Nu de Taliban terug zijn houden Afghaanse vrouwen zich thuis verscholen

Een dag nadat de Taliban de Afghaanse hoofdstad Kabul overnamen en er een grote chaos uitbrak, was het een stuk rustiger op straat. Veel kantoren, winkels en universiteiten waren op maandag gesloten, en veel bewoners – vooral vrouwen – kozen ervoor om thuis te blijven.

De Taliban hebben beloofd dat vrouwen het recht behouden om te werken en naar school te gaan, maar het is de vraag wat daar waar van is.

“Ik had een fijn, goed leven,” zegt een 22-jarige student tegen VICE. “Ik ging naar mijn werk, deed aan sport en ging zorgeloos mijn gang.” Nu weet ze niet zeker of ze haar master politicologie kan voortzetten of naar de sportschool kan blijven gaan – wat ze “het enige leuke in mijn leven” noemt.

Maar dat is nog het minste waar ze zich zorgen om maakt. “Ik ben banger om gevangen genomen te worden, onder dwang te leven en verkracht te worden – ik ben bang dat alle inspanningen van de afgelopen twintig jaar voor niets zijn geweest,” zegt ze. “Het was vroeger heel naar om onder de Taliban te leven. Je weet nooit wat er gaat gebeuren.”

Een Afghaanse journalist van 27 herkent de zorgen van de student. Zij is bang dat haar leven erg gaat veranderen en dat ze naar de “duistere tijd” terugkeren van het vorige Taliban-regime, dat zo’n twintig jaar geleden aan zijn einde kwam.

“Ik maak me zorgen dat ze de rechten van vrouwen en de vrijheid van meningsuiting gaan beperken,” zegt de 27-jarige journalist. “Ik ben zo bezorgd om alle vrouwen die zo hard hebben gewerkt en vooruitgang hebben geboekt. Ze hebben dingen bereikt voor zichzelf, maar ook voor het land.”

Vooral de vrouwen die zich tegen de Taliban hebben uitgesproken, hebben veel te vrezen. Een nationale sporter en voorvechter van vrouwenrechten zegt dat ze zich zorgen maakt om wat de Taliban met haar zouden doen. “Ze staan nu recht voor mijn huis,” zegt ze tegen VICE. “Ik kan niet naar buiten, maar ik weet dat ik binnen ook niet veilig ben. Ze gaan me vermoorden, want ze houden niet van vrouwen zoals ik.”

De Taliban waren in Afghanistan aan de macht vanaf 1996, totdat ze in 2001 werden verdreven door de Noordelijke Alliantie (een Afghaanse legermacht) en de Verenigde Staten. De islamitische groepering verbood meisjes om naar school te gaan en vrouwen om te werken of te sporten, Muziek, films en televisie werden ook verboden. De Taliban zijn beschuldigd van talloze schendingen van mensenrechten: vanwege hun strenge interpretatie van de sharia zijn stenigingen en amputaties vrij gangbare straffen.

In een interview met de BBC zei Taliban-woordvoerder Suhail Shaheen dat vrouwen zich  nergens zorgen om hoeven te maken: “Ze kunnen hun leven normaal leiden. Ze hebben recht op onderwijs en werk. Dat hebben we toegezegd.” Ook gaf hij aan dat de Taliban geen wraakacties zouden ondernemen.

De Taliban hebben de stad pas net veroverd, maar de veranderingen zijn nu al voelbaar. Omdat het voor veel Afghanen lastig is om het land uit te komen – er stonden maandag duizenden mensen in de rij voor een paspoort, en op het vliegveld van Kabul ontstond een chaos waarbij meerdere doden vielen – verschuilen vrouwen zich massaal thuis. In winkels en schoonheidssalons werden foto’s van vrouwen van de muur verwijderd. Op televisie verschenen religieuze programma’s, ondanks dat Shaheen had benadrukt dat de vrijheid van meningsuiting gerespecteerd zou worden. Op het moment van publiceren zijn er nog steeds een paar nieuwsprogramma’s in de lucht.

De Taliban hebben de afgelopen weken op een moordend tempo grondgebied veroverd en belangrijke steden ingenomen – en daarmee nu het hele land. En dat heeft alles te maken met het feit dat de Amerikaanse troepen na twintig jaar terug naar huis gingen.

Veel vrouwen voelen zich verraden door de Verenigde Staten. “Toen de Amerikaanse troepen nog in Afghanistan waren, kon iedereen een normaal leven leiden,” zegt de 27-jarige journalist. “Maar toen ze weggingen, kwam alle onzekerheid weer terug.”

De 22-jarige student wil dat mensen buiten Afghanistan weten hoe slecht de situatie is voor vrouwen. Ze vraagt de internationale gemeenschap en de Verenigde Staten om niet weg te kijken van wat er nu gebeurt. “Andere landen zouden geen mensen mogen laten sterven vanwege hun beleid,” zegt ze. “Wat vrouwen bereikt hebben zou niet teniet moeten worden gedaan.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE World News. Uit veiligheidsoverwegingen zijn de namen van de bronnen geanonimiseerd.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.