Wat maakt een man nou een echte man? Ik vroeg het mijn Facebook-vrienden

Vanaf vandaag is geëngageerd Amsterdam weer twaalf dagen lang in de ban van IDFA, het documentairefestival voor iedereen die graag meer wil weten over Noord-Koreaanse werkkampen of gedwongen bekentenissen in Iran. Spittend door het uitgebreide programma bleef ik vooral hangen bij een wat frivolere film: Mansome, die maar liefst vier keer wordt vertoond.

In Mansome onderneemt Morgan Spurlock (bekend van de vreetfilm Super Size Me) een “geestige queeste naar de staat van mannelijkheid anno 2012.” Centraal staat de vraag: hoe harig/metroseksueel/ijdel-als-een-vrouw mag je als man vandaag de dag zijn? De film is opgedeeld in hoofdstukken: De Snor, De Baard, De Producten en Het Lijf. Oh, en die Old Spice-dude zit er ook in.

Nu kun je zeggen: Jezus Christus, who cares? Of je kunt zeggen: oké, dit is best gay. Maar ik ben gay, dus als man met een bovengemiddelde interesse in andere mannen kan ik zeggen dat ik deze vraag reterelevant vind, en dat ik er daarom een heel blog aan ga wijden. Klik gerust weg. De lezers die overblijven mogen eerst even naar deze trailer kijken:

Goed, wat maakt een man nou een man? De Van Dale-definitie van een man is mij iets te algemeen, maar Wikipedia heeft daarentegen een prachtige collage gemaakt van voorbeeldmannen wereldwijd: van Kofi Annan tot Mahatma Gandhi, van marmeren beelden tot een recente foto van een willekeurige lachende man met baby. Twintig exemplarische manspersonen, dit is wie je wilt zijn:

Echt enthousiast word ik er niet van. Ik besloot daarom de vraag uit de film—what makes a man?—voor te leggen aan mijn digitale vrienden op Facebook, en een niet-wetenschappelijke, onrepresentatieve steekproef te houden onder hetero’s (mannen en vrouwen) en homo’s. Lesbiennes wilde ik ook meenemen in mijn sample, maar die reageerden niet op mijn oproepjes.

Laat ik vooraf nog zeggen dat de meeste respondenten eind twintig zijn, in de regio Amsterdam wonen, vaak iets creatiefs doen met hun leven en verder nogal van een feestje houden. Dan heb je even de context. Ik citeer ze anoniem, en geef ze een semi-viezig chatboxpseudoniem.

We beginnen met de vrouwen, want die reageerden het grappigst. Mijn meiden zijn weer lekker op het uiterlijk gericht:

Heterovrouw1: “Baarden, brillen, lichaamshaar. En intelligente grappen. Dan maakt de rest niet zoveel uit.”

Heterovrouw2: “Van die geile d’Angelo-buikspieren, ai ai.”

Heterovrouw3: “De ideale man heeft lichaamsbeharing op de juiste plekken, lust een potje bier, is de beste thuiscoach als er voetbal op de buis is en smijt je af en toe over de keukentafel heen.”

Heterovrouw4: “Een man bij wie ik me vrouw voel. Daarnaast heeft hij veel haar, is hij groot en sterk en draagt hij laag uitgesneden shirtjes waardoor zijn weelderige borsthaar subtiel zichtbaar is. Hij trekt me op elk gewenst moment zijn grot in, waar hij me zijn enorme mannelijkheid toont.”

Borst- en ander lichaamshaar.

De mannen die op mannen vallen zijn iets genuanceerder:

Homoman1: “Een man is een man als hij een goede pik heeft, me een stabiel thuis biedt en me laat huilen zonder daar geïrriteerd over te worden.”

Homoman2: “Een man: niet dom, edgy, mysterieus, spraakzaam, grappig, attent, spontaan, avontuurlijk en zelfverzekerd. Dit lijkt veel, maar ik kan nog wel tien eigenschappen opnoemen.”

Homoman3: “De meest mannige dingen ooit zijn: navy showers (30 seconden water, 1 minuut inzepen, weer 30 seconden water), shit slijpen (bonus voor bijlen) en je schoenen poetsen.”

Homoman4: “Als ‘ie maar niet de hele tijd ‘dude’ roept om mannelijk te lijken, daar hebben sommige zelfhatende homo’s een handje van. Oh, en een beetje ordinair mag best.”

Een navy shower is ook goed voor het milieu.

We eindigen dit onderzoek met de straight boys, die haast poëtisch over hun geslacht praten:

Heteroman1: “Echte mannen hebben ballen en houden van vrouwen die dat ook hebben.”

Heteroman2: “Een man doet wat ‘ie zegt. Integriteit heet dat. Als alle mannen echte mannen zouden zijn, had je geen juridische contracten meer nodig. Iedereen doet immers wat hij belooft.”

Heteroman3: “Ik vind een man mannelijker als hij niet wil dat alles in balans of in harmonie is. Als iets niet meteen gladgestreken moet worden.”

Heteroman4: “Een echte man is een man die alle vooroordelen over hoe een man zich zou moeten gedragen laat varen om simpelweg datgene te doen wat juist is.”

Mooi gezegd, bros. We komen er natuurlijk niet uit. Morgan Spurlocks Mansome zal ook weinig verlossing bieden. Maar het thema blijft intrigeren. Wat is mannelijk, wat is vrouwelijk? Wat is geil, en wat niet? Gaat het om looks, of om gedrag? Anderzijds redeneren we constant in cirkels. De man was een brute holbewoner, die door de invloed van vrouwen langzaam veranderde in David Beckham. Maar trendsetters vinden nu dat de metroseksueel weer een neo-holbewoner moet worden. Met baard.

Gisteravond hoorde ik in de kleedkamer van de sportschool twee gespierde Amerikaanse mannen met elkaar praten. Eén van hen had een tribal, de ander had een sik. Sowieso valt er natuurlijk te twisten over de belachelijkheid van het concept ‘sportschool’, maar dat even terzijde. Dit was het gesprek dat de mannen met elkaar hadden (en het had niks met Movember te maken).

Tribal: “I’ve stopped shaving.”
Sik: “No way.”
Tribal: “Yeah man. I’ve had it with that babyface of mine.”
Sik: “When was the last time you shaved?”
Tribal: “About a month ago? Oh wait, when did I get my haircut?”
Sik: …
Tribal: “Yeah, it’s been a month.”

De man anno 2012 is vooral een beetje in de war.