De oud-Hollandse stadsgezichten van Casper Faassen

Foto: Bob Bronshoff. Afbeeldingen met dank aan de kunstenaar.

Het atelier van Casper Faassen ligt bezaaid met bladgoud, gasbranders en afbeeldingen van naakte vrouwen, bloemstukken en stadsgezichten. Faassen is schilder en fotograaf, maar meer nog schilderfotograaf, of fotoschilder. De kunstenaar uit Leiden is bezig aan een serie stadsgezichten waarin hij foto's van Nederlandse steden maakt, die afdrukt op glas en vervolgens beschildert in de stijl van de oude Hollandse meesters. Inmiddels heeft hij de Gouden Eeuw op die manier al naar Amsterdam, Dordrecht, Haarlem en Leiden gehaald. Rotterdam en Nijmegen zullen volgen. Onder het genot van een koffie en een oer-Hollandse appeltaart sprak ik met Faassen over zijn nieuwe, oude kunstvorm.

The Creators Project: Waar komt je fascinatie met de Gouden Eeuw vandaan?
Casper Faassen: De eerste keer dat ik ermee in aanraking kwam was toen ik een jaar of acht was en met mijn ouders naar het Rijksmuseum ging. Ik was zo onder de indruk van de Nachtwacht dat ik die thuis gelijk op de muur van mijn slaapkamer na ging te tekenen. Het idee dat dat kunstwerk al 400 jaar oud was, en het feit dat Rembrandt net als ik in Leiden had gewoond, zorgde dat ik het allemaal heel spannend vond. Ik wilde daar ook deel van uitmaken.

"Gezicht op Dordrecht" - Casper Faassen.

Welke technieken gebruik je om de stadsgezichten te maken?
Ik begin altijd met de foto. Soms maak ik die vanaf het water, soms ga ik met een drone of hoogbouwwerker de lucht in voor een vogelperspectief, afhankelijk van hoe de schilders de stad hebben benaderd. In ieder stadsgezicht plaats ik een iconisch gebouw op de voorgrond, met de stad die erachter verdwijnt en veel ruimte voor de lucht. Die foto bewerk ik daarna in Photoshop, waarbij ik bepaalde aspecten van de stad uitvergroot en de afbeelding zelf wat ouder en dramatischer maak. Daarna druk ik de foto in zwart-wit af op glas, waardoor alles wat op de foto wit is op het glas transparant wordt. Op plekken waar ik de stad duidelijker wil maken schilder ik op de achterkant witte verf, die de transparante blokkeren en de stad als het ware leesbaar maken. In de wolken en de randen waar ik de achtergrond wel wil laten zien gebruik ik bladgoud, dat ik achter het glas plak om de lucht een warme gloed mee te geven – een beetje als het gouden licht van de Gouden Eeuw. Het zijn in principe allemaal verschillende lagen die helpen om de foto op te bouwen, zodat het op een oud schilderij begint te lijken.

"Gezicht op Amsterdam"

"Gezicht op Haarlem"

Waarom is het interessant om moderne steden oud te laten lijken?
Waar het mij om gaat is om de romantiek van de stad te benadrukken, precies zoals die oude schilders dat in hun werk ook deden. Wat ik interessant vind is om te bedenken: Wat had Rembrandt gedaan als hij deze technieken tot zijn beschikking had? Zou hij ook fotografie gebruiken? En Photoshop? Door fotografie en schilderkunst te combineren probeer ik een nieuwe beeldtaal te vinden, een soort nieuw hoofdstuk binnen die stroming. Met de behandeling van de materialen en de keuze van het perspectief van de foto wil ik suggereren dat je naar een schilderij uit de 17e eeuw kijkt, terwijl het onderwerp zelf een momentopname van nu is. Dat je eigenlijk niet meer weet wanneer het precies gemaakt is, of uit welke tijd het precies stamt.

"Gezicht op Leiden"

Welke andere steden zou je nog willen doen?
Ik ben nu nog bezig aan Rotterdam en Nijmegen. Als die serie af is lijkt het me heel tof om te kijken of ik ook de hedendaagse economische centra van de wereld op deze manier kan doen. Steden als New York, Londen, Tokyo en Sao Paulo lijken me fantastische, maar dan wil ik wel zeker weten dat ik iets toe kan voegen. Bij een stad als New York loop je al snel het gevaar dat je een Ikea-poster maakt, het is al zo vaak gefotografeerd. Dus misschien houd ik wel alleen bij de serie van Nederlandse steden. Dan hangen we al die werken in een mooie overzichtsexpo in het Rijksmuseum en is de cirkel wat mij betreft weer rond, haha.

Schets van "Gezicht op Nijmegen"