Deconstructie, dan reconstructie: Blu Samu’s vakantiefoto’s

Vaak verdoe (of verspil) ik mijn tijd, tijdens mijn pauze op kantoor, door doelloos te scrollen op Instagram. Na enige tijd begon ik te beseffen dat ik vaak hetzelfde type posts zag, maar dan soms met wat meer glitter en glamour. Zoals een jeugdvriend die een story post van hij die op het strand in Zuid-Frankrijk ligt te zonnebaden, terwijl Zinedine Zidane hetzelfde doet op een mooie yacht, omringd door zijn familie, god-weet-waar. Uiteindelijk poseren ze allemaal voor dezelfde mensen, op dezelfde manier. 

Als vakanties er voor sommigen uit bestaan om indrukken te maken, zijn ze voor anderen eerder om een stapje terug te nemen en te ontspannen. Blu Samu kent alles van dit soort essentiële pauzes. Deze zomer ging ze naar Portugal - waar ze vandaan komt - om drie concerten te spelen. Tijdens haar liveshows nam ze de kans om wat vakantietijd door te brengen met haar familie. Nadat ze enkele weken terug in België was, spraken we af in een café in Antwerpen niet ver van de harmoniewijk, om over die momenten te praten en de foto’s te bekijken die ze nam met onze camera’s. Dat was de perfecte plek, want het was ook daar dat ik haar voor het eerst ooit zag, tijdens een van haar eerste concerten in 2017 op Park Festival. 

VICE: Grappig dat we hier afspreken. De eerste keer dat ik je zag spelen, was hier. Sindsdien is je imago en je muziek helemaal geëvolueerd. Wat is er voor jou veranderd?
Blu Samu: In die tijd was ik echt nog een baby, ik wou een ster worden. Met Le 77 waren we echt een grote familie. Ik wou 1000% die positieve flow representeren en ik was bang van m’n eigen gevoeligheid. Ik wou de anderen tonen dat ik ook superpositief was, om die gevoeligheid uit te balanceren. Ik wou voor altijd omringd door liefde leven … En ik denk dat dat hetgeen is dat voor mij veranderd is: ik begon te beseffen dat ik realistischer moest zijn. Doorheen de jaren zijn mijn dromen veranderd. Ik keek normaal altijd naar anderen voor de positiviteit, nu zoek ik het bij mezelf. Ik was te afhankelijk van anderen. Ik dacht dat ik het geluk wel vinden als ik een vriendengroep was. Alsof dat, als mijn vrienden zich oké voelden, ik dat ook zou zijn. Sindsdien heb ik geleerd dat ik me alleen goed voel wanneer ik ten volle mezelf kan zijn.

Hoe bedoel je dat je ‘dromen veranderd zijn’? Focus je nu meer op concrete zaken?
Ik denk dat dat wel de essentie is van een twintiger te zijn, dat moment wanneer je jezelf afbreekt om te begrijpen wie je bent en waarom je bent wie je bent. Dat is ongeveer wat mij de laatste paar jaar is overkomen. In het begin had ik dit idee, een droom, gebaseerd op wat ik had gezien in tijdschriften en film. Maar dan, met de tijd, begonnen dat allemaal meer concrete dingen te worden. “Wat van die droom maakt je gelukkig?” Goede muziek maken en geapprecieerd worden voor wat ik doe, iets waar ik trots op ben. Of ik al dan niet een superster word, is niet langer de vraag, het is veel simpeler, concreter. Het gaan erom gelukkig te zijn met jezelf. Het gaat om het leven simpeler te maken en concrete stappen te zetten zodat je bereikt wat je wil.

Wat moest je dan precies afbreken?
Ik heb een absolute obsessie om goed te doen voor iedereen, ik heb een people pleasing probleem. Ik groeide op met een heel strenge moeder; alles moest perfect zijn, en zelfs als het perfect was, kon het nog beter. Dat is een heel hostiele omgeving om in op te groeien als kind, ik internaliseerde dit idee dat ik alles binnen het mogelijke moet doen om conflict te vermijden, ongeacht wat. Conflict was slecht. Dus moest ik degene zijn die anderen te hulp schoot, om anderen op de eerste plek te zetten.

