We gingen mee in de buscombi met vier supporters van Jong AZ

Er staan vier supporters met sjaals, shirts en petten van AZ te wachten in het supportershome in Alkmaar, terwijl twee stewards hun namen noteren. Het zijn supporters van Jong AZ, die op deze avond meereizen naar de uitwedstrijd bij Telstar. Hoewel ze maar met z’n vieren zijn, zijn ze toch verplicht zich eerst netjes bij het AFAS Stadion te melden. Doordat het vorig jaar bij deze wedstrijd zo onrustig was, moeten ze namelijk met een verplichte buscombi naar Velsen-Zuid.

Bij een buscombi denk ik normaal gesproken aan enorme supportersgroepen of grote risicowedstrijden. Niet aan een potje in de Keuken Kampioen Divisie tussen Telstar en de beloftenploeg van AZ. Om deze bijzondere trip met de vier supporters van Jong AZ mee te maken, ben ik afgereisd naar Alkmaar. Buiten het stadion op de parkeerplaats staan er twee BMW’s van de club klaar om de supporters te vervoeren. Normaal worden supporters bij een buscombi ook daadwerkelijk met een bus gebracht, maar dat was nu niet eens nodig.

Ik stap in een van de BMW’s, die wordt bestuurd door een steward genaamd Elco. Hij draagt een fluorescerende jas met het logo van AZ erop. “Vorig jaar is het geëscaleerd bij Telstar,” vertelt hij. “Veertig man heeft her en der wat klappen aan elkaar uitgedeeld.” Vanwege deze onrust besloten de politie en de gemeente dat er dit seizoen een verplichte buscombi moest komen voor de supporters van Jong AZ.

Terwijl Elco de auto de snelweg opstuurt, vertelt hij dat de rivaliteit tussen AZ en Telstar vrij groot is, en nog stamt uit de tijd dat AZ in de Eerste Divisie speelde. Naast Haarlem was Telstar de grote rivaal. “Dat is een beetje haat en nijd geworden,” legt de steward uit. Bij de uitwedstrijden van Jong AZ gaan er volgens Elco normaal een mannetje of twaalf mee. Bij geen van die wedstrijden is er een verplichte buscombi, behalve bij de wedstrijd van vanavond tegen Telstar.

We rijden Velsen-Zuid binnen. Elco verwacht vanavond geen grote problemen, zegt hij. “Maar je weet nooit wat er buiten het stadion gaat gebeuren. Het kan toch zijn dat er een groepje op de bonnefooi met de trein deze kant op komt, en de confrontatie aan wil gaan. Vandaar dat we toch wel met een aardig sterk groepje beveiligers zijn.” Van het viertal supporters dat Jong AZ achterna reist, verwacht de steward totaal geen problemen. “Ik denk niet dat deze gasten naar deze wedstrijd komen om te rellen.”

Bij het stadion stappen de vier supporters van Jong AZ de twee BMW’s uit. Hun kaartjes worden gecontroleerd, maar ze worden niet gefouilleerd. Als we door de poorten zijn, raak ik aan de praat met Ron, de groundhopper van het gezelschap. Ron draagt een petje, een AZ-shirt en een bril. “Ik heb nu 413 stadions bezocht in binnen- en buitenland,” zegt hij. “Als het allemaal goed uitkomt, bezoek ik soms vijf wedstrijden per weekend.”

Ron legt uit dat de wedstrijd bij Telstar voor hem bijzonder blijft, aangezien dit ook de eerste uitwedstrijd van AZ was die hij ooit heeft bezocht. Naast die pot, kan hij zich ook een andere wedstrijd tussen de twee clubs nog goed herinneren: die van het eerste elftal van AZ in de KNVB-beker in 2015. Supporters van Telstar hadden toen ‘s nachts rotte vis in het uitvak gelegd. “De mensen die daar zaten hebben heel de wedstrijd met wasknijpers op hun neus gestaan,” vertelt hij.

Dat soort acties kan Ron wel waarderen, maar hij was er vorig jaar ook bij toen er ongeregeldheden waren, en dat was een ander verhaal. Hij weet nog dat er ongeveer zestig supporters waren meegereisd naar Velsen-Zuid. “En daar zaten ook wat ongewenste gasten tussen.” Ron merkte in het uitvak dat er iets aan de hand was. In de rust ging er een grote groep het stadion uit, en kwam het tot een confrontatie.

Normaal gesproken komt Ron met het openbaar vervoer of zijn motor vanuit zijn woonplaats Breda naar de uitwedstrijden van Jong AZ. Dat zat er door de combiregeling dit keer niet in. “Het kost me twee extra uur, dus ik ben not amused,” zucht hij. Hij loopt voor me uit naar de tribune achter de goal, waar hij samen met de andere drie supporters gaat staan. De stewards nemen schuin achter ze plaats. Vanaf het veld staat er een camera op het uitvak gericht. “Maar om eerlijk te zijn vind ik het ook wel grappig dat we met de buscombi moeten,” lacht Ron. “Het is te zielig voor woorden, eigenlijk.”

