Het afgelopen voorjaar leek nogal op een slechte rampenfilm: het coronavirus en de daarop volgende lockdown vormden samen de minst meeslepende apocalyps sinds Apocalypse II: Revelation. Lockdown 1: Intelligente Lockdown was een matige thriller met erg weinig actie en een bescheiden dosis aan psychologische mindfucks.Zelden was er van tevoren al zoveel gezeur over een sequel als over Lockdown 2: Gedeeltelijke Lockdown. Dat is waarschijnlijk terecht. Waar deel 1 spannend opende maar vervolgens vooral langdradig was, zijn er goede redenen om aan te nemen dat het vervolg, de lockdown waar we nu in zitten, al helemaal een rampzalige flop wordt. Hieronder vind je de redenen waarom wij denken dat Lockdown 2: Gedeeltelijke Lockdown bij voorbaat gedoemd is te mislukken als publieksfavoriet.
Advertentie
Het gevaar is niet veranderd
Angst voor het onbekende werkt goed in films. Steven Spielbergs Jaws speelt hier bijvoorbeeld meesterlijk op in. Een van de meest bloedstollende scènes zit meteen aan het begin, als Chrissie tijdens het naaktzwemmen onder water getrokken wordt en vervolgens aan stukken wordt gescheurd door een onzichtbaar gevaar. Een ontspannen dagje strand zal nooit meer hetzelfde zijn vanaf het moment waarop je je realiseert dat er van alles schuilgaat onder het wateroppervlak.Het gevaar in Jaws blijkt uiteindelijk een (spoiler-alert!) gigantische mensenetende haai te zijn. Spielberg weet de suspense op virtuoze wijze te rekken, het monster wordt steeds een stukje zichtbaarder, totdat de haai uiteindelijk wordt uitgeschakeld tijdens een gigantische explosie.Het gevaar van Jaws leek daarmee geweken, maar niets was minder waar. Jaws 2 werd aangeprezen met de tagline: "Just when you thought it was safe to go back in the water…", waardoor je al zonder de film te zien kan weten wat er staat te gebeuren. Potjandorie, weer die haai! De filmposter van Jaws 2 geeft ook het een en ander weg, trouwens.De premisse van Lockdown 2 is precies hetzelfde als die van Lockdown 1. Er is een virus dat veel mensen een lichte verkoudheid geeft, terwijl anderen zware longklachten, hersenschade en zelfs de dood staat te wachten. Plezier is verboden, iedereen moet zichzelf isoleren en de economie gaat kapot. En precies op het moment dat de wereld ten onder dreigt te gaan aan cabin-fever, faillissementen en verveling, wordt de lockdown opgeheven. Dat kennen we nu wel. Als ze het virus hadden omgedoopt tot Covid-20 of bijvoorbeeld ‘de vleesetende tentakelziekte’, hadden we in ieder geval nog de illusie van een nieuw gevaar gehad.
Angst voor het onbekende werkt goed in films. Steven Spielbergs Jaws speelt hier bijvoorbeeld meesterlijk op in. Een van de meest bloedstollende scènes zit meteen aan het begin, als Chrissie tijdens het naaktzwemmen onder water getrokken wordt en vervolgens aan stukken wordt gescheurd door een onzichtbaar gevaar. Een ontspannen dagje strand zal nooit meer hetzelfde zijn vanaf het moment waarop je je realiseert dat er van alles schuilgaat onder het wateroppervlak.Het gevaar in Jaws blijkt uiteindelijk een (spoiler-alert!) gigantische mensenetende haai te zijn. Spielberg weet de suspense op virtuoze wijze te rekken, het monster wordt steeds een stukje zichtbaarder, totdat de haai uiteindelijk wordt uitgeschakeld tijdens een gigantische explosie.Het gevaar van Jaws leek daarmee geweken, maar niets was minder waar. Jaws 2 werd aangeprezen met de tagline: "Just when you thought it was safe to go back in the water…", waardoor je al zonder de film te zien kan weten wat er staat te gebeuren. Potjandorie, weer die haai! De filmposter van Jaws 2 geeft ook het een en ander weg, trouwens.De premisse van Lockdown 2 is precies hetzelfde als die van Lockdown 1. Er is een virus dat veel mensen een lichte verkoudheid geeft, terwijl anderen zware longklachten, hersenschade en zelfs de dood staat te wachten. Plezier is verboden, iedereen moet zichzelf isoleren en de economie gaat kapot. En precies op het moment dat de wereld ten onder dreigt te gaan aan cabin-fever, faillissementen en verveling, wordt de lockdown opgeheven. Dat kennen we nu wel. Als ze het virus hadden omgedoopt tot Covid-20 of bijvoorbeeld ‘de vleesetende tentakelziekte’, hadden we in ieder geval nog de illusie van een nieuw gevaar gehad.
