FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Punten zijn er om sarcasme aan te duiden, niet het einde van een zin.

De wetenschappers denken dat we leestekens zijn gaan gebruiken om dingen uit te drukken die we normaal non-verbaal zouden uiten.

Toen de sms zijn intrede deed, hebben we met z'n allen interpunctie als een blok laten vallen. Niet alleen was het typen van punten en komma's op de gemiddelde Nokia of Hi Swing een flinke tijdsinvestering, maar het nam ook een hap uit je – altijd schaarse – beltegoed als je het bericht mét interpunctie niet binnen de 160 tekens kon houden. Deze problemen zijn goddank opgelost door de moderne technologie, maar daardoor is het enthousiasme voor punten en komma's niet weer plotseling opgelaaid.

Advertentie

Een recent wetenschappelijk onderzoek geeft daar een verklaring voor: een punt aan het einde van een bericht zien we als een gebrek aan oprechtheid van degene die het verzonden heeft.

Voor het onderzoek lieten de wetenschappers van de Birminghamton University aan 126 studenten een kort sms-gesprek zien. Er bestonden twee versie van dit gesprek. In het ene gesprek stonden punten en komma's en in het andere niet. Ter controle hebben de onderzoekers hetzelfde experiment opnieuw uitgevoerd, maar dan niet in sms'jes, maar op handgeschreven briefjes.

Een voorbeeld uit de enquête. Beeld: Gunraj et al.

De onderzoekers zagen dat de proefpersonen sms'jes die eindigen met een punt significant minder oprecht vonden overkomen dan sms'jes zonder die punt. Dit verschil bestond bij de handgeschreven briefjes overigens niet.

De wetenschappers denken dat de punt door digitale communicatie een andere betekenis heeft gekregen. Ze verwijzen naar een theorie die Ben Crair ooit voor New Republic beschreef. Crair beweert dat de punt ooit een heel vriendelijk leesteken was, maar dat het in digitale communicatiemiddelen een uiting van woede en sarcasme is geworden.

Die theorie lijkt te kloppen, of in ieder geval voor een deel. De wetenschappers hebben alleen de vraag gesteld "hoe oprecht komt dit bericht over?" Een gebrek aan oprechtheid kan zich op verschillende manieren uiten, bijvoorbeeld als ironie of sarcasme. Maar het onderzoek vertelt niet of mensen de punt als sarcasme interpreteren, of bijvoorbeeld als woede. De wetenschappers zeggen ook dat hier nog verder onderzoek naar gedaan moet worden.

De onderzoekers zien in ieder geval wel dat leestekens in digitale communicatie betekenissen hebben gekregen die ze eerst niet hadden. Zij denken dat we in tekstberichten onder meer leestekens gebruiken om informatie over te brengen die we in een echt gesprek nonverbaal zouden communiceren. In een echt gesprek kun je aan iemands gezichtsuitdrukking vaak wel zien of diegene een opmerking ironisch bedoelt of niet. In een tekstbericht is dat een stuk moeilijker.

Als we via tekstberichten communiceren lijken we punten dus vaak niet meer te gebruiken om het einde van een zin aan te duiden, maar meer om te laten zien wanneer we iets serieus bedoelen. Dat verklaart wellicht ook waarom de sms'jes van onze ouders altijd zo raar overkomen.