Een 21-jarige wetenschapper heeft een 2000 jaar oud mysterie opgelost

Een 21-jarige computerwetenschapper genaamd Luke Farritor is de eerste persoon in bijna 2000 jaar die een papyrusrol heeft ontcijferd die onder meer dan 18 meter vulkanische as begraven lag na de rampzalige uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus. 

Farritor gebruikte een machine learning-programma om het Griekse woord voor “paars” te identificeren in een van de honderden verkoolde rollen die in Herculaneum zijn opgegraven, een dorp dat samen met diens bekendere buur Pompeii door de vulkaanuitbarsting werd vernietigd. 

De rollen werden in 1752 ontdekt tijdens opgravingen van een oude villa in Herculaneum, die mogelijk van de stiefvader van Julius Caesar was. De opgravers beseften destijds al snel dat de verschroeide en broze werken desintegreerden als ze werden uitgerold, dus de meesten zijn opgerold gelaten, in hun originele vorm. 

Farritor, die aan de Universiteit Nebraska-Lincoln studeert, heeft de eerste prijs gewonnen die ooit door de Vesuvius Challenge is uitgereikt, een competitie die een miljoen dollar (947.000 euro) aan prijsgeld overheeft voor deelnemers die AI, machine learning en computer vision kunnen gebruiken om letters en woorden op deze ongelezen rollen te identificeren. 

Door het eerste woord in de prikkelende teksten te ontcijferen heeft hij de First Letters Award van 40.000 dollar (37.875 euro) binnengesleept. Er zijn ook twee prijzen van 10.000 dollar (9374 euro) uitgereikt aan Youssef Nader, een gediplomeerde student die biorobotica studeert aan de Vrije Universiteit Berlijn en korte tijd na Farritor op onafhankelijke wijze hetzelfde woord identificeerde, en aan Casey Handmer, een natuurkundige en ondernemer die de technieken pionierde die tot de ontdekking van het woord hebben geleid, aldus een statement van de Vesuvius Challenge.

De Vesuvius Challenge wordt aangevoerd door een team dat onder andere bestaat uit tech-investeerders Nat Friedman, Daniel Gross en Brent Seales, een computerwetenschapper aan de Universiteit van Kentucky die al twintig jaar bezig is met het ontwikkelen van nieuwe beeldweergave- en machine learning-technieken die de schat aan informatie in deze rollen op virtuele wijze zou kunnen ontrafelen.

“We feliciteren Luke Farritor, de 21-jarige student computerwetenschappen die de eerste persoon in bijna 2000 jaar is die dit handschrift heeft gelezen. Voor deze historische prestatie heeft hij de First Letters-prijs van 40.000 dollar gewonnen,” schreef Friedman in een post op X waarin hij de prijswinnaars aankondigde. 

“Sinds de rollen in de jaren 1750 voor het eerst zijn ontdekt, is dit voor veel mensen een droom geweest. Het is ook het resultaat van 20 jaar werk van Dr. Brent Seales en zijn team bij EduceLab, die deze laatste mijlpaal met hun jaren aan toegewijd werk mogelijk hebben gemaakt,” ging hij verder.

Seales en zijn collega’s hebben CT-scans van twee rollen vrijgegeven aan deelnemers van de uitdaging, en zijn daarmee een race gestart om de oude teksten te ontcijferen. Van veel van deze rollen wordt verwacht dat het werken zijn die in de geschiedenis zijn verloren, en ze zullen waarschijnlijk allemaal nieuwe inzichten geven over het leven in de oudheid, wat de inspanningen eromheen nog een extra laag van fascinatie en mysterie geeft. 

Om die reden heeft het project een toegewijde internationale groep volgers gekregen die op Discord strategieën en nieuws uitwisselt. Nu de eerste prijzen zijn aangekondigd gaan deze deelnemers hard aan het werk om de hoofdprijs van 700.000 dollar (663.000 euro) te winnen, die wordt uitgereikt aan degene die vier aparte passages uit de teksten met minstens 140 tekens aan doorlopende tekst kan ontcijferen. De deadline is 31 december 2023 om 23:59.

“Ben jij de persoon die de kennis van honderden rollen bevrijdt – waarmee het aantal teksten uit de oudheid wordt verdubbeld – en mogelijk nog duizenden meer die nog moeten worden opgegraven? Wordt jij de laatste held van het Romeinse Rijk en verdien je er ook nog eens 700.000 dollar mee?” staat er op de website van de Vesuvius Challenge.

“De race is begonnen.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.