Australische moslims vertellen hoe Christchurch hun leven heeft veranderd

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Een 28-jarige Australiër liep ‘s middags op 15 maart twee moskeeën in Christchurch binnen en vermoordde vijftig mensen. “Een van de zwartste dagen in de geschiedenis van Nieuw-Zeeland” noemde premier Jacinda Ardern het, die tevens aangaf alle automatische en semi-automatische aanvalswapens zo snel mogelijk te willen verbieden. Ook is er een onderzoekscommissie ingesteld die na moet gaan hoe het kan dat de veiligheidsdienst deze tragedie niet zag aankomen.

Het politieke klimaat in Australië is steeds xenofober geworden, wat uiteindelijk geleid heeft tot deze gebeurtenis. Australische moslims merken dat het land elke dag een beetje agressiever, achterdochtiger en intoleranter wordt. En nu, na deze aanval, zijn moslims weer iets banger geworden.

VICE sprak met vier Australische moslims over hoe de schietpartij hun leven heeft beïnvloed.

Tarik Houchar, oprichter van Hijab House, een internationale kledingwinkel voor moslimvrouwen

Sinds de schietpartijen maak ik me meer zorgen om mijn personeel. Vrouwen die hijabs dragen zijn nogal duidelijk moslim, en zelfs als ze niet religieus zijn, zullen ze er nog steeds mee worden geassocieerd. Dat maakt ze kwetsbaar. Op de dag van de aanslag stuurde ik een e-mail naar het personeel om uit te leggen dat we er voor ze zijn, en dat we alert zullen blijven. Als ze hulp nodig hebben, zullen we die bieden. Het spreekt voor zich dat we ons personeel beschermen, en we blijven erop hameren dat ze ook bij de politie terecht kunnen.

Ik heb het er veel over gehad met klanten, en wat me opvalt is dat veel moslimvrouwen die een hijab dragen nu wat meer ademruimte hebben. Ik denk dat dat komt doordat zij toch vaak het gezicht van de religie vormen, en naar voren worden geschoven als er discussie is over de islam. Het gaat dan meestal over de manier waarop ze zich kleden of gedragen in de samenleving, en dat ze onderdrukt zouden worden. Maar sinds de schietpartij is de aandacht wat verschoven en kunnen ze zich makkelijker uiten. Als ze nu over hun geloof praten, wordt dat minder snel afgekeurd.

Ik maak me zorgen over witte suprematie, maar ik zie extreme meningen niet alleen daar opdoemen. Die zijn er net zo goed in de moslimgemeenschap. Na de aanslag waren er moslimleiders die zich zeer vijandig opstelden, en dingen zeiden als “Ik zei het toch”, alsof ze hun eigen straatje wilden schoonvegen.

Ik denk dat iedereen gewoon even rustig moet worden, en we er samen het beste van moeten maken.

Sam, een niet-praktiserende moslim en lid van Antifa (en wil graag anoniem blijven)

Ik wist dat er vroeg of laat zoiets zou gebeuren, de vraag was alleen waar, wanneer en hoe. Bij Antifa houden we neonazi’s al langer in de gaten. Als mensen Antifa horen, denken ze misschien dat we gewoon neonazi’s in elkaar slaan, maar zo simpel is het niet. Oké, dat doen we natuurlijk weleens, maar wat we vooral doen is dicht in de buurt van deze mensen blijven, om te zien wat er in ze omgaat, wat ze zeggen en wat ze van plan zijn om te doen.

Een paar maanden geleden was er een incident waarbij ik in mijn eentje oog in oog met zes van dat soort gasten stond. Ze hadden niet zozeer door dat ik antifascist was, maar waren afgekomen op mijn uiterlijk. De sfeer werd pas echt grimmig toen ze erachter kwamen dat ik moslim was.

Toen ik een stuk jonger was, zei iemand een keer dat ik terug naar Afghanistan moest gaan. Toen dacht ik: ik kan best voor mezelf opkomen, maar wat als iemand anders dat niet kan, iemand die weerloos is? Wat als ze zoiets tegen mijn kleine zusje zouden zeggen? Daarom kom ik nu zelf ook voor anderen op.