Later besefte ik dat dat niet alleen slecht voor mij was, maar ook voor de mensen waarmee ik date. Je kunt niet 100% eerlijk zijn met een ander als dat je vertrekpunt is. Mijn moeder werd zo boos als ik haar visie of manieren ondermijnde. Ik groeide op met de gedachte dat anderen in twijfel trekken het ultieme gebrek aan respect inhield. Maar het is juist respectvoller om twee perspectieven in aanraking te brengen dan je verschillen te negeren uit angst voor een conflict. Dat moest ik leren afbreken, zeker tijdens de coronapandemie.

Zou je kunnen zeggen dat je sommige mensen uit je leven hebt gegooid door die deconstructie? Heeft het je dynamiek veranderd?
Ik ben altijd al een lone wolf geweest. Ik was altijd al een buitenstaander - niet om dramatisch te klinken - maar dat is hoe ik me voelde. Er was zeker een moment dat ik me voelde alsof ik erbij hoorde, maar dat duurde niet lang. Zelfs toen ik voor een lange periode bij dezelfde mensen bleef, had ik nog steeds het gevoel dat ik langer bleef plakken dan nodig was. 

De relaties die je probeerde te onderhouden, zonder confrontatie, heeft je dat bitter nagelaten achteraf gezien?
Ik voel me een beetje verscheurd tussen twee gevoelens. Om eerlijk te zijn denk ik dat de meeste relaties die ik had, wel op een meer respectvolle manier mochten geëindigd zijn. Anderzijds ben ik nog wat verbitterd omdat het mooie relaties waren, dat is zo triest. Ik vind het jammer dat we niet aan elkaar konden vertellen wat we nodig hadden, wat we zochten in elkander. Dat zijn gemiste momenten, gemiste kansen. Het is niet al te serieus, maar ik heb er wel spijt van.

En zou je zeggen dat dit alles een invloed had op je carrière?
Misschien wel. Er zijn heel wat projecten waar ik ja tegen zei, maar eigenlijk niet over nadacht. Ik voelde me dan oncomfortabel, ik deed er lang over om te antwoorden op mijn mails, of antwoordde uiteindelijk gewoon niet en miste daardoor dingen die waarschijnlijk wel heel cool waren geweest. Ik vertel mezelf dan dat dat helemaal niet zo erg is, we zijn allemaal mens en niet perfect. Je moet gewoon de juiste mensen vinden.

Om terug te komen op die pandemie …
Tijdens de lockdown speelde ik een maand lang videogames en besefte ik dat er iets niet juist was. Ik speelde een RPG op m’n gsm - de naam verklap ik niet! Ik besefte dat ik vier jaar lang vol adrenaline leefde, met projecten die rond m’n kop werden geslingerd, terwijl ik probeerde met het tempo en het moraal bij te blijven. En opeens is er de lockdown en ben je verplicht een pauze te pakken. Mijn hoofd probeerde de problemen te vermijden, ten koste van alles.

Na de spelletjes was het skaten, maar dat werkte enkel tot het niet meer werkte. De dingen die me normaal rust gaven, hielpen niet langer, ik was meer vermoeid dan relaxt. Ik kon niet meer schrijven, ik was gefrustreerd. Ik nam een stap terug en schreef een track dat ik nooit heb gereleased, maar het gaf me wel inzicht in mezelf. Het bezit heel wat gevoelens die me deden denken “ah fuck … ik heb al die gevoelens nog opgekropt zitten”. Ik begon mezelf af te vragen waarom ik omringd was door mensen die niet doorhadden dat het niet goed ging met me.

Deze zomer ging je naar Portugal om je batterijen op te laden?
Het was geweldig, mijn hele familie was aanwezig, zelfs verre achterneven en nichten enzo. Dat was de eerste keer dat ik m’n hele familie had gezien sinds m’n twaalfde. Mijn grootmoeder, de big boss van de familie, was er ook. Ze woont nu in een rusthuis, maar dat is in dezelfde straat als ons familiehuis. Ze is altijd bij hen. 