Voordat de wedstrijd begint wil ik een biertje halen bij het kraampje in de hoek van het stadion, maar de jongen achter de bar moet me teleurstellen. Hij mag namelijk nooit alcohol schenken aan het uitvak. “Ik zuip ook altijd maar een paar flessen Cola leeg op zo’n avond,” zegt hij. “Dan sta ik te stuiteren van de suiker en lijkt het alsof ik drugs op heb.” Hij legt uit dat hij normaal gesproken met nog iemand in het kraampje werkt, maar dat hij er vanavond alleen staat. Het lijkt ook wel een haalbare taak om de vier supporters van Jong AZ in zijn eentje van drank te voorzien.

Met een colaatje in mijn hand loop ik terug naar het uitvak, waar de vier supporters van AZ staan. Er staat een koude wind en de verwarming op de tribune is kapot. De spelers van Jong AZ zijn inmiddels aan het afronden voor de warming-up. “We kunnen beter niet achter de goal gaan staan,” waarschuwt Ernst, een andere supporter. Ernst is een jonge gast met een blauwe jas aan en een AZ-pet op zijn hoofd, en hij heeft een seizoenkaart voor zowel het eerste elftal als de beloftenploeg. Zo nu en dan bezoekt hij ook een uitwedstrijd van Jong AZ. “Ik ben echt een liefhebber,” vertelt hij. “Bij Jong AZ kun je de spelers elkaar horen coachen. Prachtig.”

Wat de ongeregeldheden van vorig jaar betreft, zegt Ernst dat hij vooral baalt dat er door de buscombi nu zo weinig supporters in het uitvak staan. Hij was niet bij de beruchte wedstrijd, maar begrijpt dat er na de rellen maatregelen zijn genomen. “Jammer dat vanavond verpest is door een paar idioten. We hebben het over een wedstrijd van de beloften, waar gaat het over? Heel sneu dat het blijkbaar zo moet.”

Als de spelers van Jong AZ en Telstar even later het veld op komen voor de aftrap, klappen de supporters hun handen stuk. Ernst deelt drankjes uit en de kleinste man in het gezelschap, die Perry heet, schreeuwt zijn club vooruit: “Kom op AZ’ers!” De vierde supporter in het uitvak is Gerard, die rustig met een hand in zijn zak staat en als enige geen AZ-attributen draagt, maar een grijze jas. Hij vertelt dat hij bijna iedere zaterdag bij verschillende jeugdploegen van de Alkmaarders gaat kijken.

Gerard had wel iets meer controle verwacht bij het stadion van Telstar. “Het had me niet verbaasd als er honden waren geweest,” zegt hij serieus. “Maar het valt allemaal mee. Het slaat natuurlijk ook nergens op dat er hier mensen op de vuist zijn gegaan.”

De supporters staan er allemaal erg rustig bij, maar bij een grote kans rennen Ernst en Perry regelmatig naar de onderste trede van de tribune. Soms geven ze een tik op de boarding, maar veel gewelddadiger wordt het niet. Toch worden ze nauwlettend in de gaten gehouden door vier beveiligers die achter ze staan. “Dit is toch mooi,” lacht Ernst. “Er is bijna meer beveiliging op de been dan dat er supporters zijn.”

Bij een ruststand van 0-0 lopen de supporters de tribunes af. “Moeten jullie niet meelopen voor de veiligheid?”, roept groundhopper Ron richting de stewards. Bij het kraampje bestellen de vier supporters een broodje worst en een beker frisdrank. “Niet in de stress raken dat ineens het hele uitvak iets komt bestellen hè,” zegt Ron tegen de jongen in de kraam. “Het zweet staat op mijn voorhoofd,” reageert hij snel.

Ook in de tweede helft lijkt er lange tijd geen doelpunt te gaan vallen. Tot Telstar vlak voor tijd een vrije trap op de rand van het zestienmetergebied krijgt, recht voor het vak de supporters van Jong AZ. Tot overmaat van ramp belandt deze bal in de kruising, waardoor Jong AZ met lege handen terug naar Alkmaar moet. De spelers komen de vier trouwe supporters nog wel netjes bedanken voor hun steun. De supporters klappen op hun beurt weer voor de inzet van de beloftenploeg. De fans zijn nog even vrolijk als voor de aftrap. “Of we nou winnen of verliezen, we kunnen toch niet degraderen,” zegt Ernst. Ook nu het resultaat is tegengevallen, lijkt het er nog altijd niet op dat ze gaan rellen.

“Moeten we nu ook nog een half uur in het uitvak blijven?,” vraagt Ron aan de beveiliging. Dat hoeft gelukkig niet, dus lopen de supporters het uitvak uit richting de twee BMW’s – omringd door de stewards, dat dan weer wel. De stewards zullen de supporters later op de avond zonder kleerscheuren afzetten bij het stadion van AZ. “Dit is denk ik de laatste keer in mijn leven dat ik het hele uitvak heb getrakteerd,” roept Ernst nog als hij de autodeur achter zich dichtslaat.

Dit is een verhaal uit De Twaalfde Man, de serie van VICE Sports over fanatieke supportersgroepen in Nederland. Zie hier alle verhalen uit deze serie.