Deze activisten gingen undercover bij een slachthuis

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd als onderdeel van een samenwerking tussen de Italiaanse dierenrechtenorganisatie Essere Animali en VICE Italië.

Waarschuwing: de volgende beelden en verhalen kunnen schokkend zijn.

Niet alleen spionnen of agenten gaan weleens undercover – dierenrechtenorganisaties sturen al jaren mensen naar slachthuizen om te zien wat er gebeurt voordat de dieren worden afgemaakt.

Een van die organisaties is Esseri Animali, een Italiaanse ngo die de vlees- en visindustrie van Italië en diens omliggende landen in de gaten houdt, en optreedt wanneer er regels worden overtreden. De leden doen zich voor als iemand anders en leggen bloot wat zich afspeelt achter de gesloten deuren van dit soort bedrijven.

We vroegen vier activisten wat ze tijdens hun undercoverwerk zagen en tegen wat voor dingen ze zoal aan liepen.

Een van de varkenshouderijen belandde in een juridische strijd met Essere Animali en moest daarna zijn deuren sluiten.

VICE: Hey Marco. Je begon met dit werk op jonge leeftijd. Waarom trok het je zo?
Marco: De misleidende beelden in reclames. Op een avond zat ik wat youtubefilmpjes te kijken en zag ik een paar acties van dierenrechtenrechtenorganisaties. Daarvoor wist ik eigenlijk maar weinig van dit onderwerp. Ik besloot meteen om vegan te worden en nam contact op met Essere Animali. Ik wilde mezelf nuttig maken.

Wat is het ergste dat je undercover hebt meegemaakt?
Mijn collega’s moesten een keer een zeug doden omdat ze ziek was en niet meer zwanger kon worden. Maar degene die daar normaal gesproken verantwoordelijk voor was, was niet aanwezig.

Toen besloot iemand gewoon iets te gebruiken dat toevallig in de buurt lag – een knuppel. Het varken schreeuwde het uit en keek ons aan terwijl hij haar sloeg. Pas na een half uur stierf ze. Mijn collega zei dat ik niet hoefde te blijven, maar ik bleef wel, omdat ik bewijsmateriaal wilde hebben. Als ik weg was gegaan, was het allemaal voor niets geweest. Dankzij de beelden die ik maakte moest de hele varkenshouderij dicht.

Heb je ergens spijt van?
Ja, achteraf gezien heb ik spijt van één ding. Ik kreeg bij een bepaalde houderij de vraag om een varken te castreren, al werkte ik er nog maar zes dagen en had ik geen tijd om mezelf voor te bereiden. In principe heb je een specialist nodig voor dit soort werk, maar op de plekken waar ik undercover ben geweest werd het meestal gedaan door iemand die toevallig beschikbaar was. Nu was ik dat.

Ik begon enorm te zweten, minuten leken uren te duren. Het gillen van het varken ging dwars door mijn geluiddempende koptelefoon heen. In de dagen daarna ging ik stiekem even kijken hoe het met hem ging. Ik probeerde hem te voeden, omdat hij ziek begon te worden. Niet lang daarna stierf hij. Ik heb het er erg moeilijk mee gehad en zelfs een keer over hem gedroomd.

VICE: Hoi Ambra. Wat is het ergste dat je op de kippenboerderij hebt gezien?
Ambra: Niet per se specifieke dingen – vooral alles wat je aan de lopende band ziet. Ik zal nooit vergeten hoe het er rook, welke geluiden je er hoorde en hoe de kippen werden afgemaakt als ze ziek waren of gewond raakten. Ik moest ze aanraken, met ze smijten en ze als een product behandelen – en ondertussen veinzen alsof het allemaal me niets deed.

Hoe waren de werkomstandigheden?
Voor de meeste mensen is dit soort werk een laatste uitweg. Ik heb veel mensen ontmoet die vroegen: “Je bent Italiaans, wat doe je hier?” [Bij Italiaanse slachthuizen werken meestal alleen buitenlanders.] Ik werkte er bijna alleen maar met vrouwen, die vaak shifts draaiden van meer dan tien uur per dag.

