Ik ging in Tokio op bezoek bij de Japanse fanclub van VVV-Venlo

Wolkenkrabbers zo hoog als je kunt kijken, overal flitsende lichten en een gigantische stroom mensen. De wijk Shinjuku is het zakelijke epicentrum van Tokio en het aantal mensen per vierkante meter ligt vermoedelijk nergens hoger. Grote groepen Japanners bewegen voortdurend van stoplicht naar stoplicht. Een van die mensen is Naoaki Okuda. Tussen de haastig wandelende zakenlui valt hij op. Naoaki is namelijk niet gehuld in een donkere broek en wit overhemd, zoals iedereen in Shinjuku, maar draagt een zwart shirt met daarop het logo van een voetbalclub. Het logo van VVV-Venlo. Naoaki Okuda kwam in 1988 vanuit Japan naar Nederland. Hij werd door zijn werkgever, een logistiek bedrijf, naar Limburg gestuurd en vond zichzelf vanuit de gekte van Tokio plotseling terug in het rustige Venlo, ver verwijderd van zijn thuisland. Hij verruilde zijn flat in de Japanse hoofdstad voor een woonwagen in Limburg. Toen er op een avond, het was al donker, aangebeld werd, schrok hij zich wild. Buiten stond een man die vanachter de deur aangaf zaken te willen doen. In eerste instantie dacht Naoaki aan een verkoper van koffiezetapparaten, al verstond hij weinig van wat er achter de deur geschreeuwd werd. De Japanner vertrouwde het niet en schreeuwde in gebrekkig Engels dat hij zo’n apparaat al had staan.

De man bleef aanbellen, en Naoaki deed even later alsnog open. Hij zou er geen spijt van krijgen, want degene die aan de bel trok was Hai Berden. De Limburger had drie jaar daarvoor Seacon Logistics, een verschepingsbedrijf, opgericht. Berden wilde de Japanse markt op en had een afspraak met Naoaki’s werkgever gemaakt, maar Naoaki wist nog van niets. Het zou voor beiden een gouden zet blijken: de Limburgse zakenman vond zijn ingang naar de Japanse markt en Naoaki vond de liefde van zijn leven, VVV-Venlo.

Enkele weken na hun eerste ontmoeting nam Hai Berden Naoaki mee naar De Koel. De Japanner was meteen verkocht. Hoewel hij amper een bal zag rollen, herinnert Naoaki zich zijn eerste wedstrijd in een Nederlands voetbalstadion als de dag van gister: “Ik stond op de staantribune en was als kleine Japanner zeker een kop kleiner dan de gemiddelde Nederlander. Tijdens de wedstrijd zag ik dus alleen het achterhoofd van degene voor me en ik moest continu springen om iets van de wedstrijd mee te krijgen. Het zag er waarschijnlijk belachelijk uit.” Desondanks was Naoaki meteen verkocht: “In Japan stelde het voetbal in de jaren tachtig nog helemaal niets voor. Wij hadden niet eens een professionele voetbalcompetitie. Ik wist dus helemaal niet dat mensen voetbal beleefden zoals in Nederland gedaan werd, met veel mensen en gezang op de tribunes. Het was fantastisch. Na die eerste wedstrijd bezocht ik zo vaak mogelijk wedstrijden, samen met een paar andere Japanners die in Venlo werkten. Ik reisde VVV zelfs achterna door Nederland voor uitwedstrijden. Op een gegeven moment werden er in de Nederlandse stadions gelukkig steeds meer stoeltjes geplaatst, waardoor ik ook daadwerkelijk iets meekreeg van de wedstrijden. Al vond ik de sfeer in de voetbalstadions toch vaak belangrijker dan de wedstrijd.”

