Deze vrouw bracht een jaar door 'op Mars' als psychologisch experiment

Milieuwetenschapper Carmel Johnston is intussen weer thuis in Montana, nadat ze een jaar lang op Mars heeft doorgebracht. Nou ja, een replica van de planeet, nagebouwd op de helling van een Hawaïaanse vulkaan.

De replica heet de Hawai'i Space Exploration Analog and Simulation (HI-SEAS) en het idee is om langdurige 'oppervlaktemissies' te ondernemen om "de samenstelling van de bemanning" te onderzoeken — een soort psychologisch experiment voor NASA.

Johnston, de commandant van het team, had de leiding over zes ingenieurs, fysici, astrobiologen en architecten. Terwijl de bemanning in totale isolatie leefde en iedere beweging nauwlettend in de gaten werd gehouden, verzamelde de bemanning data over de dynamiek en veerkracht binnen de beperkte grenzen van hun kleine leefgebied: een koepel van ongeveer 111,5 bruikbare vierkante meter.

Hoe kwam het dat de 27-jarige Johnston, als outdoor avonturier, niet gek werd in een afgesloten interplanetaire post? Hoe is het om twaalf maanden door te brengen in 's werelds intelligentste wooncomplex? En wat eet je daar in godsnaam?

Broadly: Laten we bij het begin beginnen: waarom zouden we Mars eigenlijk willen koloniseren?
Carmel Johnston: Ik denk dat het ervan afhangt of je wilt 'koloniseren', of dat je erheen wilt om het te verkennen en erover te leren. Ik wil er vooral heen om meer over Mars te weten te komen, want voorlopig wil ik daar geen permanente verblijfplaats. Ik wil het niet verzieken voordat we echt iets hebben geleerd over de planeet.

Dat is een belangrijk onderscheid. Hoe voelde het om een jaar 'op Mars' te leven?
Afgezonderd. We hadden geen directe communicatie met de buitenwereld – we konden wel mailen, maar met een vertraging van twintig minuten is dat niet hetzelfde als bellen. Er waren veel momenten dat het zelfs voelde alsof er niemand op Aarde was, omdat niemand op ons reageerde. We wisten niet of er iets mis was met onze communicatie, en als er iets zou zijn gebeurd hadden we daar geen idee van. Zelfs als de Aarde verdwenen zou zijn, hadden we dat niet geweten.

Was het gevoel van tijd daar anders?
De tijd ging voor ons allemaal heel snel. Dat was aan de ene kant goed, maar het had ook zijn nadelen. Het is moeilijk om niet te gaan denken dat de tijd door je vingers heen glipt. Ik benaderde de tijd gewoon als uren en dagen, en bekeek wat er in die tijd moest gebeuren. We hadden het heel druk, dus ik richtte me vooral op de korte termijn: Wat moet er vandaag gedaan worden? Wat gaan we morgen doen?

Wat deed je zoal de hele dag?
We moesten ongeveer tien enquêtes per dag afnemen: over stress, hoe onze interactie was, wat we de vorige dag hadden gegeten, onze slaappatronen, hoeveel we sportten – allemaal van dat soort onderzoekjes. We werkten in verschillende groepen, om de groepsdynamiek te onderzoeken. Soms werkten we samen, soms werkten we als teams tegenover elkaar.

Hoe was de groepsdynamiek?
Ik kan er niet te veel over zeggen, omdat dat deel van het onderzoek is, maar we waren gewoon een stelletje nerds in een koepel. Over sommige dingen waren we het eens en over andere dingen weer niet. Dat is hoe het over het algemeen gaat in het leven, zelfs hier op de Aarde. Je hebt mensen met wie je kunt opschieten en je hebt mensen met wie je dat niet kan. Je leert daarmee om te gaan, omdat je samen naar een gemeenschappelijk doel toewerkt.

Hoe ging je om met conflicten, eenzaamheid en angsten?
Ik had geen verwachtingen of ideeën over hoe het zou gaan, dus ik had me er ook niet op voorbereid. Dat had ik wel moeten doen. Ik moest heel snel leren om te gaan met die zaken. Ik deed veel aan hardlopen en breien. Vaak blies ik stoom af bij mijn vrienden en familie. Hardlopen was de belangrijkste manier om me erdoorheen te helpen. Sporten is goed voor alles, dat was van essentieel belang.

Sporten gaat hand in hand met je dieet, dus ik at heel bewust. We kookten met ingrediënten die je in een normale keuken ook hebt, de groenten en het vlees waren alleen niet vers. Omdat het gedroogd was, moest je het wellen voordat je het kon gebruiken. Verder konden we gewoon alles maken: taarten, pasta, sushi – alles wat je maar kunt bedenken.

Jullie verbouwden je eigen groenten, toch?
Jazeker! We hadden sla, boerenkool, snijbiet, tomaten – niet veel, maar we deden ons best – radijs en spruiten. Binnen hadden we daar een hele kamer aan gewijd. Het was eigenlijk een biologielaboratorium. Het was een van mijn doelen om de hele leefruimte groen te maken. We hadden planten op onze bureaus, op de trap en in de achterkamer. Overal waar we planten neer konden zetten, hebben we ze neergezet.

En zou dit in theorie ook op Mars ook kunnen?
Sommige experimenten die we deden, waren specifiek ontworpen om te kijken of we planten konden verbouwen op Mars. Ik weet zeker dat we daar groenten gaan verbouwen.

Wat heeft de tijd in de koepel je geleerd over de mensheid?
Groepsdruk kan heel goed zijn, maar ook heel slecht. Het kan ertoe leiden dat je echt stoute dingen gaat doen. Maar het kan ook heel motiverend werken. De mensheid is heel interessant: ik denk steeds dat ik alles wel heb gezien, maar dan doet iemand iets dat ik echt niet had verwacht.

Heb je, toen je weer op 'Aarde' landde, een verandering ervaren in je omgang met vrienden en familie?
Tijdens dat jaar hebben sommige goede vrienden contact met me opgenomen, en anderen niet. Iedereen heeft een leven. Het was interessant – sommige vrienden van wie ik het niet verwachtte, namen juist contact met me op. En van andere vrienden van wie ik het juist wel had verwacht, hoorde ik niks. Uit het oog, uit het hart.

Die mentaliteit beheerst het menselijk gedrag, denk ik. Als je de consequenties van je acties niet ziet, verander je ook niet.
Ja, de menselijke aard moet veranderen als we willen overleven.