Advertentie
Advertentie
VICE: Je hebt veel geschreven over de drugskartels en het daarbij horende geweld in Mexico, maar wanneer begon je te onderzoeken wat er in omliggende landen gebeurde?
Ioan Grillo: Ik kwam er na vijftien jaar in Mexico achter dat er connecties waren met andere plaatsen. Als je je realiseert dat er vergelijkbare en zelfs ergere situaties zijn op veel plekken in Latijns-Amerika en het Caribische gebied, dan kun je het spoor volgen van Mexicaanse kartels naar gangsters in Honduras tot aan bendes in Colombia. Je kan de wapens volgen die van de Verenigde Staten en Mexico naar het Caribische gebied worden gesmokkeld. Dit soort fysieke connecties zijn te vinden, maar je ziet ook situaties die erg goed met elkaar te vergelijken zijn. Het is geen toeval dat er plotseling kartelgerelateerd geweld in Mexico plaatsvond waarbij 17.000 mensen per jaar omkwamen en er tegelijkertijd in Brazilië en Honduras ook tienduizenden mensen omkwamen bij geweld vanuit de georganiseerde misdaad.
Advertentie
Pablo Escobar en het Medellínkartel hebben een structuur en hiërarchie gecreëerd. In dat opzicht was hij een man die zijn tijd ver vooruit was. Hij kreeg al het cocaïnegeld binnen en verdiende daar meer mee dan jij of ik ons kunnen voorstellen. Pablo domineerde de cocaïnemarkt, maar tegenwoordig is het over het hele continent verspreid en groeit het nog steeds. Brazilië is de grootste markt voor cocaïneconsumptie na de Verenigde Staten. Momenteel staat het land op de eerste plaats qua crackconsumptie. In de favela's van Brazilië verkopen ze drugs vanachter een tafel op straat, alsof ze een marktkraampje runnen. In arme landen met veel jonge mannen zonder arbeidskansen die in een krottenwijk wonen en drugs, vrouwen en geld aangeboden krijgen van kartels, ontstaan snel privélegers, gerekruteerd door kartelleiders.
Advertentie
Advertentie
Ik ben naar een gevangenis in Nuevo Laredo in Mexico geweest waar een gangleider een pooltafel in zijn cel had, en een geluidssysteem voor feestjes. Op zijn muur hing een levensgrote poster van Al Pacino als Scarface. Dit jonge lid van de Mara Salvatrucha had de bijnaam Montana. Het was een jongen van 23 jaar die dertig mensen had vermoord, en begon met moorden toen hij dertien was. Hij beschreef al zijn moorden aan mij en legde de bizarre wereld achter dit extreem gewelddadige leven uit.In Jamaica worden de criminelen en leiders "dons" genoemd. Ik interviewde een oudere man van de Shower Posse om erachter te komen waarom. Hij vertelde me dat ze zichzelf dons begonnen te noemen toen The Godfather uitkwam, naar Don Corleone.In Honduras vroeg ik wanneer deze jongens zo gewelddadig waren geworden. Iemand vertelde me dat dit begon toen ze de film Blood in, Blood Out hadden gezien met Spaanse ondertiteling. Al die jonge gangsters kenden de film uit hun hoofd.
We kunnen zangers niet verbieden om over drugshandel te zingen of Hollywood tegenhouden om films te maken. Films kijken of naar de muziek luisteren is niet het probleem. De wetshandhaving is een gedeelte van het probleem. De politie en de soldaten maken deel uit van het geweld. Ik wil niet alle schuld op hen schuiven, maar ze zijn eerder deel van het probleem, dan van de oplossing. In Amerika is er veel opschudding over politieagenten die zwarte mensen vermoorden, maar in Latijns-Amerika en de Caraïben vermoordt de politie veel meer mensen dan in de Verenigde Staten.Wat bedoel je precies?
Ik kom net terug uit Venezuela – de politie daar zou je eens moeten zien. Sommigen hebben berekend dat de politie meer dan duizend mensen heeft vermoord in 2014. In een land van dertig miljoen mensen. In de Verenigde Staten zou dat neerkomen op meer dan tienduizend mensen. In Jamaica is de politie erg agressief en zwaarbewapend – ze lopen met automatische geweren in de getto's. De politie is daar verantwoordelijk voor één op de vier moorden. In Mexico hebben we ongelofelijke dingen gezien, zoals politiecorpsen die samenwerken met de kartels, kidnappingen uitvoeren, en studenten en andere onschuldigen vermoorden. De politie is onderdeel van het probleem. Ze zijn vaak corrupt en verdienen geld aan de criminelen. Ze komen zelfs weg met moord. Maar aan de andere kant, de politie moet ook omgaan met buitenproportioneel geweld en zwaarbewapende criminelen en bendes.Dus de strijd tussen deze twee is heel erg complex.
Het is een grote puinhoop aan beide kanten. De criminele bazen spelen een bizarre rol in een maatschappij waar ze het hoofd zijn van grote bedrijven en organisaties. Ze vallen de politie aan en gooien granaten naar mensen op pleinen – allemaal van dat soort extreem agressieve daden. Maar ze maken ook deel uit van de popcultuur. We hebben soaps en liedjes die aan ze gewijd zijn. We bekijken deze figuren, willen zien wat zij betekenen voor de maatschappij en kijken toe hoe zij de overheid uitdagen. Het is raar hoe dit zich verhoudt tot – en uitgewerkt wordt in – de popcultuur, vooral nu met al die series als Narcos. We herbeleven de wandaden van Pablo Escobar terwijl dit soort zaken nog steeds gebeuren in de wereld.Gangster Warlords verschijnt op 19 januari. Bestel het hier alvast en bezoek de website van Grillo voor meer informatie.