Heb je je muziek al aan haar laten horen?
Ik heb nog nooit iets van mezelf aan haar laten horen. Ik weet niet goed waarom, misschien omdat het rap is en in het Engels en ze er niet veel van zou begrijpen. Maar ze kent me ook als Salomé en niet als Blu Samu. Maar ik vertel haar wel over mijn carrière, mijn avonturen. Eigenlijk leg ik mijn emoties en wie ik ben uit met mijn muziek, hoe ik me voel. Maar mijn grootmoeder is persoon die me het best van al kent, beter zelfs dan ik mezelf ken, dus ze weet ook waarover ik het heb in die liedjes. Dat hoeft ze niet te horen. Ze is m’ tweede moeder, ik was bij haar van toen ik 1 was tot ik 5 werd.

Heb je, naast de momenten die je doorbracht met je familie, nog andere interessante personen gezien in Portugal?
Er was een artiest die ik heb ontmoet in het A Porta Festival in Leira, hij heet Ryder the Eagle. Hij speelde een soort zachte muziek, echt goed. Zijn muziek was zacht, maar hij was wel een echte rockster op het podium. Allemaal good vibes; hij was volledig in het wit gekleed. Ik was ook in het wit, dus poseerden we samen voor een foto. Vandaaruit zijn we aan de praat geslagen, hij was superlief, heel erg rock’n’roll.

Als je tourt ontmoet je veel mensen en kom je vaak snel overeen met de mensen die je leuk vindt, mensen die het personeel ook goed behandelen, of die een goede energie uitstralen. We hadden onmiddellijk onze insta-accounts met elkaar gedeeld toen we backstage iets aan het eten waren. Hij is Frans en heeft een geweldig leven in Mexico, hij is een goeie badass. Het gekke is dat z’n muziek zo à la Franse chansons is, wat echt niet past bij zijn persoonlijkheid, maar het is een leuke verrassing. Dat is zo interessant want al die ‘kleine’ artiesten die culty en trouwe fans verzamelen, hebben gekke levens hier en daar.

Een beetje een atypische verschijning
Ja, zeker omdat hij ook niet drinkt, hij heeft een super rustig leventje en neemt zichzelf niet al te serieus. Dat is iets waar ik ook naartoe streef: om de muziek te maken die ik wil, om ervan te kunnen leven en doen wat ik wil zonder te doen alsof ik een ster wil worden. Een superster zijn is echt het cliché van een artiestenleven; ik geef het toe dat ik dat ook wou. Maar nu wil ik de wereld op een andere manier veroveren, op mijn eigen tempo, en de mensen die echt willen luisteren naar mijn muziek het geven. Zij die supersterren willen worden hebben vaak een probleem dat ze opkroppen, waar ze niet mee willen dealen.

Zou je ook elders willen wonen, zoals die man?
Eigenlijk wil ik écht graag in Portugal wonen, dicht bij waar ik vandaan kom. En ook in Kaapverdië voor eventjes. Het zou een droom zijn om een dubbelleven tussen de twee plekken te kunnen hebben.

Je zag nog andere dingen, niet? 
Het festival waar ik optrad was in samenwerking met het stadsmuseum. Overal zag je kunsttentoonstellingen. Er was een stuk dat echt een indruk op me had nagelaten: een van de fonteinen in het dorpje was bedekt met een blauw stuk stof en daarop lagen beelden van kleine engeltjes. Het was een kunstreeks over migratie en een ode aan alle mensen die de Mediterraanse zee hadden overgestoken. Het was een knipoog naar de overweldigende aandacht die naar de migratiecrisis die aan de gang is in Oekraïne en het feit dat we vergeten dat er ook aan deze kant van de wereld (in Zuid Europa, nvdr) ook nog steeds mensen sterven. Met de oorlog in Oekraïne is migratie precies een hype geworden, en het is niet omdat we over sommige problemen niet meer praten dat ze opeens verdwenen zijn.

Doen we er genoeg tegen?
We zijn een generatie die precies vergeten is hoe te protesteren. Betogen doe je niet met toestemming van de onderdrukker, dan is het geen betoging meer. We weten niet hoe te vechten, er is heel wat online activisme, veel content die geshared wordt, clicks, views, profielfoto’s die een filter krijgen … Maar er is geen echte verandering.

