We mogen blij zijn dat iedereen het nieuwe Idols-seizoen zo slecht vindt

Acht jaar lang was er geen Idols op televisie en moesten we het doen met talloze rip-offs die het succes van de moeder der talentenshows moesten evenaren: X-Factor, Popstars, The Next Pop Talent, Popstars: The Rivals, Holland’s Got Talent – alleen The Voice of Holland lukte het van deze eindeloze lijst meer dan 2,5 miljoen kijkers per aflevering te scoren. En dus leek het de programmamakers een prima idee om Idols terug te laten komen.

Gisteravond werd de derde auditieronde uitgezonden, en inmiddels is één ding duidelijk: ondanks de prima kijkcijfers van rond de 1,5 miljoen, waar RTL5 megatrots op is, valt de kritiek niet te negeren. Het nieuwe seizoen is slecht, blijkbaar zo slecht dat zelfs oud-jurylid Jerney Kaagman het nodig vond om zich ermee te bemoeien: de regie is kut, er is geen opbouw, en de juryleden zijn BN’ers, geen professionele muziekindustriemensen.

De jury bestaat dit seizoen uit The Voice of Holland-presentator Martijn Krabbé (die dus nu jurylid is, heel verwarrend allemaal), oud-talentenjachtwinnaar Eva Simons, andere oud-talentjachtwinnaar Jamai, en Ronald Molendijk (dj zonder Wikipediapagina). Jerney heeft dus een punt. Eva Simons gebruikt het woord ‘geil’ wanneer ze eigenlijk bedoelt dat iemand best een prima stem heeft. Er wordt onophoudelijk gegniffeld – Martijn Krabbé liefst achter zijn handen of onder tafel –, ze maken botte opmerkingen, en alleen Ronald Molendijk trekt een stalen ik ben professioneel bezig-gezicht, maar dat is waarschijnlijk omdat hij de enige is zonder Wikipediapagina en dus eigenlijk niets voorstelt.

Toch besloot ik na twee tegenvallende afleveringen gisteren gewoon weer te kijken. Na anderhalf uur, want zolang duurt de uitzending, wist ik het eindelijk: het doet me helemaal niets. En dat ligt niet aan de regie en zelfs niet aan de jury.

Idols begon in 2002 – voor het eerst in de geschiedenis werd potentieel zangtalent voor de camera geplaatst en direct beoordeeld door een jury. Het programma leverde veel pijnlijke, eerlijke en ook kwetsende momenten op; wat dat betreft doen de oude juryleden echt niet onder voor hun opvolgers. Het was vernieuwend en niemand wist waar het toe zou leiden – dat gold zowel voor de makers als voor de deelnemers. En dat is het probleem bij het nieuwe seizoen: de onschuld die Idols ooit had, al was het maar in het eerste seizoen, is weg. De hatelijke opmerkingen lijken geforceerd en de deelnemers zijn te bewust van het feit dat ze belachelijk gemaakt (kunnen) worden. Daarmee is de steunpilaar waarop het programma is gebouwd, verdwenen. Idols paste in het tijdsbeeld van begin deze eeuw. Facebook, Twitter en Youtube bestonden nog niet, en direct een oordeel krijgen op wat je doet – in dit geval zingen – was relatief nieuw. Het was misschien wel het begin van de afzeikcultuur, een jaar later zou GeenStijl online gaan.

Dat Idols nu niets meer voorstelt, is juist een goed teken. Hatelijke opmerkingen werken niet meer als entertainment, en de kijker haalt geen plezier meer uit televisie waar mensen worden afgesnauwd of voor lul worden gezet. Het succes van The Voice of Holland is daar het beste voorbeeld van: kandidaten worden niet meer afgerekend op hun uiterlijk en slechte kandidaten worden achter de schermen al afgewezen.

Wie had dat ooit gedacht: Nederland lijkt klaar te zijn met afzeiktelevisie. Niet voor niets zijn hulpprogramma’s als Dubbeltje op z’n kant en zachtaardige programma’s als Heel Holland Bakt momenteel zo populair en kijkt er geen hond meer naar Powned. We kijken geen televisie meer om mensen te zien falen maar om mensen te helpen, en talentenshows zijn mee-ontwikkeld met die trend – ze zijn volwassen geworden. Idols voelt ineens als die vervelende oom die op verjaardagen woorden als sick en pokoe gebruikt, maar geen idee heeft wat 101Barz is. De nieuwste editie van Idols is misplaatst in een televisiecultuur die lekker gaat op oprechtheid en zin in mooie dingen, in plaats van verkneukelen en haten. En gelukkig maar. Want wat heeft al die eerdere edities opgeleverd, zowel aan de kijkers als aan de winnaars? Een - op zich prima - jurylid voor een programma dat niet meer werkt, en een lege bankrekening voor een oud-winnaar.