Steroïden zijn nog altijd populair bij mensen die er opgepompt uit willen zien

Personal trainer en bodybuilder Francisco Jacinto injecteert momenteel vier keer per week anabole-androgene steroïden (AAS), iets wat in gyms ook wel bekend staat als “blasting”. Hij begon de drug 5 jaar geleden te gebruiken, toen hij 21 was. 

“Ik begon met injecties nemen omdat ik me besefte dat ik van competitief bodybuilden m’n werk wil maken. Om competitief te zijn moet ik aan de steroïden zitten,” vertelt Jacinto aan VICE. 

AAS, of kortweg steroïden (niet te verwarren met corticosteroïden, die worden gebruikt om ontsteking in het lichaam tegen te gaan), zijn door mensen gemaakte versies van testosteron. Ze worden over het algemeen in een spier geïnjecteerd of in pilvorm ingenomen, en gebruikt bij de behandeling van mannen met lage testosteronniveaus, mensen die door chronische ziektes zoals kanker of aids spiermassa verliezen, en tienerjongens met vertraagde puberteit. 

Maar veel mensen, zoals Jacinto, gebruiken de drug om esthetische redenen. 

Een lichaam dat met behulp van steroïden is gevormd wordt vaak gekenmerkt door uitzonderlijk grote en gedefinieerde spieren, bovenmatige vasculariteit en een extreem laag lichaamsvetpercentage. Hoewel een dergelijk uiterlijk normaal is voor competitieve bodybuilders is het ook een soort gouden standaard geworden voor de gemiddelde sportschoolbezoeker. Misschien wil niet iedereen zo groot zijn, maar velen willen wel zo gespierd zijn, of andersom. 

De wetgeving omtrent steroïden verschilt per land. In sommige landen, zoals de VS, zijn ze alleen op recept verkrijgbaar, wat betekent dat het illegaal is om ze te gebruiken als ze niet door een dokter zijn voorgeschreven. In andere landen zoals Noord-Ierland, waar Jacinto vandaan komt, is het illegaal om ze te verkopen maar legaal om ze in bezit te hebben. Daarom kan Jacinto ook openlijk over het gebruik ervan praten. In sommige landen kan de drug ook zonder recept worden gekocht.

In een onderzoek uit 2022 werd geschat dat 3 tot 4 miljoen Amerikanen steroïden hebben gebruikt om hun spiermassa te vergroten. Er werd opgemerkt dat hoewel het gebruik ervan meer voorkomt bij mannen, ze ook door vrouwen worden gebruikt. In het VK zijn er naar verluid meer dan een miljoen mensen die steroïden gebruiken (maar in een onderzoek werd gezegd dat sommige schattingen aan flinke onderrapportage lijden). Exacte cijfers zijn moeilijk te verkrijgen, maar aan discussies binnen de fitnessgemeenschap zou kunnen worden opgemaakt dat het gebruik van steroïden aan het toenemen is. De drug is zo veelvoorkomend dat er verschillende bijnamen voor zijn, zoals roids, juice, andro en gear. 

Voor een groot deel van de druk die bestaat om er op een bepaalde manier uit te zien kunnen we social media de schuld geven. Als je constant sportende mensen ziet die eruit zien alsof ze rechtstreeks uit een fitnessmagazine zijn komen lopen (of sprinten) worden er voor de gemiddelde sportschoolbezoeker nogal onrealistische standaarden gecreëerd. Experts wijzen naar de opkomst van spierdysmorfie (oftewel bigorexia, het tegenovergestelde van anorexia) als een voorname factor die ertoe leidt dat mensen de drug gaan gebruiken.

Sommige fitnessinfluencers worden in feite door supplementenbedrijven betaald om er het hele jaar door op een bepaalde manier uit te zien. Fitnesscoach John Politis, die met mensen werkt die steroïden gebruiken of hebben gebruikt, zegt dat dat betekent dat ze het zich simpelweg niet kunnen veroorloven om geen steroïden meer te gebruiken, omdat dat zou betekenen dat hun lichamen zouden veranderen, en dus hun carrière zou beïnvloeden. 

“Het zou er voor het supplementenbedrijf slecht uitzien als de influencer stopt met steroïden gebruiken. Waarom ziet hij er slechter uit terwijl hij deze supplementen gebruikt? Zodat de motivatie om er nu beter uit te zien een stuk groter is.”

Voor Jacinto is er goed uit zien echter een wedstrijd. 

“Ik weet nog dat ik aan mijn tweede junior bodybuilding-competitie meedeed, en ik weet vrij zeker dat ik laatste was. Dit raakte me zo erg dat ik ervan moest huilen. Concurreren tegen andere opgepompte 20-jarigen liet me beseffen dat ik geen schijn van kans maakte als ik met bodybuilden m’n brood wilde verdienen,” zegt Jacinto. 

Politis legt uit dat steroïden mensen helpen bij het opbouwen van spieren en vetverbranding, en dat ze veel sneller van workouts kunnen bijkomen dan zonder de drug mogelijk zou zijn, iets wat veel mensen ertoe aanzet om ze te blijven gebruiken. 

“Je herstelt bijna onmiddellijk. Dat betekent dat je in de ochtend kunt trainen, en dan nog een keer in de avond,” zegt Politis, die eraan toevoegt dat bij dit snelle herstel en de meer frequente trainingen ook grotere spieren komen kijken. 

Jacinto zegt dat het zien van de resultaten van steroïden hem stimuleerde. Het voelde alsof hij eindelijk resultaat boekte met al zijn trainingen en diëten.

Mutahir Farhan, arts interne geneeskunde, schrijft geen steroïden voor aan mensen die ze alleen maar willen gebruiken om er beter uit te zien. Hij raadt dergelijk gebruik af, maar heeft wel een aantal patiënten behandeld die de drug als onderdeel van hun trainingsregime gebruiken. 

