Vincent maakte een docu over zijn bipolaire moeder in de online datingwereld

Vincent Sparreboom (26) is derdejaars filmstudent aan de HKU en maakte een korte documentaire over zijn moeder: Mama Mania. Onder andere door haar bipolaire stoornis, heeft zij tijdens een manie niet altijd door dat de zogenaamd ‘knappe en rijke David Collins uit Amerika die op een boorplatform werkt’ niet te vertrouwen is. Of zelfs helemaal niet bestaat. Vincent probeert haar te behoeden voor teleurstellingen, maar voor zijn moeder betekent het einde van de ene internetliefde vooral dat ze weer door kan naar een volgende – zolang de manie voortduurt.

Mama Mania werd vorige maand uitgezonden bij de NPO. De film is ook geselecteerd voor het documentairefestival DOK Leipzig, waar hij eind oktober zijn internationale première zal beleven. Samen met zijn moeder zal Vincent daarbij aanwezig zijn.

VICE: Hoi Vincent. Heeft je moeder de film al gezien?
Vincent Sparreboom: Jazeker, al een paar keer. Ze kijkt ook enorm uit naar de première in Leipzig. Ze heeft al bedacht wat ze aantrekt en hoe ze haar haar gaat opsteken. Ze vertelde dat ze als kind twee dromen had: dierenarts worden of filmster – ze zegt dat die laatste nu is uitgekomen.

In de docu appt je moeder jou, nadat jij haar duidelijk hebt gemaakt dat de man met wie ze online aan het daten is waarschijnlijk een scammer is. Ze stuurt zoiets als: nu heb je in ieder geval inspiratie voor je film. Was het haar idee om een film hierover te maken?
Nee, dat kwam doordat mijn vader me belde en zei: ‘Volgens mij gaat het niet zo goed met je moeder.’ Ik belde haar meteen op en kreeg voor het eerst de verhalen over ‘David’ te horen, een rijke Amerikaan die op een booreiland zou werken. Ik dacht: shit, dit is iets wat ik al zo vaak heb meegemaakt en wat ik met me meedraag, daar wil ik een verhaal over vertellen.

Toen ben ik begonnen met het opnemen van onze telefoongesprekken. Na het derde gesprek heb ik het idee van de film aan haar voorgelegd. Ze was er eigenlijk meteen oké mee. Ik zat zelf wel constant te twijfelen: hoe weeg ik de film en mijn moeder tegenover elkaar af? Wanneer moet je ingrijpen, ook als dat de film niet ten goede komt, en wanneer laat je de film voorgaan? Maar gelukkig was er geen moment dat ik moest kiezen tussen mijn moeder en de film.

Ik heb me wel veel afgevraagd: is haar instemming met het maken van de film wel betrouwbaar? Toen de film af was, en zij ook uit haar manie kwam, was dat een spannend moment: zou ze het nog steeds oké vinden? Gelukkig was ze er heel blij mee, ze zei dat dit een eerlijk weergave was van wat er was gebeurd. En ze was trots op me dat ik een film had gemaakt.

Hoe gaat het nu met haar?
Goed wel, ze heeft nu een stabiele periode. Een paar maanden geleden had ze wel weer een manie, dus het is wel iets dat blijft terugkeren.

Heb je altijd door dat er een manie aan zit te komen?
Vaak denk ik het te horen aan haar stem. Dan is ze heel vrolijk en enthousiast als ik haar bel. Dan denk ik: o jee, moet ik nu blij zijn dat het goed gaat, of gaat het eigenlijk de verkeerde kant op, richting een manie? Vaak gaat het ook wel gepaard met de liefde, met internetliefde, met mannen die opeens in het spel zijn en met wie ze ook meteen een relatie heeft. Wat dan meestal binnen een paar dagen stukloopt, en dan is er de volgende dag alweer een nieuwe man. Ze raakt in een overdrive, wat daten betreft.

