Ik probeerde met mijn katten te communiceren

Al sinds mijn meiden kittens waren zing ik elke zaterdag “Het is zacht eten zaterdag, voor mijn kleine poezewoezen,” op melodie van “Puppy Love” van Donny Osmond, terwijl ik hun wekelijkse portie blikvoer opdien. Ik weet niet waarom het dat liedje is geworden en ik weet ook niet echt waarom ik het een aantal duizenden octaven hoger zing dan het origineel, maar ik kan je wel vertellen dat de resultaten uitstekend zijn: de katten gaan fucking los. Onwetende toeschouwers die toevallig op een zaterdagochtend langs zijn gekomen zijn sprakeloos en zitten me als Nick en Simon aan te gapen terwijl dit spektakel zich afspeelt, hoewel ik nog geen telefoontje heb gehad van de mensen bij The Voice of Holland. 

Natuurlijk heb ik ook andere liedjes in mijn repertoire zitten. Zo is er de  klassieker “Ik Hou van Vissoep, Jij Houdt van Vissoep” voor wanneer ze wat uitgeknepen tonijnwater krijgen – op de melodie van “Cheesy Poofs” van Eric Cartman uit South Park, een ernstig onderschatte songwriter als je het mij vraagt. Daarnaast heb ik zelf ook een paar nummers gecomponeerd, maar ik zal niet teveel met de eer strijken, dat zou m’n reputatie geen goed doen. 

Ik denk graag dat de reactie van mijn katten op mijn gekrijs een uiting van waardering voor mijn zangstem is, dat ze de betekenis van elk nummer volledig hebben doorgrond – dat we elkaar echt snappen, weet je wel. Lach maar, maar het lijkt erop dat zo’n hoge kutstem als de mijne juist de sleutel zou kunnen zijn tot betekenisvolle communicatie met onze kat(ach)tige huisgenoten.

Uit een nieuw onderzoek van Charlotte De Mouzon, van de Universiteit Parijs Nanterre, blijkt dat katten de stemmen van hun baasjes kunnen herkennen. Het interessante is dat als je een hoge stem opzet (of hebt), in het ‘baby-register’, je kat je waarschijnlijk meer aandacht geeft dan wanneer je je normale volwassen stem gebruikt. Helaas gaat het onderzoek niet in op het effect van gestoord Donny Osmond-geblèr. 

Het team van De Mouzon maakte geluidsopnames van 16 katteneigenaars die dingen zeiden zoals “Wil je een hapje?” met zowel een hogere ‘kattenstem’ als een normale mens-op-mens-stem. Deze opnames werden voor de katten afgespeeld terwijl hun baasjes in een andere kamer zaten, en de reacties werden gefilmd en beoordeeld. Ze kwamen erachter dat de katten meer op de ‘kattenstem’ van hun baasjes reageerden dan op hun normale stem of de stem van een vreemdeling – ongeacht hoe erg de vreemdeling piepte. 

Kristyn Vitale, assistent-professor dierlijke gezondheid en gedrag aan het Unity College in Maine en expert op het gebied van kattengedrag, voerde in de Netflixdocumentaire Inside The Mind Of A Cat soortgelijke tests uit met opgenomen stemmen en behaalde ook soortgelijke resultaten. Wat heeft Vitale te zeggen over de ‘babystem’-conclusie van De Mouzon?

“Dit onderzoek toont aan dat katten niet alleen letten op wat hun verzorger tegen ze zegt maar ook hoe die het zegt,” bevestigt Vitale. Dit komt overeen met haar eigen bevindingen, dat katten zich anders gedragen afhankelijk van hoe mensen zich naar hen toe gedragen. “Veel katten prefereren menselijke sociale interactie boven andere soorten beloningen. Als ze in een onbekende situatie terechtkomen kan de aanwezigheid van een menselijke verzorger het stressniveau van een kat ook aanzienlijk verminderen.”

Om deze theorieën op mijn eigen katten uit te testen nodigde ik mijn vriend Jim uit om te figureren in het Zacht Eten Zaterdag-tijdvak. Zoals te verwachten keken de katten nogal raar op toen de bebaarde gozer ineens ons lied begon te zingen in de vroege uurtjes van de ochtend. Ze keken naar mij voor geruststelling, oortjes naar achteren gekieperd, maar toen ik ‘de microfoon overnam’ en zelf weer begon te zingen was alles weer helemaal goed – ze draaiden rondjes, deden mee met het gejank en krioelden rond hun etensbak alsof het de gewoonste zaterdagochtend van de wereld was. 

Het weekend daarop was ik weg en heb ik strikte instructies bij mijn buurman achtergelaten om op het juiste moment een opname van mijn renditie van “Zacht Eten Zaterdag” af te spelen. Hij schrok zo van hun reactie dat hij zijn telefoon in hun etensbak liet vallen en ik voor een nieuw scherm moest betalen. 

Het mag ook gezegd worden dat mijn pogingen om willekeurige katten op de straten van Hulme, Manchester met mijn lied te imponeren geen succes waren. 