“Hoewel we tegen zulk gebruik van de drug adviseren, houden we liever een oogje in het zeil bij patiënten die steroïden als onderdeel van hun trainingsregime gebruiken dan dat we er ons niet mee bemoeien tot hun gezondheid ineens keldert,” zegt Farhad. 

Steroïden kunnen behoorlijk wat ongewenste effecten hebben als ze zonder medische supervisie worden gebruikt.

Bij mannen kan de drug onder andere een verlaagde spermaproductie, vergrote borsten, verkleinde testikels en kaalheid veroorzaken. Bij vrouwen wordt het geassocieerd met diepere stemmen, ruwe huid, en overmatige beharing. Het kan ook ernstige acne en cysten veroorzaken, evenals hoge bloeddruk, beroertes en hartaanvallen. 

Farhan voegde toe dat mensen die illegaal steroïden gebruiken ze meestal krijgen van iemand die de drug uit landen heeft meegesmokkeld waar ze nog over-the-counter gekocht kunnen worden. Hij heeft ook patiënten die het darkweb op zijn gegaan om aan hun steroïden te komen – maar het is onmogelijk om precies te weten wat er in die specifieke drugs zit. 

Steroïden zijn ook niet bepaald goedkoop. “Veel mensen geven er duizenden dollars per maand aan uit, en naarmate hun lichaam groeit, groeien de hoeveelheden steroïden ook,” zegt Farhan. 

Toch is het makkelijk voor te stellen hoe steroïdengebruik zich kan verspreiden. Politis schetst een beeld: twee vrienden zijn samen in de sportschool aan het trainen, en één van hen merkt op dat de andere veel betere resultaten behaalt. Het zou voor een deel een kwestie van genen kunnen zijn, maar als de ene vriend toegeeft dat hij steroïden gebruikt, wil de ander dat vaak ook gaan doen. Het is onwaarschijnlijk dat een van beide een expert in medicijnen of een erkende gezondheidsdeskundige is, dus op deze manier kan er ook veel misinformatie over het gebruik van steroïden worden verspreid. 

Een veelgemaakte fout omtrent steroïden is denken dat je voor een korte periode een beetje kunt gebruiken, gespierd kunt raken, en dan stoppen. Jacinto zegt bijvoorbeeld dat veel mensen een “zomerprotocol” voor de drug aangaan, “zodat ze er op warme dagen goed uitzien op het strand en daarna weer een normaal lichaam krijgen.” Dat betekent dat ze slechts een paar maanden per jaar aan de steroïden zitten, en de rest van de tijd niet.

“Het is echter gevaarlijk om niet te weten wanneer je moet stoppen,” zegt Jacinto, die erop wijst dat mensen verslaafd kunnen raken aan de resultaten van de drug. 

Volgens Farhan wordt het lichaam afhankelijk van de drug om de spiermassa die wordt opgebouwd te behouden. Dat betekent dat mensen de drug moeten blijven gebruiken als ze hun opgebouwde spieren willen behouden. Als dat gebeurt, zegt Politis, gaan mensen zich slechter voelen omdat het opbouwen van spieren hun aanvankelijke reden was om steroïden te gebruiken – dus ze beginnen weer met gebruiken. 

“Als iemand met een verslavingsgevoelige persoonlijkheid stopt met steroïden gebruiken is de kans groot dat ze er niet lang genoeg mee stoppen, en dat ze ze zullen blijven gebruiken. En zo raken mensen verslaafd. Dus voor bijna iedereen die aan de steroïden gaat is het een langdurige bezigheid, en dit is waarom,” zegt Politis. 

“Het is belangrijk om te onthouden dat deze drugs sterke effecten hebben op je hele lichaam, niet alleen je spieren en vet,” zegt Farhan. 

Steroïden kunnen bijvoorbeeld aanvankelijk iemands zelfvertrouwen een boost geven, maar diegene ook agressiever en chagrijniger maken. Veel mensen die stoppen met de drug gebruiken laten weten dat ze een depressieve periode doormaken, wat het nog moeilijker maakt om voorgoed te stoppen. 

Jacinto zegt dat hij zich bewust was van de mogelijke effecten van de drug toen hij het begon te gebruiken, maar dat hij het risico wel durfde te nemen.

“Mijn langetermijnplan voor steroïden is nu om gewoon te leven en van mijn carrière als bodybuilder te genieten. Aangezien ik nu al lange tijd steroïden gebruik kan ik er niet zomaar mee stoppen, omdat dat mijn gezondheid in gevaar zou kunnen brengen,” zegt Jacinto. Hij zal ook ooit testosteron-vervangingstherapie moeten ondergaan om zijn testosteronniveaus normaal te houden. 

Mensen zullen waarschijnlijk steroïden blijven gebruiken om hun uiterlijk te verbeteren. Dat lijken competitieve bodybuilders als Jacinto en zelfs artsen als Farhan onderhand wel te hebben geaccepteerd. Maar dat betekent niet dat mensen blindelings alle risico’s moeten accepteren.

Voor iedereen die vastbesloten is om steroïden voor esthetische doeleinden te gebruiken ondanks de veel risico’s die eraan vastzitten, zegt Farhan dat ze het beste een arts kunnen raadplegen die toezicht kan houden op het gebruik en eventuele ongewenste effecten kan beperken. 

Voor iedereen die nog twijfels heeft Jacinto dit te zeggen: 

“Als je steroïden neemt om een strak lichaam voor op het strand te hebben, is dat oké, en ik veroordeel niemand die dat doet. Maar weet wel dat je zonder steroïden en op een veel gezondere manier een heel mooi lichaam kunt krijgen.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE ASIA.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.