Altijd al?
Mijn ouders waren bij elkaar tot mijn dertiende, daarna heeft ze een tijd een vriend gehad. Ik had toen een tijdje geen contact met haar, maar sinds mijn achttiende ongeveer weer wel, en sindsdien is ze altijd wel actief op datingsites. Daarover deelt ze heel veel, met mij en mijn zusjes, in onze familie-appgroep. Dan stuurt ze opeens een heel blij berichtje dat ze een nieuwe man heeft ontmoet, met zes hartjesogensmileys en een foto. Dus dat krijgen wij allemaal mee – ook de snelle wisselingen erin.

Ben je blij dat ze dat deelt? Dan kan je het een beetje in de gaten houden, zoals je in de film eigenlijk doet.
Het is heel dubbel: ik zou het niet helemaal niet willen weten, maar aan de andere kant neemt ze ons ook mee in die rollercoaster. Het wordt daardoor moeilijker om mijn moeder serieus te nemen in haar vreugde over een nieuwe vriend. Ik word er sceptisch van. Dat hebben mijn zusjes ook. Ik vind dat wel heftig, dat je dus je eigen moeder niet helemaal serieus kunt nemen als volwassene. Dat je als een soort wijzere ouder ten opzichte van je moeder gaat staan.

Zeg je dat ook tegen haar, of ga je gewoon maar mee met haar enthousiasme?
Ik blijf vaak een beetje in het midden. Ik bevestig het niet heel erg en wacht af hoe het gaat. Het kan natuurlijk ook net wél de man zijn met wie ze gelukkig gaat worden. Dat wil ik ook niet helemaal uitsluiten, ik wil wel die hoop houden.

Hoe denk je dat haar bipolaire stoornis of manie van invloed is op gevoeligheid voor oplichting?
Tijdens een manie voelt het voor haar volgens mij alsof ze alles kan, dat ze heel bijzonder is en heel aantrekkelijk. Met dat gevoel gaat ze online en gaat ze allerlei contacten aan. Ook denk ik dat ze er wat goedgeloviger door wordt en sneller meegaat in complimentjes van mannen; zoals je in de film kunt zien maakt ze al trouwplannen voordat ze David überhaupt heeft gezien, ook niet via Skype ofzo. Dat is natuurlijk iets wat de meeste mensen niet zullen doen.

Hoe uiten die plannen zich?
Bij de laatste episode had ze tegen haar geliefde van toen gezegd dat ze gingen trouwen, en toen kreeg ze van hem ook echt een verlovingsring. Maar ze stuurt nog geen uitnodigingen de deur uit. Die man zag ze trouwens wel gewoon in real life, ik heb hem ook ontmoet. Toen haar manie weer onder controle was bleven ze nog even bij elkaar, maar uiteindelijk kon ze hem toch niet helemaal vertrouwen geloof ik.

Gelooft ze het zelf wel elke keer, dat ze echt verliefd is of dat er echt een trouwerij gaat komen?
Ja, dat denk ik wel. Misschien heeft ze dat ook nodig om naar uit te kijken: een nieuw hoogtepunt.

Help je haar nu met het zoeken naar betrouwbare mensen om te daten?
Nee, zo ver ga ik niet. Ik wil er wel voor uitkijken dat ik niet te veel verantwoordelijkheid neem om voor haar te zorgen, ook uit zelfbescherming. En het is ook niet echt te controleren – zeker in een manie is ze zo grenzeloos, het zou geen zin hebben dat ik haar vertel dat ze alleen op bepaalde apps moet zoeken, of alleen met mannen in zee moet gaan die minstens vijf verschillende foto’s van zichzelf op hun profiel hebben staan.

Is ze eigenlijk lang verdrietig als ze erachter komt dat ze met een scammer te maken heeft?
Nee, dat is het gekke. Op het moment dat ze verliefd wordt is het voor haar volgens mij echt iets groots, maar als het dan tegenvalt is het ook wel oké. Dan gaat ze gewoon weer door naar de volgende. Soms denk ik dat ik de mensen om haar heen meer worden opgezweept in zo’n verliefdheid dan zijzelf. Dat wij er meer de impact van voelen als het over is, dan zij.

Veel dank Vincent, en veel plezier met je moeder in Leipzig.
Dankjewel. Het is echt een feestje om daar met haar heen te kunnen gaan. Door het maken van de film hebben we sowieso meer contact, het is echt iets wat we samen delen.