaat het niet om: door een video van een unboxing te kijken kan je ervaren hoe heerlijk het is om iets nieuws uit de verpakking te halen, zonder dat je er zelf geld aan hoeft uit te geven. Het publiceren van een unboxing op YouTube is op z’n beurt ook weer een verdienmodel.

Het unboxen van de door Peter gevonden games doet hij samen met zijn vrienden, want de ervaring delen vindt hij het belangrijkste in dit proces. Vandaag vindt er een unboxing van Ocarina of Time plaats, een Zelda-game uit 1998 voor de Nintendo 64. Ingepakt is de game zo’n 2000 euro waard. Uitgepakt: een ‘schamele’ 200 euro. Maar voor Peters vriendengroep is het een belangrijke titel met veel historische waarde. Naar deze unboxing keken ze al een tijdje uit. Zelf stap ik deze wonderlijke Zelda-set op met de vraag waarom het unboxen van games zoveel met ze doet.

Peter legt het mij uit in de studio, terwijl om ons heen een cameraman druk bezig is met filmen. Tijdens de pandemie heeft hij veel tijd besteed aan games verzamelen voor dit nieuwe project. Samen met het team dat er vandaag bij is, hebben ze de afgelopen periode al vijftig games uitgepakt.

“Het heeft voor mij allemaal met de ervaring te maken van het compleet opnieuw mogen openmaken van een herinnering uit je jeugd,” legt Peter uit. “Games komen volledig geseald binnen. Er zit een casing omheen met daarop het stempel van een bedrijf, wat bewijst dat het nog nooit open is geweest. Die casing moeten we met een hamer openbreken.” Hij laat mij het harde plastic hoesje zien dat om de Zelda-game zat. Het voelt aan als gepantserd glas – alsof het veel meer probeert te beschermen dan een oude en ontzettend dure Nintendo 64-game.

Na het openmaken is voor Peter een groot deel van de ervaring wel voorbij. “Na het uitpakken is het ineens ‘gewoon’. Karton en gedateerde afbeeldingen. Die glamour, de emotie, de nostalgie raak je daar een beetje mee kwijt.” Voor Peter is het herbeleven van de vreugde van vroeger het allerbelangrijkste aan deze documentaire. Veel van de games die hij verzamelt zijn als spel namelijk vrij gedateerd. “Ocarina of Time is in ieder geval een game die nog steeds leuk is om te spelen, maar we hebben ook een paar games gehad waarvan het unboxen echt het leukste deel van de ervaring was. De game zelf was dan bijna niet meer speelbaar. Castlevania 64 bijvoorbeeld, die speel ik echt nooit meer.” 

Het lijkt alsof Peter vrij makkelijk met het waardeverlies van deze games omgaat. Geld doet hem niet zo veel. Toch zijn er veel verzamelaars die het liefst zien dat games juist niet opengemaakt worden. “Ik heb wel wat gedoe gehad met de verkopers van nog niet opengebroken games, die graag willen dat de waarde van deze games hoog blijft,” vertelt Peter. “De prijs van Zelda blijft nog vrij hoog, omdat deze versie van de game wel een van de laatste drie wereldwijd is die nog bestaat.” De duurste game die hij kocht was Secret of Mana, met een prijskaartje van 10.000 euro. “Die zal ook niet veel meer dan 200 euro waard zijn nu.” Hij wijst naar de muur achter mij, waar zeven grote schilderijen hangen. “Deze zijn opgekocht door een Nederlander in Dubai voor zo’n 500.000 euro. Dan heb je die kosten er zo uit.”

Deze insteek is bij Peter in alles terug te vinden. De verkoop van zijn kunst is voor hem een middel tot een hoger doel, in dit geval het herbeleven van zijn jeugd. Hij wil maar wat graag zijn ervaringen met ons delen, zo blijkt ook als we vanuit de studio naar zijn kantoor toe lopen. Van zijn enorme collectie dure wijnen, weggestopt in een koeling midden in de ruimte, tot aan de Gucci-kledingstukken die door de ruimte slingeren. “Ik draag dat veel om ooit een samenwerking met hen aan te gaan.” Peters omgang met zijn spullen laat dezelfde mentaliteit zien als bij het unboxen van de games. “Ik heb een affiniteit met mooie spullen, maar dan ook weer voornamelijk met de ervaring die daaraan vastzit. Zoals met mijn wijnen, daar zit romantiek in. Je hebt de geurflesjes om te trainen, het poetsen van de glazen, decanteren. Dat is een hele reis die alles mooier maakt.”

Dan is het tijd om verder te gaan met de documentaire filmen, en de vier mannen die later op beeld moeten, hoppen snel door de visagie. Om de Zelda-party een beetje tot leven te brengen, dragen ze allemaal wel iets dat aan Link doet denken: zijn groene muts, een trui met het Zelda-symbool erop, een schild op de rug. Het enorme kostenplaatje van deze jeugddroom staat voor hen verder volledig buiten kijf.