Advertentie
De kostuums zijn min of meer hetzelfde
Tijdens de vorige lockdown waren mondkapjes bijna overal optioneel, inmiddels zijn ze verplicht in elke publieke binnenruimte. Helaas is er aan de maskers zelf vrij weinig veranderd. Er zijn misschien wel wat verschillende kleurtjes en stofjes op de markt, waarvan sommige helemaal niet onaardig zijn. Maar doordat er weinig variatie in de vorm zit, is het esthetische effect steeds hetzelfde (het praktische effect laat ik hier wijselijk buiten beschouwing): je ziet iemands mond en neus niet.In Lockdown 2 wordt wat kostuums betreft dezelfde fout gemaakt als in The Legend of Zorro. In dit vervolg op The Mask of Zorro werd namelijk het meest cruciale kledingstuk uit de hele film, het masker van Zorro, helemaal niet geïnnoveerd. Zorro werd weer gespeeld door Antonio Banderas die weer dat (nogal saaie) zwarte lapje met gaten droeg. Het mysterie was er wel vanaf, en het moge duidelijk zijn dat het vervolg slechter scoorde dan het origineel.De bedenkers van Lockdown 2 hadden beter een voorbeeld kunnen nemen aan schurk (en mondkapjes-voorstander) Jason Voorhees, die de mogelijkheden van het masker steeds verder verkende. Het was moeilijk om het ijshockeymasker in Friday the 13th te overtreffen, maar toch slaagde hij erin om grootser uit te pakken. In Friday the 13th Part II droeg hij een extreem griezelige beulenkap met één ooggat. Een beulenkap verplichten in elke binnenruimte, dat zou pas echt bloedstollend zijn geweest!
Tijdens de vorige lockdown waren mondkapjes bijna overal optioneel, inmiddels zijn ze verplicht in elke publieke binnenruimte. Helaas is er aan de maskers zelf vrij weinig veranderd. Er zijn misschien wel wat verschillende kleurtjes en stofjes op de markt, waarvan sommige helemaal niet onaardig zijn. Maar doordat er weinig variatie in de vorm zit, is het esthetische effect steeds hetzelfde (het praktische effect laat ik hier wijselijk buiten beschouwing): je ziet iemands mond en neus niet.In Lockdown 2 wordt wat kostuums betreft dezelfde fout gemaakt als in The Legend of Zorro. In dit vervolg op The Mask of Zorro werd namelijk het meest cruciale kledingstuk uit de hele film, het masker van Zorro, helemaal niet geïnnoveerd. Zorro werd weer gespeeld door Antonio Banderas die weer dat (nogal saaie) zwarte lapje met gaten droeg. Het mysterie was er wel vanaf, en het moge duidelijk zijn dat het vervolg slechter scoorde dan het origineel.De bedenkers van Lockdown 2 hadden beter een voorbeeld kunnen nemen aan schurk (en mondkapjes-voorstander) Jason Voorhees, die de mogelijkheden van het masker steeds verder verkende. Het was moeilijk om het ijshockeymasker in Friday the 13th te overtreffen, maar toch slaagde hij erin om grootser uit te pakken. In Friday the 13th Part II droeg hij een extreem griezelige beulenkap met één ooggat. Een beulenkap verplichten in elke binnenruimte, dat zou pas echt bloedstollend zijn geweest!