De laatste keer dat ik op een betoging was zag ik een bord met erop “Black Lives Matter” en daaronder een Instagramaccount. Waarom staat je Insta erop? Dat is pure zelfpromotie, echt. Ik hoorde zelfs al mensen zeggen “Wow fuck, er is muziek, precies een festival…” Dat is geen activisme voor mij. Toen ik me daar tussenin begaf, voelde het alsof ik niet echt iets deed. Dus ben ik gestopt met m’n woede luid uit te drukken en verlegde ik de focus op mijn gemeenschap, op veranderen wat belangrijk is in mijn onmiddellijke omgeving.

Wat gebeurt er in deze foto?
Dat is de Red Bull Studio in Parijs, ik was net terug van op tour. Iedere keer dat ik daar ben verander ik de achtergrond van de PC met een animé die ik leuk vind. Hier heb je Tekkonkinkreet, het gaat over twee broertjes die op straat wonen. Samen dromen ze ervan de grote stad te verlaten en aan de zee te gaan wonen. De ene heet Black en is duister, de ander heet White, hij is soms wat maf maar heeft ook zijn duistere kantjes. Het gaat over geweld op zoveel veel verschillende manier en zet heel wat zaken in parallel met elkaar, zoals een soort yin en yang.

En ben je eerder Black of White?
Ik denk dat ik in het begin vooral meer zoals White was, maar uiteindelijk heb ik me gekeerd tot Black. En dat is best wel cool op z’n eigen manier, beiden bezitten elkanders trekjes: White, met al zijn positiviteit, is enorm duister wanneer het slecht gaat, hij vindt geen manier om te kalmeren; Black is meer gegrond in de dagelijkse realiteit, hij ziet hoop in de kleine dingen en weet die ook te koesteren op het juiste moment. Eerlijk gezegd is het een echte aanrader. Ik heb nog nooit iemand aan wie ik deze show aanraadde, horen zeggen “Ja wtf heb ik nu gezien?” Iedereen vindt het mooi.

Hecht je veel waarde aan het imago dat je hebt gemaakt?
Ik denk dat dat de dag van vandaag onvermijdelijk is. We zijn bijna verplicht om het op anderen aan te dringen, onze maatschappij kan niet zonder.

Maakt dat je niet een beetje boos?
Ja, sowieso. Ik zou liever enkel bezig zijn met muziek. Een van de meest ambetante vragen die ik gesteld krijg is “Wie heeft een invloed op je gehad?” Ik ben al vergeleken geweest met Lauryn Hill, Jorja Smith, mensen proberen me constant te labelen. We zijn precies het mysterie dat leeft rondom een artiest kwijt, we willen alles over hen weten om te kunnen vergelijken. We willen weten wat ze eten in de ochtend, hun skincare routine, hun OCD’s …

Je kunt niet langer een artikel lezen zonder foto’s, we hebben video’s nodig die alles van A tot Z uitleggen… Het beeld dat we creëeren krijgt meer en meer een centrale plek in ons leven. Het is beter om het gewoon te accepteren en onze eigen alternatieven op te zoeken. Maar dit is niets nieuws, het heeft al lang een impact op ons work, onze relaties met anderen en ons mentaal welzijn. De nieuwe socialemedia zijn de slechterikken, maar dat beseffen we te laat.

Je wilt dus geen TikTok artiest worden? 
Ik heb al altijd kleine en leuke video’s opgenomen die ik dan naar mijn producers stuurde zodat ze die konden verdelen. Maar dat wil niet zeggen dat dat een prioriteit zal worden in mijn werk. Een kleine anekdote: de laatste keer dat ik in Parijs speelde, had een van de artiesten het laatste optreden. Ze was populair geworden dankzij TikTok … en was full on in divamode. Tijdens de soundcheck deed ze niet eens de moeite om hallo te zeggen, tegen niemand. Ze kwam enkel naar me om te zeggen “je muziek is cool”. Het was niet echt mijn vibe. Mensen die niet eens hallo zeggen tegen de techniekers, de mensen van de organisatie en productie…? Het is echt de bare minimum van respectvol zijn. 

Blu Samu geeft een concert in de Botanique op 1 Oktober 2022.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.