Het ei-incident rondom Fraser Anning was symbolisch, maar had ook iets doms tot gevolg. Toen de verkiezingen waren begonnen gingen mensen ‘egg boy’ op hun stembriefjes schrijven. Wat voor idioot ben je dan? Als je de jongen die dat ei op Annings hoofd stuksloeg echt wil steunen, moet je juist je stemrecht gebruiken en op tolerante partijen stemmen. Natuurlijk is egg boy een held, maar het heeft weinig zin om hem te verafgoden.

Sumaia Kadoumi, geeft les op een islamitische school

Toen ik over de aanslag hoorde, voelde ik me eerst verdrietig en daarna hulpeloos. Het leek alsof mensen het aangrepen om hun angst voor moslims te rechtvaardigen.

Van veel scholen weet ik dat ze voorzorgsmaatregelen hebben getroffen om de veiligheid van hun scholieren te garanderen, en ook bij moskeeën zijn er veel agenten opgetrommeld en protocollen opgesteld voor als er weer zoiets gebeurd. Voor mij is het belangrijkste dat mijn kinderen veilig zijn, en we gesprekken blijven voeren om iedereen te laten weten dat ze erbij horen, ongeacht wat andere mensen zeggen. Bij sommigen merk je goed hoe bang ze ervan zijn geworden.

We proberen onze leerlingen altijd voor te bereiden op het leven na school, en ze op te leiden zodat ze iets bijdragen aan de samenleving. Maar door de islamofobie hebben we het ineens over hele andere dingen: over wat goed is en wat slecht.

Sinds Christchurch merk ik dat mensen me wat langer aanstaren dan normaal, en ik weet niet precies waarom. Hebben ze met me te doen omdat ik moslim ben, of kijken ze naar me omdat ze het eens zijn met de aanslagpleger? De dader is een Australiër en dat maakt het zo confronterend. Het was een man die een hoop mensen achter zich had staan die het roerend met hem eens waren.

Ondertussen probeer ik mijn leven weer op te pakken, en te blijven wie ik ben: een moslim die zich verzet tegen datgene waar deze man voor vocht. En ik weiger te laten gebeuren dat ik me hier dankzij hem minder thuis voel. Australië heeft me gevormd. Ik ben hier geboren en getogen.

Shamim Rahman, imam bij de Surry Hills-moskee in Sydney.

Toen de aanslag plaatsvond hadden we net ons vrijdaggebed afgerond. Er waren toen zo’n duizend mensen hier in de moskee. Ik werd gebeld door de politie, die me vertelde dat als ik hulp nodig zou hebben, ze er voor me zouden zijn.

We voelen ons gesterkt vanuit meerdere kanten. Buiten legden mensen bloemen neer – we weten niet precies wie – en laatst kwamen er ook mensen van de kerk langs. Toen een van hen vroeg of ik als imam tegen problemen aanliep in Australië, zei ik nee. Ik kan hier prima mijn werk doen en ben nooit in een incident verwikkeld geraakt. Mijn zoon ging naar de openbare school en had een ruimte om te bidden. De mensen staan aan onze kant, dit incident kan overal plaatsvinden.

De aanslag heeft ons in een kwetsbare positie gebracht, maar dat betekent niet dat we ons dagelijks leven stop moeten zetten. Dat is juist waar het terroristen om te doen is.

Het eerste slachtoffer was Haji Daoud Nabi, en vlak voordat hij werd neergeschoten zei hij “Welcome, brother” tegen de aanslagpleger. Dat vinden we normaal, de moskee is voor iedereen. Als je hier aankomt maakt het niemand wat uit of je moslim bent of niet. Onze moskee is een plek voor iedereen, en blijft ook gewoon open. Als niet iedereen welkom zou zijn, zou het ook geen moskee meer mogen heten.

We blijven ondertussen hoopvol dat alles beter zal worden. En onze ziel zal nooit sterven; die verandert hooguit van fysieke plek. Mijn lichaam kunnen ze me ontnemen, maar mijn ziel gaat hoe dan ook naar Allah.