Advertentie
Er zit te weinig tijd tussen de twee scenario’s
Een sequel kan een goede manier zijn om een bepaalde karakterontwikkeling uit te diepen. Zo speelt Samuel L. Jackson in de actiefilm Shaft (2000) politieagent John Shaft II: een nazaat van de originele John Shaft uit de kaskraker Shaft (1971). In het vervolg op Shaft (2000) uit 2019, een film met de verrassende titel Shaft, speelt Jackson deze rol nog een keer.De zoon van John Shaft II, John “JJ” Shaft III is dan inmiddels ook agent geworden en trekt samen met zijn vader ten strijde tegen de drugsbaron die hen eerder in die film probeerde te vermoorden. Het klassieke thema van de moeizame vader-zoonrelatie wordt uitvoerig belicht: JJ heeft moeite om uit de schaduw van zijn stoere en eigenzinnige vader te stappen. De eerste Shaft-film groeide zo uit tot een meerdelig familie-epos.Tussen Lockdown 1 en Lockdown 2 zit nog geen vier maanden. Kinderen van politieagenten die deze zomer heldhaftig de anderhalve meter bewaakten in het park, hebben nog lang niet de tijd gehad om een of ander complex te ontwikkelen. Verhaaltechnisch zou het dus beter zijn geweest als de overheid nog even had gewacht met Lockdown 2 – maar helaas hebben we hier niet te maken met een filmreeks maar met de banale horror die “stijgende besmettingsgraad” heet.Het speelt zich af in hetzelfde land
Als deel 2 zich in een ander land afspeelt dan deel 1, neem je als sequel-filmmaker een voorsprong op het origineel. Wanneer de setting spectaculair is veranderd, zal het kijkers veel minder snel opvallen als de verhaallijn helemaal niet zo vernieuwend is. Deze truc is erg gangbaar is in onze vaderlandse sequel-filmindustrie. Zo was Flodder in Amerika van Dick Maas minstens zo goed als het origineel, Flodder.
Een sequel kan een goede manier zijn om een bepaalde karakterontwikkeling uit te diepen. Zo speelt Samuel L. Jackson in de actiefilm Shaft (2000) politieagent John Shaft II: een nazaat van de originele John Shaft uit de kaskraker Shaft (1971). In het vervolg op Shaft (2000) uit 2019, een film met de verrassende titel Shaft, speelt Jackson deze rol nog een keer.De zoon van John Shaft II, John “JJ” Shaft III is dan inmiddels ook agent geworden en trekt samen met zijn vader ten strijde tegen de drugsbaron die hen eerder in die film probeerde te vermoorden. Het klassieke thema van de moeizame vader-zoonrelatie wordt uitvoerig belicht: JJ heeft moeite om uit de schaduw van zijn stoere en eigenzinnige vader te stappen. De eerste Shaft-film groeide zo uit tot een meerdelig familie-epos.Tussen Lockdown 1 en Lockdown 2 zit nog geen vier maanden. Kinderen van politieagenten die deze zomer heldhaftig de anderhalve meter bewaakten in het park, hebben nog lang niet de tijd gehad om een of ander complex te ontwikkelen. Verhaaltechnisch zou het dus beter zijn geweest als de overheid nog even had gewacht met Lockdown 2 – maar helaas hebben we hier niet te maken met een filmreeks maar met de banale horror die “stijgende besmettingsgraad” heet.Het speelt zich af in hetzelfde land
Als deel 2 zich in een ander land afspeelt dan deel 1, neem je als sequel-filmmaker een voorsprong op het origineel. Wanneer de setting spectaculair is veranderd, zal het kijkers veel minder snel opvallen als de verhaallijn helemaal niet zo vernieuwend is. Deze truc is erg gangbaar is in onze vaderlandse sequel-filmindustrie. Zo was Flodder in Amerika van Dick Maas minstens zo goed als het origineel, Flodder.
