We spraken filmproducent Duncan Kenworthy over homoseksualiteit in de voetbalwereld

Homoseksualiteit is nog altijd een flink taboe in de voetbalwereld en taboes zijn altijd een goed onderwerp voor een film. Engelsman Duncan Kenworthy, producer van films als Notting Hill en Love Actually, besloot daarom een film te maken over twee homoseksuele voetballers en hun worsteling met hun geaardheid: The Pass.

De film komt later dit jaar uit in Engeland en Kenworthy hoopt dat The Pass daarna ook in andere landen, waaronder Nederland, te zien zal zijn. VICE Sports sprak met Kenworthy over zijn motivatie om deze film te maken en zijn visie op de homofobie die helaas nog altijd onderdeel is van de huidige voetbalwereld.

VICE Sports: Ha Duncan, hoe is het idee voor deze film ontstaan?
Duncan Kenworthy: Het begon met een toneelstuk hier in Engeland, in een klein zaaltje met maar een paar rijen. Het was telkens uitverkocht en de recensies waren lovend. Russell Tovey was een van de hoofdrolspelers en woonde in hetzelfde appartementencomplex als ik, dus ik vroeg hem of hij een kaartje voor me kon regelen. Dat lukte en ik raakte enorme onder de indruk van het toneelstuk en de materie.

Wat raakte je?
Ik ben zelf een voetbalsupporter, heb een seizoenkaart bij Manchester United en ben homo. Als producer vond ik het stuk ook goed geschreven. Het onderwerp heeft, denk ik, niet alleen betrekking op voetbal. In Engeland hebben we een beroemde foto van Manchester United’s Class of ‘92, met daarop David Beckham, Paul Scholes, Ryan Giggs en al hun generatiegenoten. Op die foto staan ook een paar onbekende spelers, die het niet hebben gehaald. Veel mensen focussen daar op. Ze zien die foto en denken: het moet verschrikkelijk zijn om een van die jongens te zijn die het niet hebben gehaald. Maar John Donnely, de schrijver van The Pass, dacht het tegenovergestelde. Hij zei: wat nou als je zo jong bent, en je leven op je zeventiende al voor je is uitgestippeld? Dan zit je gevangen in de roem. De persoon die je dan bent, moet je blijven. Dat was de inspiratie voor het stuk. Wat gebeurt er met je als je roem belangrijker vindt dan de ontwikkeling van jezelf als mens?

Hoe komt dat naar voren in het toneelstuk en de film?
John Donnely speelt een voetballer die homoseksuele gevoelens heeft, maar besluit dat zijn carrière belangrijker is. Het gaat dus over voetbal, maar ook over roem. De Premier League is zo groot geworden, dat alle voetballers in de competitie wereldberoemd zijn. Er zijn twintig teams en honderden voetballers, maar er zit zogenaamd geen homo tussen. Dat kan gewoon niet. Dat is statistisch onmogelijk. Er is geen regel voor opgesteld, maar het voelt als een ongeschreven wet onder profvoetballers dat niemand uit de kast mag komen.

Wat is daar de reden voor, denk je?
Als supporter dacht ik altijd dat de fans het niet leuk zouden vinden, waardoor ze de speler verbaal zouden gaan misbruiken. Zeker als een team met een homo uit speelt, denk ik dat de supporters van de tegenstander dan gebruik zouden maken van die makkelijke mogelijkheid om iemand van de tegenstander pijn te doen met woorden. Daar ben ik altijd vanuit gegaan, maar voor die aanname moet je ervanuit gaan dat voetbalsupporters de afgelopen decennia geen snars zijn veranderd. En daar ben ik het niet meer mee eens.

Waarin zie je dat verschil?
Op Old Trafford hoor ik sowieso niet zoveel homofobe termen meer. Ik denk dat de supporters de afgelopen jaren zijn veranderd. Een deel is ook zelf homo natuurlijk. Ik denk dus dat het alleen nog maar een aanname is dat het publiek zich massaal tegen homoseksuele spelers zou keren. Ik denk dat het tegendeel bewezen zal worden als er voetballers uit de kast gaan komen. Andere sporters worden de afgelopen jaren al overladen met steun als ze uit de kast komen.

Denk je dat het niks met de clubs en teams te maken heeft?
Tijdens het maken van The Pass sprak ik met het Head of Equality van de Engelse voetbalbond FA. Hij denkt niet dat het aan de supporters, maar juist aan de clubs ligt. Zij betalen zoveel geld voor spelers, miljoenen en miljoenen, dat zij waar voor hun geld willen. De clubs willen dat die spelers alleen maar aan voetbal denken. Wanneer iemand uit de kast komt, zal dat voor diegene voor veel afleiding zorgen door alle media-aandacht. Dan zal diegene een tijdje met hele andere dingen bezig moeten zijn.

Wat vind je van die redenering?
Ik vind dat argument moeilijk te geloven. We hebben hier in Engeland constant schandalen met heteroseksuele spelers. De teams zullen dat vast ook niet fijn vinden, maar ze kunnen daar niet veel aan doen. Maar er moet een verklaring voor zijn. Er zijn gewoon spelers die hun homoseksualiteit alleen uiten in hun privéleven, terwijl ze als profvoetballer doen alsof ze hetero zijn.

Hoe vind je dat de voetbalwereld hiermee omgaat?
Sommige initiatieven, zoals LHBT-supportersgroepen, vind ik mooi. Aan andere initiatieven kan ik me ergeren. Er is bijvoorbeeld een initiatief waarbij spelers een dag per jaar gevraagd wordt of ze regenboogveters in hun schoenen willen stoppen. Ik vind dat zo’n onzinnig idee. Het is goed bedoeld, maar versterkt stereotypes alleen maar. Alsof de manier waarop je je kleedt belangrijker is voor homoseksuele voetballers dan andere voetballers. Het mes snijdt meestal aan twee kanten als er zo’n initiatief wordt ondernomen.

Justin Fashanu is de enige speler die tijdens zijn carrière uit de kast kwam. Wat vind je van zijn verhaal?
Ik geloof dat er meerdere factoren speelden waardoor hij later zelfmoord pleegde, maar er wordt nog altijd naar hem gewezen als voorbeeld van een voetballer die uit de kast kwam en daarna kapot werd gemaakt. Ik weet niet of dat helemaal terecht is, er speelde meer. Maar Fashanu kan wel een reden zijn voor voetballers om in de kast te blijven.

Is er iets dat je wil bereiken met The Pass ?
The Pass is geen film met een missie, ik wil het niet labelen. Het is een kunstwerk. Maar ik hoop natuurlijk wel dat de situatie verandert. Als deze film een gesprek opent en het debat hierover wat kan verbreden of als voetballers inspiratie halen uit de film, dan zou dat geweldig zijn. Voetbal is de enige sport in het Verenigd Koninkrijk waarbij dit taboe nog zo heerst. Zelfs het rugby, veel meer een contactsport dan voetbal, heeft openlijk homoseksuele spelers. Het heeft dus ook met de roem te maken.

Het moet een kwestie van tijd zijn voordat dit verandert, toch?
Ik denk het, ik hoop het. Een paar maanden geleden ging het gerucht dat drie spelers uit de Premier League, waarvan een international, dit seizoen uit de kast zouden komen. Dat is niet gebeurd. Misschien droppen mensen zulke geruchten om alvast een beetje te kijken hoe er gereageerd wordt, voordat ze straks echt die stap zetten. Hopelijk kan deze film daar een beetje aan bijdragen.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.