​Foto's door Willem de Kam.
Foto's door Willem de Kam.

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

Welkom bij de hete amateurderby van Zwolle

"De meeste profclubs die dit zien denken: what the fuck gebeurt hier?"

“Ik was vannacht zo laat thuis, dat mijn vriendin het verdacht vond. Ze zei: ‘Ben je met een ander wijf geweest of zo?’,” zegt Stefan, fanatiek supporter van Zwolsche Boys. We zitten in de kantine van de Zwolse volksclub. Naast Stefan zit Mark, ook een fanatieke supporter van Zwolsche Boys. De jongens zijn een beetje zenuwachtig, want de derby tegen rivaal ZAC gaat zo gespeeld worden.

De hele nacht hebben supporters van Zwolsche Boys chaos gecreëerd bij ZAC, met wie Zwolsche Boys een sportpark deelt. “We kunnen niet zeggen wie precies, maar een groep van ons is midden in de nacht naar het terrein van ZAC gegaan en heeft de bestrating eruit gehaald,” vertelt Stefan. “Het plan was om die stenen terug leggen met de letters ZWB [Zwolsche Boys, red.] erin. Maar toen de Z er net in lag, kwam de politie aangescheurd met grote lampen. Was het vluchten geblazen.”

Advertentie
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.

Andere supporters van Zwolsche Boys staken vuurwerk af bij de huizen van spelers van ZAC, om hun nachtrust te verstoren. Volgens Stefan heeft dat er flink ingehakt. “Ze hebben in paniek de politie gebeld, omdat ze dachten dat er voor de deur werd geschoten. Maar het was gewoon vuurwerk.” Als ik vraag of ZAC ook wat terug heeft gedaan richting Zwolsche Boys, is het antwoord helder. “Dat durven ze niet. Zeker niet na de vorige derby. We zijn wat fanatieker en wat gekker dan zij.”

De vorige derby, eerder dit seizoen, moest stilgelegd worden toen er een knokpartij uitbrak. Supporters van ZAC hadden de stekker uit het scorebord getrokken op het terrein van Zwolsche Boys. Toen de materiaalman van Zwolsche Boys die stekker er weer in wilde doen, ontstond er een opstootje, waarna supporters van Zwolsche Boys het veld over renden om supporters van ZAC aan te pakken. Om de orde dit keer te bewaren, heeft ZAC een handvol beveiligers ingehuurd.

De derby tussen Zwolsche Boys en ZAC is vooral een derby tussen twee klassen. ZAC wordt gezien als de elite, het geld, de kakkersclub, terwijl Zwolsche Boys de club is van de arbeiders, het volk, de boefjes. Stefan was oorspronkelijk lid van ZAC, vertelt hij. “Maar die mentaliteit paste eigenlijk helemaal niet bij mij. Ik werd er weggestuurd na een opstootje en ben hier warm welkom geheten. Die dingen gebeuren. Daarom is voor mij die haat daarnaartoe groot. Ik wil ze pakken.”

Advertentie
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.

Mark is juist in de wieg gelegd met Zwolsche Boys, zegt hij. “Ik werd in de buggy het sportpark opgeduwd, dus ik had geen keuze. Bij deze club maakt het niet uit waar je vandaan komt. Je wordt hier geaccepteerd, als je maar gewoon normaal doet. Dat is gewoon mooi, en wat de club zo hecht maakt.” Marks bijnaam is overigens Venus, een verbastering van zijn achternaam Van Veen. In Zwolle zit een seksclub die Venus heet. Dat vonden zijn vrienden een mooie bijnaam voor Mark.

Over dat verschil in mentaliteit tussen Zwolsche Boys en ZAC wil Stefan nog wel wat zeggen. “Je komt hier ‘s ochtends in je eentje heen, en bent dan de hele dag met mensen om je heen. Als je bij ZAC aankomt, vragen ze eerst wat voor opleiding je hebt gedaan, voordat je de kantine in komt.” Mark doet er nog een schepje bovenop: “Zij voelen zich echt beter dan ons, terwijl wij van de 51 derby’s in competitieverband er tot nu toe 34 hebben gewonnen. Veel vaker dus.”

Dan is het tijd om voorbereidingen te treffen voor de spelersopkomst. Een groepje supporters loopt met Stefan en Mark naar de auto van Stefan. Die zit vol fakkels, een enorme rolmat Chinees knalvuurwerk, een trommel en een hoop vlaggen. Samen tillen ze alles eruit en lopen ze van het terrein van Zwolsche Boys naar het terrein van ZAC. Het verschil tussen de clubs is meteen te zien. De kantine van Zwolsche Boys lijkt op een bruine kroeg, terwijl die van ZAC blinkt als nieuwbouw.