Advertentie
Een andere Hollandse meester op dit vlak is Johan Nijenhuis. Zijn succesvolle Verliefd op Ibiza werd opgevolgd door Verliefd op Cuba. Onze Jongens, waarin Jim Bakkum een hete bouwvakker speelt die stripper wordt in Las Vegas, kreeg dit voorjaar een sequel getiteld Onze Jongens in Miami. Daarin speelt Jim Bakkum een hete bouwvakker die stripper wordt in Miami.Lockdown 2 speelt zich voor ons wederom af in Nederland, nu alle ‘niet-essentiële’ reizen zoveel mogelijk beperkt moeten worden. Zou het niet veel beter zijn geweest als we allemaal verplicht naar een vakantieresort op een zonnig eiland gestuurd waren? Dat had, in combinatie met het taboe op speeksel uitwisselen, tot allerlei zwoele taferelen vol romantisch gesmacht kunnen leiden. Het zou beslist niet saai zijn geweest!De soundtrack is minder angstaanjagend
Een van de interessantste aspecten aan Lockdown 1: Intelligente Lockdown was de soundtrack. Je zou verwachten dat ‘het einde van de wereld’ vergezeld wordt door strijkers en aanzwellend koorgezang, of op zijn minst door een meeslepende powerballad van Aerosmith. Niemand had kunnen voorspellen dat er applaus zou klinken voor zorgmedewerkers, en dat er smartlappen uit de ramen zouden worden gezongen door enthousiaste amateurzangers.De soundtrack van Lockdown 1 leek afkomstig uit een suikerzoete musical, en juist dat was er ontzettend onheilspellend aan. Nuchtere Hollanders veranderden opeens in angstige lieverds met ontzag voor de verwoestende kracht van de natuur. De trotse, ploertige volksstam die de Deltawerken bouwde en de Zuiderzee drooglegde, leek gebroken. De bemoedigend bedoelde liedjes en de vele harten die onder riemen werden gestoken, benadrukten alleen maar de nietigheid van de menselijke soort. Opeens konden mensen wél saamhorig zijn, maar het was al te laat. Het virus was onder ons.Lockdown 2 zou wat dat betreft mogen lijken op Mamma Mia, Here We Go Again, die net als Mamma Mia dreef op de ijzersterke liedjes van Abba. Een goede soundtrack is nu eenmaal een goede soundtrack – in tegenstelling tot de setting moet je daar niet te veel aan sleutelen.Helaas is dat wel gebeurd: waar de soundtrack van Lockdown 1 angstige medemenselijkheid tegenover een onzichtbaar gevaar zette, is Lockdown 2 tot nu toe veel platter. Lange Frans en Paul Elstak hangen de rebel uit in hun grimmige muzikale vertolking van de Trump-minnende complottheorie QAnon. Het is pure apocalyps-kitsch, die zwaar leunt op vrijblijvend anti-autoritair sentiment. Deze nachtmerriemuziek belooft niet veel goeds voor het verdere verloop van deze lockdown: Batman-spinoff Joker (2019) liet al zien dat het archetype van de uitgerangeerde clown lang niet altijd emotionele diepgang oplevert.
Een van de interessantste aspecten aan Lockdown 1: Intelligente Lockdown was de soundtrack. Je zou verwachten dat ‘het einde van de wereld’ vergezeld wordt door strijkers en aanzwellend koorgezang, of op zijn minst door een meeslepende powerballad van Aerosmith. Niemand had kunnen voorspellen dat er applaus zou klinken voor zorgmedewerkers, en dat er smartlappen uit de ramen zouden worden gezongen door enthousiaste amateurzangers.De soundtrack van Lockdown 1 leek afkomstig uit een suikerzoete musical, en juist dat was er ontzettend onheilspellend aan. Nuchtere Hollanders veranderden opeens in angstige lieverds met ontzag voor de verwoestende kracht van de natuur. De trotse, ploertige volksstam die de Deltawerken bouwde en de Zuiderzee drooglegde, leek gebroken. De bemoedigend bedoelde liedjes en de vele harten die onder riemen werden gestoken, benadrukten alleen maar de nietigheid van de menselijke soort. Opeens konden mensen wél saamhorig zijn, maar het was al te laat. Het virus was onder ons.Lockdown 2 zou wat dat betreft mogen lijken op Mamma Mia, Here We Go Again, die net als Mamma Mia dreef op de ijzersterke liedjes van Abba. Een goede soundtrack is nu eenmaal een goede soundtrack – in tegenstelling tot de setting moet je daar niet te veel aan sleutelen.Helaas is dat wel gebeurd: waar de soundtrack van Lockdown 1 angstige medemenselijkheid tegenover een onzichtbaar gevaar zette, is Lockdown 2 tot nu toe veel platter. Lange Frans en Paul Elstak hangen de rebel uit in hun grimmige muzikale vertolking van de Trump-minnende complottheorie QAnon. Het is pure apocalyps-kitsch, die zwaar leunt op vrijblijvend anti-autoritair sentiment. Deze nachtmerriemuziek belooft niet veel goeds voor het verdere verloop van deze lockdown: Batman-spinoff Joker (2019) liet al zien dat het archetype van de uitgerangeerde clown lang niet altijd emotionele diepgang oplevert.