We werkten onder een zware druk. We konden niet zomaar uit de pas lopen of achterop raken. De lopende band was overladen met kuikens, die er vaak van afvielen of vast kwamen te zitten en stikten. Binnen één minuut werden er honderd kuikens verwerkt en gevaccineerd.

VICE: Hey Andrea. Waarom begon je undercover te gaan?
Andrea: Ik ben nu twintig jaar dierenrechtenactivist en heb veel op de barricades gestaan. Ik ben ooit geïnspireerd geraakt door wat er in het buitenland gebeurde en besloot toen ook zelf te infiltreren bij grootschalige veehouderijen in de buurt. De volgende stap was om dat via een organisatie te doen. Ik was een van de eersten in Italië die dat deed.

Wat heb je zoal meegemaakt dat je nog goed is bijgebleven?
In Griekenland zag ik onderwaterkooien vol vissen, die er soms al zes jaar zaten en al twee kilo wogen. Dat is best lang, zeker als je bedenkt dat ze in kleine, vieze netten zwemmen, op elkaar botsen en iets eten dat op kattenvoer lijkt. Als je wilt weten hoeveel viskwekerijen er in de open zee zitten, hoef je alleen maar op Google Maps te kijken. Onder Igoumenitsa, vlak bij de Albanese grens, zie je een twintig kilometer lange kuststrook vol kooien. Die vis wordt grotendeels naar Italië geëxporteerd. 

Ben je weleens bang geweest om gesnapt te worden?
Mensen die bij viskwekerijen werken zijn relatief wat minder argwanend, omdat het leed van vissen minder aandacht krijgt. Over het algemeen vinden we het blijkbaar minder erg dat er vissen geslacht worden. Vergeleken met de vleesindustrie vinden er veel minder onderzoeken plaats – niemand verwacht dus dat er ineens iemand stiekem zit te filmen.

VICE: Hey Davide. Hoe heb je jezelf voorbereid op je eerste undercover-operatie?
Davide: Ik onderging eerst een training waarbij ik casestudy’s van vorige operaties moest analyseren en maakte een lijst van alle dingen die zouden kunnen gebeuren als je undercover gaat. Ik heb ook een hoop heftige beelden bekeken, zodat ik klaar zou zijn voor wat ik binnen aan zou kunnen treffen. Dat was best heftig, maar ik werd mentaal goed bijgestaan.

Ben je weleens bang geweest dat ze je door zouden hebben?
De angst was er altijd, maar ik heb van mijn fouten geleerd. Een keer was ik stiekem met mijn spionagebril aan het filmen hoe er lammetjes dood werden gemaakt, toen plotseling de dierenarts binnenkwam. Hij zag er slim uit en ik dacht: deze man gaat alles verpesten. Hij fluisterde iets in het oor van de manager en keek ondertussen naar mij.

Een poosje later werd ik op het kantoor van de manager geroepen en moest ik mijn identiteitsbewijs laten zien. Ik gaf mijn rijbewijs, maar toen maakte ik er een scène van en ging ik weg. De spionagebril nam ik mee. Toen ik in mijn auto stapte, realiseerde ik me dat ik mijn rijbewijs had laten liggen. Ik ging terug, maar de manager wilde ‘m niet teruggeven voordat ik de beelden had overhandigd. Dus dat deed ik maar gewoon – ik had alles toch ook nog met een andere verborgen camera gefilmd.

Wat is het ergste dat kan gebeuren als je undercover gaat?
Dat de beelden niet goed gelukt zijn. Je komt thuis na je shift, bent moe omdat je dagen niet hebt geslapen, hebt stress van alles wat je hebt gezien en komt er dan achter dat alles voor niets was geweest, omdat je beelden onbruikbaar zijn.

*Namen zijn aangepast om de privacy van de infiltranten te beschermen.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.