Polina (22) helpt haar beste vrienden aan de frontlinie door te tatoeëren

In de Amsterdamse tattoostudio Mosel Mosel wordt op een zonnige dinsdagavond nog druk geprikt. Een van de weinige lege plekken op het been van een Italiaanse vrouw wordt gevuld met een psychedelische wirwar waar je een olievlek in zou kunnen herkennen. Boven haar hangt een papier met daarop rekeningnummers waarnaar geld kan worden overgemaakt om Oekraïne te steunen, waaronder eentje van een ‘lgbtq+ army’. Dat papiertje is daar opgehangen door Polina (22), die ongeveer een maand geleden in haar eentje uit Oekraïne is gevlucht. Van het geld dat ze nu in Nederland verdient met tatoeëren, kocht ze de afgelopen weken ladingen aan militaire uitrusting. “Op deze manier kan ik mijn vrienden helpen, die moeten blijven om te vechten,” vertelt ze, terwijl ze een laservizier laat zien dat binnenkort op de post moet.

Dat de opbrengsten van iets kunstzinnigs als tatoeëren gebruikt kunnen worden om een zekere invloed uit te oefenen op de oorlog in Oekraïne, zou niet meteen in mij opkomen. Het ziet er ook een beetje bevreemdend uit, een jonge vrouw in een hippe tattoostudio met een vizier in haar hand. Hoe komt iemand tot het besluit om met het zetten van tatoeages geld op te halen voor militaire uitrusting?

Polina werkt op dit moment twee dagen per week als tattoo-artiest. De resterende drie werkdagen speurt ze online Nederlandse legerdumps af naar spullen die haar vrienden nodig kunnen hebben. Een aanzienlijk deel van haar opbrengsten gaat naar Oekraïne, en op haar Instagram-pagina zie je naast haar tattoo-ontwerpen voorbij komen wat ze zoal koopt: gevechtslaarzen, verrekijkers, tactische rugzakken, nachtkijkers, slaapzakken, handschoenen, camouflagepakken, zakjes om wapenmagazijnen in te bewaren – allemaal uitrusting waarmee ze haar vrienden aan het front een grotere kans op overleven wil geven. Ze zijn naar de Donetsk-regio gestuurd, een gebied waar de Russen steeds meer terrein winnen en waar zich nu een hoop ellende afspeelt. Polina vertelt dat het bataljon waar haar vrienden in zitten het al zwaar heeft gehad, met gewonden die niet meer kunnen vechten en ook dodelijke slachtoffers.

Dat Polina wél op een veilige plek zit, geeft haar een verwarrend gevoel. “Ik zou het land willen verdedigen, maar ze nemen geen vrijwilligers meer aan, en al helemaal niet als je geen militaire ervaring hebt. In Nederland kan ik veel meer betekenen voor hen dan daar.” Het besluit om te vertrekken en Oekraïne achter haar te laten was niet makkelijk, maar omdat de situatie zo dreigend werd en ze continu bommen hoorde vallen vanuit haar slaapkamer, pakte ze toch haar tattoospullen in en vertrok. “Ik was de hele tijd superbang en het was moeilijk om daar te leven. Ik kon er geen geld verdienen, want mensen hebben daar op dit moment geen behoefte aan nieuwe tatoeages. Ook de donaties die ik inzamelde zouden een keer ophouden.”

Toen Polina aankwam bij de Poolse grens zag ze een hoop dingen waar ze opgelucht over was (“gratis eten, transport en medicatie”), maar tegelijk ook veel narigheid. “Ik zag daar al die huilende kinderen en moeders. Het was supertriest om te zien en ik bleef daar zo’n twintig minuten hangen, om vervolgens naar Warschau te gaan.” Daar nam ze een vliegtuig naar Amsterdam, en sinds begin april verblijft ze in het huis van een vriend, die bij Mosel Mosel werkt. De klanten die ze nu heeft vindt ze de tofste die ze ooit gehad heeft. “Wanneer ik ze vertel dat de opbrengsten van mijn werk naar uitrusting gaan, betalen ze soms honderd euro meer.”