In totaal zou Naoaki Okuda zo’n twaalf jaar van zijn leven doorbrengen in Venlo, verdeeld over verschillende periodes. De mooiste momenten in de Limburgse stad beleefde hij langs het voetbalveld, op de tribunes van De Koel. Hij werd een bekend gezicht op de Venlose tribune. Toen er met Keisuke Honda een Japanse voetballer naar Limburg kwam, werd Naoaki zelfs ingeschakeld door de club. “Ik was aardig ingeburgerd in Venlo en wees Keisuke een beetje de weg. Ik nam hem mee uit eten, hielp hem met het zoeken van een appartement en kocht meubels met hem. Bij zijn eerste interview in Venlo werd ik in eerste instantie ingeschakeld als tolk, maar Keisuke had me niet nodig. Hij wilde het liever zelf in het Engels doen, terwijl hij nog amper Engels sprak. De andere Japanse jongens hielp ik ook, maar niet zo intensief als Honda. Yuki Otsu was tijdens zijn periode in Venlo bijvoorbeeld vaak geblesseerd en vloog dan terug naar Japan. Met Maya Yoshida ging ik weleens eten. Mensen dachten dan dat ik zijn vader was.”

Bijna twintig jaar na zijn eerste wedstrijd in De Koel was Naoaki nog altijd gek op VVV en Venlo. In 2007 besloot hij in Tokio om een officiële VVV-Venlo-fanclub op te richten. Klein probleem: veel Japanse aanhangers van de Limburgse voetbalclub waren er nog niet. “We waren in totaal met vijf leden, waaronder ikzelf. Ik bezocht dus al Nederlandse wedstrijden en maakte met mijn verhalen andere Japanners enthousiast voor VVV-Venlo. In een jaar tijd wisten we te groeien tot zo’n 20 leden, dus dat ging goed. Veel mensen denken dat de fanclub is gestart toen Keisuke naar VVV kwam, maar dat is absoluut niet waar. Toen ik de fanclub oprichtte hadden Japanners geen flauw benul van Venlo. Ze keken me vragend aan als ik erover begon en vroegen me naar Amsterdam of Rotterdam.”

Maar toen kwam Honda naar Limburg en begon hij te scoren: “Keisuke Honda groeide uit tot een ster in Japan toen hij bij VVV speelde. De fanclub explodeerde toen haast. Op het hoogtepunt hadden we zo’n 200 leden. Toen Honda naar CSKA Moskou vertrok, werd het helaas ook snel minder. Het aantal leden nam af, ondanks dat er een aantal nieuwe Japanse spelers naar VVV-Venlo kwam. Yoshida werd een ster in Japan, maar was in Venlo vaak geblesseerd. Robert Cullen is een halve Ier en scoorde weinig voor VVV. Yuki Otsu wist ook niet te overtuigen. En Toshiya Fujita was vanaf 2014 nog drie jaar assistent-trainer, maar dat is toch anders dan een voetballer.”

Van 200 leden ging de club terug naar zo’n 25 vaste leden. Die groep is er nog steeds, met Naoaki als voorloper. Hij voelt zich soms een oudste van een familie. “De club bestaat uit senioren, kinderen, mannen en vrouwen. We organiseren jaarlijks nog een of twee bijeenkomsten waarop we allemaal samenkomen. De laatste keer kwam er 50 man op af, dus VVV-Venlo leeft nog steeds hier. Hai Berden is al vaak op die bijeenkomsten geweest, en we proberen ook voetballers te overtuigen om langs te komen. Zo was Romeo Castelen hier in 2018 eens. Hij begreep er helemaal niets van. Hij vroeg zich af waarom er hier allemaal Japanners VVV-liederen aan het schreeuwen waren.”

Er is dus wekelijks nog een kleine groep Japanners die vurig hoopt op Venlose doelpunten. Voor die groep is het niet altijd makkelijk om Peter van Ooijen, Roel Janssen of Danny Post live in actie te zien, zegt Naoaki. “Het tijdverschil is zeven uur. Soms ga ik hier op zaterdagnacht om drie uur mijn bed uit voor VVV. Voor de belangrijkste wedstrijden zet ik m’n wekker, maar bij wedstrijden tegen pak hem beet Willem II blijf ik soms liever liggen.” Toch houdt hij de verrichtingen van de geelzwarten minutieus bij. En om ervoor te zorgen dat de volledige fanclub op de hoogte blijft, heeft de voorzitter een eigen blog over het reilen en zeilen van de club. Geen enkel nieuwtje omtrent VVV-Venlo ontgaat hem: zijn Japanse medesupporters lezen op de website bijvoorbeeld dat de nieuwe fysiotherapeut Hans Kuijpers een masterdiploma heeft, dat VVV-supporters maximaal twee blikjes bier mee mogen nemen in de bus naar een awayday en dat een kaartje voor een oefenduel met FC Eindhoven vijf euro kost (drie euro voor kinderen).

