Het hoognodige interview met Sticks

Sticks mogen we met recht de meest productieve mc van ons land noemen. Sinds zijn debuutalbum Spuugdingen Op De Mic met Opgezwolle in 2001 blijft de Zwolse rapper platen droppen. Weinig rappers die hem dat na kunnen zeggen, maar voor Sticks is dat niet zo interessant. Muziek maken is zijn manier om te dealen met de wereld die maar doordendert: ‘Het minste wat ik kan doen is jaarlijks een toffe plaat afleveren.’ Waar sommige rappers van zijn generatie er een beetje klaar mee lijken te zijn, zit Sticks meer dan ooit in de studio. Aan stoppen of “misschien wel mijn laatste album droppen” wordt niet gedacht, wel wil hij zich wat meer gaan verbreden in de toekomst, misschien ook buiten hiphop. De rapper ontvangt Noisey in het atelier in Zwolle dat hij deelt met zijn vriendin. Een oud sfeervol pand aan de rand van de Hanzestad waar hij en A.R.T. regelmatig muziek opnemen. Noisey: Als je terugkijkt, is er dan een album waar je het meest trots op bent?
Sticks: Eigen Wereld moet ik dan noemen. Dat heeft ons op zo veel plekken gebracht, en zo veel mooie ervaringen opgeleverd; dat was heel bijzonder. Als we het hebben over mijn persoonlijk favoriet dan kom ik al gauw uit bij Alledaagse Waanzin, daar staan tracks op die dicht bij me staan. In december slingerde je een foto het internet op van een stapel met al je cd’s, met de begeleidende tekst ‘Volgorde’. Verklaar.
Ik was thuis aan het opruimen en toen kwam ik al die cd’s tegen. Het leek mij leuk mijn voorkeur te geven en te kijken hoe dat leeft bij mensen. Ik was daar benieuwd naar. ‘Verre Oosten’ is door de luisteraars van radioshow Wat Anders tot meest verdienstelijke pokoe gekozen. Terecht?
Dat kan ik niet zeggen, ik heb er zelf niet op gestemd. Het is leuk, dat zeker. Mijn beste album kan ik nog wel bestempelen, maar of ‘Verre Oosten’ de meest verdienstelijke track aller tijden is – het zou raar zijn als ik dat zou zeggen. Snap je wat ik bedoel? Sinds 2001 ben je al actief in de Nederlandse hiphop. Hoe heb je het hiphopklimaat zien veranderen?
Toen ik begon was er alleen DuvelDuvel en Extince wat tof was. Verder had je nog Spookrijders en Osdorp Posse, maar dat was het dan ook. Er lag een heel open terrein. Voor Rico en mij was dat een uitdaging, vooral op rijmgebied. Dat is nu niet meer zo, hiphop is volwassen geworden. Rappers zijn op een heel hoog niveau bezig.

Ik moet je eerlijk zeggen dat ik een beetje huiverig ben. Trots en ego, daar moet je het niet meer in gaan zoeken wil je nu dope zijn als rapper. Daar waak ik dus ook voor. Een arrogante rapper is natuurlijk prachtig, maar in sommige gevallen wordt het op een gegeven moment een beetje onnodig. Ik bedoel, ik ben 32, ik ga nu niet roepen dat ik veel toffer ben dan die jongens van 20, 22. Overigens doe ik het wel nog op die track die laatst op Puna was gelekt (Great Minds - Altijd Op Tijd, red.). Kees de Koning wilde die graag online hebben, het was echt zijn favoriet. Je hoort mij daar weer een beetje stoer rappen. Ik heb dat in het verleden al genoeg gedaan, en beter. Ik las dat dan ook terug in de comments: moet je wel zo opscheppen, Sticks? En ja, die mensen hadden gelijk.

Roepen dat je de beste bent hoor je rappers nu minder doen dan, laten we zeggen, jouw generatie tien jaar geleden. Wat vind je van die ontwikkeling?
Mooi toch? De generatie van nu moet niet blijven hangen in het ding wat wij toen deden. Het is nu meer ‘money pakken’. Ik ben benieuwd of er ooit een moment komt dat rappers terugkijken op deze tijd en denken: ik heb money gepakt maar daar zit eigenlijk helemaal het geluk niet in. Dat lijkt me nou grappig. Zo van: oké, ik heb money ge-get maar ik voel nog steeds onrust, wat nu? Alleen, wie ben ik om dat te veroordelen? Ik was ook alleen maar bezig met jonko en illegale huisfeestjes. Is dat dan wel oké? Nee, dat is ook stupid shit, maar ja, je moet het wel gedaan hebben. Ach, ik weet het ook allemaal niet. Misschien is dat ook wel de reden dat ik steeds maar blijf produceren: ik weet het gewoon niet. Hoe ben je zelf veranderd in de afgelopen vijftien jaar?
Als rapper ben ik nog niet zoveel veranderd als ik zou willen. Ik zou meer lijpe dingen willen uitbrengen. Dat komt, daar ben ik mee bezig. Als persoon ben ik zeker veranderd: vroeger nam ik alles heel serieus. Dat is nu minder, nu laat ik het meer los. Ik relativeer meer. Waar ben je naast de muziek nog meer mee bezig?
Er komt dit jaar zeker nog een tweede deel aan van Straat Woord Beeld, het project dat ik doe met fotografe Kinza Ferjani. Ik neem dat eigenlijk net zo serieus als mijn muziek, het is een uiting. Ook schrijf ik veel, hersenspinsels, het mag geen naam hebben. Ik weet nog niet precies wat ik daarmee wil doen. Daarnaast geef ik één dag in de week les op de Herman Brood Academie. Ik begeleid jonge rappers, er zit veel talent tussen. ’s Middags zitten ze in de studio waar ik ook rondloop, en dan geef ik ze bruikbare tips. Bij PEC Zwolle heb ik nog een erebaantje, ik ben daar ambassadeur. Wat ik verder doe is spreken op congressen, daar vat ik de dag samen, in rijmvorm, erg leuk. Je kunt me zien als de Nico Dijkshoorn van de congreswereld, maar dan beter. Ik doe eigenlijk van alles, haha.