Advertentie
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.

Een potige beveiliger komt ijverig op de groep jongens afgelopen. Hij groet ze niet, maar begint meteen te inspecteren. Driftig kijkt de beveiliger naar de vlaggen, trommel en het vuurwerk. Hij pakt de doos op waarin een gigantische rolklapper zit uit China. “Wat zit hierin? Alleen siervuurwerk, was de afspraak,” zegt hij. Stefan zegt dat er Bengaalse fakkels in die doos zitten, waarna de beveiliger akkoord gaat. Dat er een enorme rode rol rotjes op de verpakking staat, is hem ontgaan.

De groep van Zwolsche Boys hangt een spandoek van twintig meter breed achter de goal, dan komen de spelers op. De regen komt al de hele dag met bakken uit de lucht, maar nu is het net vijf minuutjes droog. Aan de andere kant van het veld ontrollen supporters van ZAC een doek met de tekst “Jullie de rellen, wij de punten”. Het antwoord van Zwolsche Boys is pyro, heel veel pyro. Overal om me heen worden groene rookpotten ontstoken, gaat siervuurwerk de lucht in en branden Bengaalse fakkels.

Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.

“Als je ziet hoeveel vuurwerk hier de lucht in wordt geschoten… De meeste profclubs die dit zien denken: what the fuck gebeurt hier?,” zegt Stefan trots. Ik denk dat hij gelijk heeft. Helaas is het niveau van de wedstrijd daarna flink belabberd. Veel passes komen niet aan en ballen springen onhandig van voeten. Om zichzelf te vermaken, zingen supporters van Zwolsche Boys “Henk* heeft je zus geneukt” richting een speler van ZAC. Een supporter van Zwolsche Boys, die Henk* heet, heeft kennelijk eens de liefde bedreven met de zus van een speler van ZAC.

Advertentie

Vlak voor de rust komt ZAC verdiend op 1-0. Bij het rustsignaal sprint ik de kantine in om op te warmen met een bal met satésaus, patat en een biertje. De bal met satésaus is van hoog niveau. Mark komt balend naast me staan. Hij legt uit dat het niveau bij derby’s op het veld wel vaker lager ligt dan normaal. “Dan komt er toch wat extra spanning bij kijken.” Ik verheug me inmiddels vooral op de derde helft. Dan komt volkszanger Mannes optreden in de kantine van Zwolsche Boys.

Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.

Maar eerst gaan we weer naar buiten voor de tweede helft. De supporters van Zwolsche Boys steken weer wat fakkels af, maar het helpt niet. ZAC komt op 2-0. Ik zie dat een jongen langs de kant wit-groene slippers aan heeft, de kleuren van Zwolsche Boys. Zijn sokken zijn zeiknat van de regen. “Ook in de winter loop ik zo,” zegt hij trots. De slippers blijkt hij gekregen te hebben van andere supporters van Zwolsche Boys. Nu heeft hij ze dus altijd aan. “Ook als het zo hard regent dat ik tot aan mijn onderbroek doorweekt ben. Ik denk er niet aan om normale schoenen aan te doen.”

Op het veld blijft het bij 2-0, en de supporters van ZAC juichen als de scheidsrechter affluit. Tegen die tijd is de kantine van Zwolsche Boys al goed gevuld met afgedropen supporters van de club. Het is tijd om het verlies weg te feesten. Stefan bestelt non-stop Berenburg-Fanta’s en volkszanger Mannes arriveert onder luid gejuich. Hij staat in eerste instantie vlak naast de ingang te zingen. Dat is niet de handigste plek, omdat iedereen die naar de wc wil of een peuk wil roken daardoor langs hem moet. Maar daar is een verklaring voor.

Advertentie

“Mannes moet met zijn rug naar de woonwijk achter de kantine staan als hij zingt,” legt Stefan uit. “Anders heeft de hele wijk last van het geluid. Het wordt hier altijd vrij laat. En straks gaan de stoelen in de lucht.” Een half uurtje later, als Mannes Schatje mag ik je foto inzet, gaan de stoelen inderdaad de lucht in. Het is zo gezellig in de kantine van Zwolsche Boys, dat zelfs een paar leden van ZAC een kijkje komen nemen. De volksclub heeft dit seizoen niet de punten gepakt in de derby, maar in ieder geval wel de gezelligheid.

*De naam Henk is uit privacy-overwegingen een alias.

Hieronder meer foto's van de Zwolse derby:

Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.
Zwolsche Boys.

Dit is een verhaal uit De Twaalfde Man, de serie van VICE Sports over fanatieke supportersgroepen in Nederland. Zie hier alle verhalen uit deze serie.