Ik ging naar een kerkdienst van een voetballende predikant

Op het podium staat een predikant met een microfoon, die bevlogen allerlei verhalen, levenslessen en passages uit de Bijbel vertelt. “Amen,” klinkt er eensgezind vanuit de zaal. Iedereen knikt instemmend bij zijn woorden en sommige mensen maken aantekeningen. Voor hen is deze man, genaamd Jean Black, de predikant van hun kerkgemeenschap Assemblee de L’unité de Jesus Christ. Maar anderen, vooral de supporters van FC Oss en FC Eindhoven, zullen hem eerder kennen als voetballer die jaren in Nederland heeft gespeeld.

Jean voetbalt nog steeds, bij de Belgische amateurs van KFC Esperanza Pelt. Maar daarnaast is hij al druk bezig met zijn tweede carrière, en predikt hij elke zondag in een zaaltje in Hasselt. Een klein theaterzaaltje, midden in een groot sportcentrum waar verder ook mensen aan het squashen en aan het bowlen zijn.

Als ik de zaal binnen kom lopen, branden er felle lichten. Het podium is omgebouwd tot een altaar. Er staan veel bloemen en verschillende instrumenten, zoals een keyboard, een drumstel en een Afrikaans slaginstrument. Er druppelen langzaam wat mensen binnen, bijna allemaal netjes gekleed en van Afrikaanse komaf. De mannen dragen een pak en de vrouwen zijn flink opgedoft en lopen op hoge hakken.

Jean is er nog niet, maar hij heeft er wel voor gezorgd dat ik word ontvangen door een jonge vrouw. Ze heet me welkom en vraagt al snel of ik spiritueel ben. Ik zeg dat ik dat niet echt ben, maar wel overal voor opensta, en erg benieuwd ben naar vandaag. “Ken je de film Sister Act?”, vraagt ze. “Aan die sfeer moet je denken. Veel muziek, dans en vooral heel veel energie.”

Ik neem plaats op een stoel in de zaal. Ondertussen zijn er mensen hardop aan bidden, en wordt er gospel gezongen en muziek gemaakt. Dan stapt Jean binnen. Hij draagt nette bruine schoenen, een grijs pak en een stropdas van Ralph Lauren. Op zijn pak zit een wit roosje en onder zijn arm houdt hij een iPad vast.

Omdat het geluid van de biddende mensen nogal aan de harde kant is, stelt Jean voor dat we even samen naar de gang gaan. “Welkom bij onze gemeenschap,” zegt hij terwijl hij de deur achter zich dichtslaat. Daar vertelt Jean dat hij al twaalf jaar actief is als predikant, ook in Nederland al. Zijn gemeenschap bestaat nu uit een vaste kern van ongeveer dertig man. “Het is niet zo dat ik een dienaar van God wil zijn, of wilde worden,” legt hij uit. “Het is gewoon een roeping van God. Messi kiest er ook niet voor om Messi te zijn, maar hij is gewoon Messi. Hij kan niet verbergen dat hij goed kan voetballen en ik kan ook niet verstoppen dat God in mij werkt. Snap je?”

Jean voetbalde naast zijn periode in Nederland, ook in Thailand en Angola. Hij wil nog een of twee jaar voetballen bij zijn huidige club Esperanza Pelt, maar daarna wil hij stoppen om zich nog meer te focussen op het geloof. “Voetballen en prediken is een bijzondere combinatie,” zegt hij. “Maar er zijn zeker overeenkomsten. Om te winnen moet je erin geloven, en om God te zien moet je ook geloven.”

Naast het voetballen en prediken gaat Jean binnenkort ook aan de slag als personal coach. Hij heeft net de papieren binnen om een eigen bedrijf te starten. Het gaat allemaal prima samen, maar hij houdt met alles wat hij doet wel rekening met zijn geloof. “Ik kies ook altijd puur voor clubs die op zaterdag spelen.” Heel af en toe komt het voor dat hij met zijn club toch op zondag moet spelen, maar drie of vier keer in het jaar kan hij wel een dienst laten schieten.

