Palestijnse vluchtelingenvrouwen in Libanon willen een eigen foodtruck

In 2015 zijn er door wereldwijde conflicten en sociaaleconomische onrust meer mensen dan ooit tevoren uit hun huis verdreven. En de mensen die zichzelf gelukkig moeten prijzen omdat ze in een vluchtelingenkamp terecht zijn gekomen, moeten daar waarschijnlijk tientallen jaren blijven.

Mariam Shaar en Myrna Atalla willen graag helpen om daar verandering in aan te brengen.

Beide runnen ze een NGO, en Shaar en Atalla werken samen in de hoop de vrouwelijke inwoners van het vluchtelingenkamp Bourj el-Barajneh in Libanon te kunnen helpen. Het kamp, gelegen in de buurt van Beiroet, werd al in 1948 opgericht om de eindeloze stroom Palestijnen op te vangen die door de staat Israël uit hun thuisland werden gedreven. Door de recente crisis in Syrië is de totale bevolking van het kamp flink omhoog geschoten.

Shaar, die de Women's Program Association bestuurt, benaderde een aantal jaar geleden Atalla – die Alfanar runt, de eerste filantropische organisatie die exclusief in Arabische landen werkt. Ze hoopte de vrouwen in de kampen te kunnen helpen om een eigen cateringbedrijf op te zetten. Twee jaar later werd Soufra opgericht – wat eettafel betekent in het Arabisch –, vanuit waar maaltijden worden verkocht aan de vluchtelingen.

Op zaterdag verkopen de vrouwen hun producten op de beroemde markt in Beiroet, Souk el Tayeb, en ze hebben zelfs de catering gedaan voor een paar belangrijke evenementen. De onderneming, die gerund wordt door vrouwen in het vluchtelingenkamp, was duidelijk een succes. Maar de vrouwen besloten hun bedrijf verder uit te breiden; daarom bedachten ze een crowdfundingcampagne om een foodtruck mee te kunnen kopen.

Tot nu toe hebben ze meer dan 55.000 dollar binnengehaald, en daarmee zitten ze al ruim boven het beoogde budget van 46.973 dollar.

Ik sprak met Shaar en Atalla over hun Kickstartercampagne en vroeg hoe dit project zou kunnen dienen als handleiding om de levens van talloze vluchtelingen overal ter wereld te verbeteren.

MUNCHIES: Hoe beïnvloeden de verschillende achtergronden van de Soufra-leden de gerechten die ze maken? Myrna Atalla: Soufra serveert voornamelijk typisch Palestijnse gerechten. Ze gebruiken recepten waar Palestijnse vrouwen enorm trots op zijn en die ze graag perfectioneren. Deze gerechten worden van generatie op generatie doorgegeven, om zo de Palestijnse identiteit en tradities in leven te houden. Maar we zijn ook begonnen met het verkopen van muhammara, een klassieke Syrische dip. Daarnaast verkopen we ook kibbeh, dat is een Libanees gerecht gemaakt van gehakt, bulgur en verschillende kruiden en specerijen.

Mariam Shaar: De meesten zijn van Palestijnse afkomst, maar we hebben nu ook twee Syrische vrouwen in het team.

Mariam, je vertelde dat je zelf maar nauwelijks kookte. Hoe is dit idee begonnen dan? Shaar: Ik ben single en hoef daarom niet veel tijd in de keuken door te brengen. Het merendeel van mijn tijd spendeer ik aan mijn werk. Toen ik met het idee van Soufra begon, was ik heel nerveus – de meeste mensen die zoiets beginnen kennen tenminste de basics. Maar gelukkig hebben de vrouwen van Soufra me het vertrouwen gegeven. En eigenlijk gaat het over hun, niet over mij. Dit is iets waar ze goed in zijn, dus of ik nou wel of niet kan koken is niet belangrijk. Ik zorg er bijvoorbeeld voor dat de hoeveelheden kruiden en specerijen die de vrouwen in hun gerechten stoppen altijd hetzelfde zijn, om een consistente kwaliteit te waarborgen. De Soufra-dames zijn deze strikte manier van werken gaan waarderen.