Volgens mij ben je op muzikaal gebied ook nog lang niet klaar.
Dat klopt, al is het maar om het cliché van ‘dit wordt mijn laatste album’ te vermijden. Sowieso wil ik voorkomen dat ik op mijn veertigste nog hip sta te doen op een podium. Ik denk daar veel over na. Ik wil geleidelijk aan doorgroeien naar andere dingen, dat hoeft niet per definitie in de muziekindustrie te zijn. Dat is tegelijkertijd de crux, want ik heb een heel mooie cv, maar niet buiten de hiphop. De afgelopen vijftien jaar heb ik gegeven aan en voor de muziek. Ik sta nu op een punt dat ik me afvraag of dat de goeie beslissing is geweest. De vraag is nu namelijk: kan ik nog iets anders? Soms vraag ik me af of ik niet wat meer had kunnen chillen, maar ik kan dat niet, ik ben gewoon te onrustig daarvoor. Ik heb eigenlijk altijd van mijn muziek kunnen leven, weinig tegenslagen gehad daarin. Mijn laatste vijf cd’s kwamen in de top-10 terecht. Dat is toch lijp? Bij mij komt uiteindelijk alles terecht in het schrijven, het voordragen. Wat ligt er op stapel?
Ik ben met heel veel bezig, onder andere met een nieuwe deal met Top Notch voor meerdere platen. Ik heb nu een aardige serie op m’n naam staan van producers waarmee ik heb samengewerkt (Delic, Kubus, A.R.T., Moon, red.), daar wil ik er nog een paar aan toevoegen. Ik vind het leuk om met één producer te werken aan een plaat, om samen je gedachtegoed in een mash-up te gooien. Ik heb nu veel tracks met Henning liggen, mag je weten, we zijn flink op weg naar een album.
Er zijn nog meer mensen met wie ik nog iets wil doen: A.R.T., Thomas Azier, Torre Florim van De Staat. Of met Ronald Goedemondt – ik weet nog niet in welke vorm, maar ik wil het wel. Hij kan dingen verwoorden zoals ik dat niet kan. Op rapgebied nog graag met Ronnie Flex en Kempi. En o ja, ik ben ook bezig met technoproducer De Sluwe Vos, zet dat er ook maar in. Je zit er nog middenin?
Muzikaal gezien wel ja, ik zit lekker veel in de studio. Op stap gaan en zo, hiphopfeestjes, dat doe ik niet meer. Zelfs shows geven vind ik nog weleens moeilijk. Ik leef veel ‘in mijn hoofd’, wanneer ik dan op dat podium sta moet het ineens naar buiten. Ik ben veel met creëren bezig en dan moet ik tijdens een show ineens ouwe liedjes gaan doen. Moet ik maar hopen dat er mensen komen, mijn teksten kennen – allemaal stress. Ik ben niet meer dezelfde Sticks als die van Verre Oosten of Hoedenplank, maar die nummers moet ik dan wel gaan rappen. Ik snap dat mensen het verwachten hoor. Wanneer ik naar een concert van Nas ga en hij doet A New York State of Mind niet, dan vind ik dat ook jammer. Je show op Definitie van Hiphop in Tilburg werd zeer goed ontvangen.
Daar hing ook echt een goeie vibe. Die show was een leuke mix van oud en nieuw werk. Ik had niet een nieuw album uit of zo, maar ik stond wel in de hoofdzaal. Dus ik was gestrest, wat moest ik in godsnaam doen? Eigenlijk was het Moons idee om de klassiekers ook te spelen. Het leek mij aanvankelijk een zwaktebod, maar ik sprak er met A.R.T. over en die vond ook dat ik het gewoon moest doen. Zodoende. Uiteindelijk was het supertof. Hoe zit het met Great Minds?
We hebben al veel gemaakt. We gaan altijd een weekje weg, dat hebben we recent ook gedaan. Muziek maken, blowen, eten. Lekker relaxt aan het werk. We zijn in hetzelfde huis geweest als waar we ons eerste album hebben gemaakt. Nummer twee is dus in de maak, maar wanneer het uitkomt hangt van veel factoren af. We zijn alle vier druk met van alles naast Great Minds, maar die plaat komt er – veel is al klaar zelfs. Die shit komt wanneer het af is. Bedankt, Sticks! Volg Lucas Boon @Twitter.

Op zoek naar een stageplek? Er komt er binnenkort eentje bij ons op de redactie vrij. Check de vacature hier.