Ik vroeg Vitale wat ze dacht van de reactie van mijn katten op mijn gezang. “Katten kunnen erg goed leren van verschillende ervaringen in hun omgeving, waar het gedrag van hun baasje ook onder valt,” vertelt ze me. “Het kan zijn dat je katten hebben geleerd dat wanneer ze dit liedje horen, er eten beschikbaar is, dus komen ze op je af met de verwachting dat ze kunnen eten.” Dit is blijkbaar een vorm van ‘operante conditionering’ – wanneer het dier leert van de gevolgen van diens gedrag. “Operante conditionering is een vorm van leren die ik vaak gebruik als ik katten aan het trainen ben,” zegt ze.

Mensen proberen als sinds de begindagen van domesticatie met hun huisdieren te communiceren, en door nieuwe technologie zijn we de laatste jaren steeds dichterbij gekomen; van met AI aangestuurde halsbanden die het geblaf van honden categoriseren op emotie tot de hexagonale soundboards met knoppen die je vast wel op TikTok voorbij hebt zien komen. Er wordt ook veel gepraat over het TikTok-fenomeen Bunny, een hond wiens baasje beweert haar te hebben getraind om een van die soundboards te gebruiken om rudimentaire zinnen als “Bunny wil eten” te vormen, of, als ze in een meer existentiële bui is, “Wanneer geen Bunny?” Hondenmensen willen je graag laten geloven dat hun beste vrienden intelligenter en makkelijker te trainen zijn dan katten, maar aangezien het onderzoek naar het gedrag van katten zo’n 15 jaar achterloopt op dat van honden beginnen we pas net te begrijpen hoe goed de omgang tussen katten en mensen is. Fans van Bunny hebben wellicht ook gehoord van een kat genaamd Bill die eenzelfde soort soundboard gebruikt. 

Ik vraag Vitale of er bewijs is dat katten simpelweg te cool zijn om net zo getraind te worden als honden, maar ze houdt vast dat dat niet het geval is. “Ik heb trainingslessen en socialisatie-sessies georganiseerd voor zowel kittens als volwassen katten en ze hebben allerlei soorten gedrag geleerd, soms best wel complex,” zegt ze. 

“Katten hebben de slechte reputatie dat ze niet te trainen zijn, maar ze kunnen op dezelfde manier als honden dingen aanleren.” Vitale vermoedt dat als je moeite hebt met het trainen van je kat, het waarschijnlijk aan jou ligt. “Het kan zijn dat je niet de juiste dingen gebruikt om goed gedrag te belonen, waardoor je kat niet gemotiveerd is om mee te doen aan de trainingssessie.” Ze voegt daaraan toe dat een groot percentage van de katten die ze hebben getest sociale aandacht boven eten prefereren. 

Ik probeerde nog wat technieken van Inside The Mind of a Cat uit op mijn eigen beestjes: langzaam met je ogen knipperen is blijkbaar net zoals een kattenzoen maar toen ik het deed keken allebei mijn katten me aan alsof ik gek was geworden. Maar een zachte vinger tegen de snoet deed het goed bij mijn pluizige poes Rudi – ze deed haar ogen dicht en duwde haar neus met plezier tegen mijn uitgestrekte vinger. 

Ik vroeg Vitale om andere manier om mijn relatie met mijn katten te verdiepen afgezien van de succesvolle zangmethode. Ze suggereerde regelmatige trainingssessies, te beginnen met simpel gedrag zoals ‘zit’, ‘high five’ of ‘targeting’, wanneer het dier leert om een object met een bepaald lichaamsdeel aan te raken.

“Je kunt je kat zo trainen dat wanneer hij een object aanraakt, zoals een eetstokje, hij een beloning krijgt,” legt Vitale uit. “Als je dit steeds blijft doen zal de kat leren om je te benaderen en het eetstokje aan te raken als hij hem ziet. Dit kun je dan gebruiken om met je kat te communiceren.” Ze stelt voor dat je je kat met het stokje de reistas inlokt, in plaats van dat je hem oppakt en erin forceert.   

We zijn nog maar net bezig, maar ik ben begonnen met trainingssessies met mijn katten en de resultaten variëren, om het zo maar te zeggen. Rudi heeft geleerd om te ‘staan’, terwijl Sheena minder vaak in een gehoorzame  bui is, maar misschien moet ik haar favoriete  methode nog ontdekken. Zacht Eten Zaterdag is nog steeds een hit en ik heb er vertrouwen in dat ze nog wat dingen zullen leren als we doorzetten. 

Dus als je net als ik knetterschel bent als je tegen je katten praat, maak je geen zorgen, daadwerkelijke wetenschap ondersteunt ons gedrag – ongeacht hoe erg onze vrienden en buren willen dat we godverdomme onze muil houden. Ik ben in ieder geval verrukt om te horen dat communicatie tussen mij en mijn katten echt kan bestaan. Geef Zacht Eten Zaterdag ook eens een kans als je nog niet eerder een feestelijk nummer voor etenstijd bij je katten hebt geprobeerd. Ik ga in de tussentijd wat nieuw materiaal voor een demo EP opnemen, want hier moet wel wat geld in zitten. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.