Jean is geboren in Congo, waar hij als kind vluchtte voor de oorlog. Via een tussenstop in Angola maakte hij de reis naar Europa, waar hij in een Nederlands pleeggezin terechtkwam. Daar groeide hij op vanaf zijn negende. “Ik dank God dat het zo is gelopen,” zegt Jean er direct achteraan. Hij beseft dat veel andere vluchtelingen worden teruggestuurd, niet worden geaccepteerd in hun nieuwe land of de reis niet eens overleven.

Jean geeft aan dat het tijd is om terug naar binnen te gaan. “Je gaat mensen horen zingen, dansen en schreeuwen,” waarschuwt hij vast. Hij noemt het de enige plek waar hij zich echt vrij voelt.

Ik loop Jean achterna, terug het theaterzaaltje in. Het voorgebed vond ik al erg intens qua geluidsvolume, maar volgens Jean doen ze er zo nog een schepje bovenop. Ik ga naast hem op een stoel zitten. Hij scrollt regelmatig op zijn telefoon en zijn iPad door allerlei Bijbelteksten, en zo nu en dan staat hij op en neuriet hij mee met de muziek. Veel mensen zitten niet statisch op hun stoel, maar lopen voortdurend het zaaltje in en uit.

Even later gaat Jean op de eerste trede van de trap staan. Hij spreidt zijn armen en beweegt mee op de muziek – zijn omgeving lijkt hij even helemaal te vergeten. Dan wordt hij naar voren geroepen en neemt hij plaats op het altaar. Hij spreekt in het Frans. Het meisje dat me aan het begin van de dienst opwachtte, vertaalt elke zin op het podium naar het Nederlands.

Jean vertelt Bijbelse verhalen, maar geeft ook lessen uit zijn eigen leven. Op een gegeven moment staat hij met een belastingbrief in zijn handen, en vertelt hij dat hij laatst 2.700 euro moest betalen. Maar na een aantal belletjes bleek het vals alarm te zijn. De moraal van het verhaal: soms is de angst die je voelt nergens voor nodig. Jean loopt met zijn microfoon over het podium en verheft regelmatig zijn stem om zijn verhaal kracht bij te zetten. Achter me zie ik meerdere vrouwen zich naar boven richten, met hun armen gespreid.

Uiteindelijk is hij 45 minuten aan het woord, waarna hij weer plaatsneemt op zijn stoel in de zaal. Na nog wat muziek tikt hij me aan. “Je moet even opstaan en jezelf voorstellen,” fluistert hij. Als nieuweling in de gemeenschap moet ik mezelf introduceren. “Hallo allemaal, ik ben Dave en ik werk als journalist voor VICE Sports,” zeg ik met een bibberende stem. “Ik waardeer jullie gastvrijheid en ga er een mooie reportage van maken.” Als ik klaar ben klinkt er in koor: “Amen!” Ik denk dat ik het goed heb gedaan.

Als de dienst na twee uur op zijn einde lijkt te lopen, haalt de priester ineens een vrouw van achter in de zaal naar voren. Hij vraagt haar of ze last van haar buikt heeft – hij zegt dat hij een signaal van boven heeft gekregen dat er iets niet goed met haar gaat. De vrouw, die hier niemand iets over had verteld, geeft toe dat de priester gelijk heeft.

“Laten we bidden voor onze zuster”, zegt de priester. De vrouw kijkt wat wanhopig om zich heen, en dan begint iedereen hardop aan zijn eigen gebed. De priester heeft een zware stem en loopt klappend door de ruimte. De ruimte vult zich ondertussen met steeds meer geluid van mensen die door elkaar praten. Een andere vrouw schreeuwt af en toe radeloos om hulp van boven, waarna de priester haar probeert te zalven met een fles olijfolie. Door het intense volume beginnen er ook baby’s te huilen.

Jean beseft dat het gebed voor buitenstaanders misschien wat heftig kunnen overkomen. “Dit kan nog wel even duren,” zegt hij, terwijl hij richting de uitgang knikt. We lopen naar buiten en nemen daar afscheid van elkaar. Jean heeft niet overdreven door te zeggen dat het erg energiek zou worden. Voor mij was het misschien wat te intens, maar voor hem is het niets minder dan zijn roeping. “Mensen zien dat ik een gave heb, en God bevestigt dat in mij. Mijn hart zegt me dat ik dit moet doen.”