Alfanar investeert in bedrijven om de posities van vrouwen en kinderen te verbeteren. Werkt Alfanar ook met andere voedselgerelateerde bedrijven samen? Atalla: We zijn net begonnen met het investeren in een andere sociale onderneming in Libanon, Mama Made. De onderneming traint vrouwen om te kunnen werken als professionele koks en helpt ze vervolgens aan een vaste baan. Daarnaast ondersteunen we op het platteland van Egypte de organisatie Shomoo (wat 'kaarsen' betekent in het Arabisch), dat huiselijk geweld bestrijdt.

Kun je wat meer vertellen over de caterings die Soufra al heeft gedaan? Shaar: We hebben voor allerlei organisaties gecatered, onder meer voor Relief Works Agency van de VN, voor de Zwitserse ambassade en de Amerikaanse universiteit van Beiroet. Een paar weken geleden deden we de catering voor vierhonderd gezinnen op een evenement dat gerund werd door PACES, een liefdadigheidsinstelling dat naschoolse sportactiviteiten organiseert voor Palestijnse meisjes en jongens. De feedback die we krijgen is altijd erg positief geweest.

Wat zijn de meest populaire gerechten die de vrouwen serveren? Shaar: We hebben iets dat 'fatayer fellahi' wordt genoemd, wat eigenlijk kleine pasteitjes zijn die op smaak gebracht worden met verse tijm. Mensen hebben geprobeerd om ons recept te kopiëren, maar met alle respect, ze maken het niet zo goed als wij dat doen. Een andere favoriet is een traditioneel Palestijns gerecht, 'musakhan' – dat is kip op smaak gebracht met sumak en geserveerd met gebakken uien.

Ik heb gehoord dat mensen soms wel zeventien jaar of langer in dit vluchtelingenkamp verblijven. Is Soufra op lange termijn een oplossing om de mensen daar te helpen? Atalla: Burj el-Barajneh is een permanent vluchtelingenkamp. Alle vrouwen die voor Soufra werken, en een hoop vrouwen, mannen en kinderen die in het kamp leven, werden hier ook geboren. Wat veel mensen niet weten is dat als je zelfs al je leven al in Libanon hebt gewoond, als een vluchteling uitgesloten bent van werken op de arbeidsmarkt.

Shaar: De Soufra-vrouwen controleren iedere dag hoe het gaat met onze Kickstartercampagne. Het zal zo ontzettend veel voor ze betekenen als ze de foodtruck kunnen kopen. Het zal ze nog trotser maken op het werk dat ze doen, en het zal hun zichtbaarheid in de rest van Libanon ook verhogen.

Kan je ons meer vertellen over hoe de dagelijkse werkzaamheden van de foodtruck eruit zullen gaan zien? Shaar: We zullen naar de gebieden buiten het kamp gaan waar veel voetgangers zijn – niet alleen bij het ziekenhuis, maar ook bij banken, scholen en winkelcentra. En we willen van andere mensen die een foodtruck hebben tips horen over hoe je er een succes van kunt maken.

Denk je dat dit een voorbeeld zou kunnen zijn voor andere bedrijven die worden geleid door vrouwen in de Arabische wereld? Atalla: Het model is zeker haalbaar in andere vluchtelingenkampen in Libanon. In totaal zijn er in het hele land negen vestigingen van Women's Program Association, verspreid over diverse Palestijnse vluchtelingenkampen – dus waarom zou er niet een heel konvooi van foodtrucks kunnen zijn, dat aan alle kampen in Libanon eten serveert?

Shaar: Vluchtelingen weten dat liefdadigheid niet genoeg is, je moet mensen helpen om zelfvoorzienend te kunnen zijn. Je moet de mensen geen vis geven, je moet ze leren vissen. Dat is wast de foodtruck voor ons betekent.

Heel erg bedankt Myrna en Mariam, en succes.