Het doet haar goed om op afstand iets te betekenen voor de mensen die zijn achtergebleven, zegt Polina. Ze heeft dagelijks contact met haar vrienden aan het front, die ondanks de oorlog niets veranderd lijken te zijn. “Elke keer als ik met ze praat, voel ik me weer een stukje beter. Ze maken meer grappen dan ik doe, en ze lijken nergens bang voor te zijn. Ze hebben daar misschien ook helemaal geen tijd voor. Je kan op ieder moment sterven, dus maken ze domme grappen en ze zingen samen. Het zijn dezelfde mensen als die ik voor de oorlog kende.”

De spullen die Polina koopt voor haar vrienden, worden dagelijks gebruikt. Ze krijgt vaak foto’s doorgestuurd om te laten zien hoe blij ze ermee zijn. Van de meeste uitrusting wist ze totaal niet wat het is voordat ze het begon in te slaan. “Ik dacht dat een monoculair alleen voor piraten was, maar soldaten gebruiken ze ook,” vertelt ze. De laarzen, verrekijkers en matjes komen vanaf Polina eerst terecht bij haar moeder, die vervolgens vanuit Oekraïne de rest van de verzending regelt. Ze stuurt alleen spullen naar mensen die ze persoonlijk kent, omdat er ook oplichters zijn die misbruik maken van de situatie. “Als ik mijn dm’s open, zie ik dagelijks meer dan twintig berichten waarin mensen vragen om ze dingen op te sturen. Ze sturen verder geen bewijs dat ze het daadwerkelijk nodig hebben. Ik negeer deze berichten tegenwoordig liever.” Ze vertelt daarbij dat ze heeft gehoord dat humanitaire pakketten wel eens terechtkomen bij mensen die ze vervolgens doorverkopen op Ebay.

Over de vraag of de uitrusting die Polina verstuurt al is gebruikt om mensen te doden, is ze heel stellig. “Natuurlijk. Ze maken elke dag Russen dood. Want als ze dat niet doen, worden ze zelf vermoord. Ze zijn niet bang om te doden, omdat ze zelf iedere dag maar één stap verwijderd zijn van de dood. Als je opgroeit met je vrienden verwacht je nooit dat zij ooit zoiets zouden moeten doen, maar nu is het dat of het zelf niet overleven.”

Sinds Polina jong is krijgt ze vanuit haar familie veel mee over de dreiging van oorlog in Oekraïne. Ze was veertien jaar oud toen de Russisch-Oekraïense oorlog begon in 2014, waarbij Rusland met behulp van pro-Russische separatisten de Krim annexeerden. Polina’s familie, die in de regio Dnipro woont, wilde zich sindsdien zo goed mogelijk voorbereiden op een escalatie. “Mijn vader bood zich als een van de eerste Oekraïners als vrijwilliger aan en kocht medicijnen voor de gewonden en doneerde geld aan het leger. Op een dag besloot hij dat zijn familie zichzelf moest kunnen verdedigen. Op een schietbaan leerde hij ons omgaan met wapens, waar ik ontdekte dat mijn moeder er al heel goed in was. Een van de geheimen binnen de familie.”

Binnenkort gaat Polina naar Wenen om haar diploma journalistiek op te halen. Eén dag voordat de oorlog uitbrak had ze officieel haar papiertje gehaald, na twee jaar vanuit haar huis in Kyiv online lessen te volgen. In Wenen zal ze ook twee dagen tatoeages zetten bij een studio, en later ook in Berlijn. Ze hoopt voorzichtig dat ze daarna klaar is om weer naar huis te gaan. Een van de redenen is dat “de huurprijzen nu ongelooflijk laag zijn”, maar ook heeft ze veel behoefte haar oude leven weer op te pakken. “Wandelen door Kyiv, mijn vrienden zien, een leven zonder avondklok en bombardementen. Ik mis mijn vrienden, familie en leven van voor de oorlog.”

Lees op VICE meer verhalen over de oorlog in Oekraïne.