Na elke wedstrijd zien de Japanse Venlonaren bovendien de opstelling van hun club en uiteraard de doelpuntenmakers. Ondanks de schaarste aan Japanse voetballers in Venlo, kan Naoaki de selectie nog steeds met gemak oprakelen. Hij vindt het lastig om een favoriet aan te wijzen. “De spelers komen en vertrekken zo snel, waardoor het moeilijk is om je aan een speler te hechten. Unnerstal was erg goed, maar die is helaas vetrokken. Hetzelfde geldt voor Vito van Crooij, die nu in Zwolle voetbalt. Jonathan Opoku en Peter van Ooijen zijn mijn huidige favorieten. Hopelijk kan ik ze nog lang in Venlo zien voetballen.”

Hoewel Naoaki de verrichtingen van de Venlonaren vanuit Japan dus uitvoerig volgt, blijft het voor hem het mooiste om de wedstrijden op een geel kuipstoeltje in De Koel te bekijken. Nog regelmatig maakt hij vanuit Japan de oversteek naar Nederland. Hij vliegt dan via Amsterdam, maar gaat het liefst meteen door naar Limburg: “Ik was eens in Amsterdam. Het was de eerste keer in de stad, ik had een huurauto en werd helemaal gek. De straten zijn een gekkenhuis. Overal auto’s, fietsers, trams en wandelaars. Ik kon helemaal nergens een parkeerplek vinden. Uiteindelijk heb ik hem bij het Okura Hotel gezet. Ik betaalde een vermogen. Daarna ben ik nog weleens in Amsterdam geweest, maar toen pakte ik de tram.”

Naoaki heeft honderd keer liever de rust van Venlo dan de drukte van Amsterdam: “Ik vind Venlo een stuk leuker. Ik ben inmiddels met pensioen, dus voor werk kom ik er helaas niet meer. Ik ga er nu minstens een keer per jaar heen. Soms breng ik andere leden van de fanclub mee. Als we dan in Venlo lopen, roepen de lokale mensen ‘Honda!’ naar ons. Ik vind Venlo heerlijk. De mensen zijn aardig en het is lekker rustig. Ook bij VVV. Er zijn bijvoorbeeld geen hooligans, zoals bij sommige andere Nederlandse clubs.”

Het klinkt tegenstrijdig om een inwoner van een van de drukste steden ter wereld zo lovend over de rust van Venlo te horen praten. Toch lijkt ieder woord gemeend: de Japanner is zichtbaar enthousiast als hij over de stad praat en nóg enthousiaster wanneer hij het heeft over VVV, De Koel of Jonathan Opoku. Hij draagt zijn shirt dan ook met trots. Als Naoaki dezelfde avond tussen de duizenden forenzen in het chaotische station van Shinjuku op zoek is naar zijn metro, loopt er een Nederlands gezin langs, ongetwijfeld op vakantie in Japan.

Een jong meisje stoot haar vader vol ongeloof aan als ze een Japanner in een VVV-shirt ziet. Naoaki lacht er hard om, loopt door en stapt even later de metro in. Even later speelt VVV-Venlo op zondagochtend om kwart voor vier Japanse tijd een competitiewedstrijd. In Tokio zit dan zeker één iemand nagelbijtend voor de televisie.

-

Naast onze artikelen en video's hebben we nu ook een podcast bij VICE Sports. Check hier alle afleveringen op Spotify. Hieronder is de aflevering met Tijani Babangida te luisteren, die zijn carrière in Nederland begon bij VVV-Venlo: