Zelfs het koudste dorp ter wereld trekt toeristen

Er is geen enkele bewoonde plek ter wereld waar het zo koud is als het Russische dorp Ojmjakon. De gemiddelde temperatuur is min 50 graden Celsius, en op de koudste dag ooit was het er zelfs min 71. Ze zeggen dat er weleens vogels uit de lucht komen vallen, die al vliegend sterven van de kou.

Toch wonen er zo’n vijfhonderd mensen, die ook gewoon naar de supermarkt gaan en hun kinderen naar school brengen. Een glaasje water uit de kraan zit er dan weer niet in, want als er een waterleiding was, zou die meteen dichtvriezen. Aan wodka is dan weer totaal geen gebrek.

De 37-jarige Anshu Saxena, een accountmanager van Food Corporation of India, besloot af te reizen naar deze gure plek. Behalve dat hij zich natuurlijk extreem goed aan moest kleden, nam hij ook een speciale gel tegen vrieswonden mee - geen overbodige luxe. 

Wie denkt dat zo’n reis talloze leuke vakantiekiekjes oplevert komt bedrogen uit. Cameralenzen bevriezen, en je telefoon valt uit omdat de batterij te koud wordt. Toen Saxena een keer buiten foto’s wilde maken bevroren zijn vingertopjes binnen een paar seconden. Hij ging meteen de auto in om ze weer op te warmen. Je kunt maar beter voorzichtig zijn als de dichtstbijzijnde medische post minstens een dag rijden is.

We namen contact op met Saxena om te horen hoe het is om naar zo’n koude plek af te reizen, en nog belangrijker, waarom hij dit in hemelsnaam wilde. 

VICE: Hoi Anshu! Waarom wilde je precies naar een plek waar zelfs bacteriën bevriezen?
Anshu: Ik hou van kou, bergen en avontuur. En door zo’n afgelegen plek te bezoeken maak je natuurlijk een hoop nieuwe dingen mee.

De wegen zijn er bevroren en er gaan geen vluchten naartoe. Hoe ben je er gekomen?
Er zijn wat reisbureaus waarbij je voor een paar duizend euro een privéreis kunt boeken. Maar ik heb zelf wat research gedaan en kwam in Novosibirsk via Moskou, waar ik ook nog een beetje de toerist heb uitgehangen met wat mensen die ik via Tinder had ontmoet. Vanuit Novosibirsk ging ik naar Jakoetsk, waar ik een groepsreis naar Ojmjakon kon maken. Dat lag duizend kilometer verderop, en het duurde drie dagen om er te komen.

Hoe was het om duizend kilometer door een bevroren landschap te reizen?
Het zijn hele pittoreske wegen, die omgeven zijn door bossen en ijsrivieren. Je gaat bijvoorbeeld over de Kolyma-weg, die ook wel de ‘bottenweg’ of ‘weg des doods’ wordt genoemd. De weg is namelijk aangelegd in het Sovjet-tijdperk door gevangenen uit de Goelag-kampen, die zelf ook onder het wegdek begraven werden.

Hoe toeristisch is Ojmjakon?
Het is erg geliefd bij fanatieke reizigers, maar niet heel drukbezocht. Zelfs Russen komen er ’s winters bijna nooit. Als bezoeker krijg je ook een certificaat waarop staat hoe koud het is op de dag van aankomst. Bij mij was het min 53 graden. Ook staat er op mijn certificaat dat ik de 947ste bezoeker ooit was, en volgens mijn gids waarschijnlijk de derde persoon uit India.

Hoe ziet het dagelijks leven eruit als het zo koud is?
Vrijwel alles dat je je kunt voorstellen bevriest bij die temperatuur. Kwik bevriest al bij min 38,83 graden Celsius, dus om de temperatuur te meten gebruiken ze daar thermometers met alcohol. De batterij van je telefoon loopt leeg binnen dertig seconden nadat je ‘m aanzet, dus om een foto te maken moet je het warm inpakken en heel snel zijn. Als je metaal aanraakt zonder handschoenen, laat je huid los. En als je je auto niet in een verwarmde garage kunt parkeren, moet je de motor de hele nacht aan laten staan.

Wat valt daar eigenlijk te beleven, afgezien van voorkomen dat je sterft?
Mensen in Ojmjakon houden zich vooral bezig met jagen, ijsvissen en het fokken van rendieren en paarden. Er is een basisschool, maar wie daarna verder wil leren moet verhuizen – een paar honderd kilometer verderop. En de dichtstbijzijnde tandarts zit op 750 kilometer afstand.

Wat eet je daar zoal?
Het komt neer op een carnivoor dieet van rendieren- en paardenvlees. Kruiden zijn er verder nauwelijks. Een populair gerecht is rauwe ijsvis met zout – wat ik verder niet ontzettend lekker vond, maar toch maar at. Wodka is belachelijk goedkoop en overal verkrijgbaar. En ze eten hier ook ijs, dat een temperatuur heeft van min 15 graden. Buiten is het min 50, dus ze zeggen hier weleens dat ze een ijsje eten om het warm te krijgen.

Hoe voorkom je eigenlijk dat je niet doodgaat in deze kou?
Door een dubbele laag sokken en mutsen te dragen, en je neus en ogen te bedekken. In India wordt eigenlijk nergens kleding gemaakt die je voor die temperatuur nodig hebt. Als je een gigantisch budget hebt kun je hier wel jassen van ijsberenbont krijgen, maar ik kocht gewoon het beste wat ik kon vinden in India, en dat werkte op zich wel. Ik raad in ieder geval aan om fleece, valenok-laarzen en hoofddeksels in Rusland zelf te kopen. Aangezien binnenruimtes hier goed verwarmd worden, is het binnen eigenlijk een stuk prettiger dan wanneer het winter is in Delhi.

Werken de toiletten een beetje?
Alle huizen hebben een buitentoilet, omdat leidingen toch zouden dichtvriezen. Het komt eigenlijk neer op een hokje met een gat in de grond. Je kunt maar beter zo snel mogelijk je ding doen – binnen een minuut – omdat je anders het risico loopt dat je genitaliën bevriezen. Er is geen douche, aangezien er dus geen stromend water is. Er zijn alleen banja’s, een soort stoomruimtes.

Zou je het andere mensen aanbevelen om hierheen te gaan?
Als je van kou houdt wel ja. En als je benieuwd bent hoe je lichaam zijn best doet om niet te bevriezen. Het laat mooi zien, is dat het in onze aard zit om te overleven op een plek waar verder amper leven mogelijk is.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE India

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram