Dit is hoe je geweldige seks hebt als je op het autismespectrum zit

Hoewel gesprekken over autisme meestal gaan over zaken waar autistische mensen mee worstelen, ben ik ervan overtuigd dat autisme me beter maakt in zowat alles wat ik doe — en ja, ook seks. Omdat intermenselijk contact en verbondenheid me niet altijd makkelijk afgaan, heb ik veel gelezen over hoe ik een geweldige partner kan zijn. En mijn overgevoeligheid voor bepaalde zintuiglijke prikkels kan van pas komen in de slaapkamer: soms is het al opwindend als mijn partner op me ademt.

Ik werd pas op mijn 31ste gediagnosticeerd met autisme. Als ik dit had geweten toen ik voor het eerst seks begon te hebben, had ik misschien begrepen (en geaccepteerd) dat mijn seksualiteit niet hetzelfde was als die van mijn leeftijdsgenoten. Ik had bijvoorbeeld kunnen begrijpen dat de irrationele woede die ik voel als er iets langs mijn huid strijkt niet wijst op verdrongen jeugdtrauma. Als autistische mensen woedend of geïrriteerd  reageren op sensaties, kan dit wijzen op zintuiglijke overbelasting.

Autistische mensen, net als allistische (dat wil zeggen, niet-autistische) mensen, hebben dagelijks geweldige seks, maar velen van ons zouden waarschijnlijk nog betere seks kunnen hebben als we advies kregen dat specifiek op ons gericht was. Daarom volgen hier enkele tips van autistische mensen, deskundigen en mensen die in beide categorieën vallen, over hoe je een geweldige tijd in bed kunt hebben als je op het autismespectrum zit — of als je gevoeliger wilt zijn voor een autistische partner.

Veel mensen met autisme ervaren zintuiglijke gevoeligheden — sterke reacties op geluiden, beelden, sensaties, smaken of geuren. In de slaapkamer kan dit ervoor zorgen dat een autistisch persoon erg ontvankelijk is voor zowel opwinding als afknappers. “Er zijn momenten dat ik mijn emoties kan voelen met elke cel in mijn lichaam, dus als dat een positieve of euforische emotie is, kan dit waanzinnig zijn,” zegt Lauren Megrew, autistisch psycholoog en psychotherapeut.

Als je dit over dit verhoogde vermogen tot voelen beschikt, kun je ook gemakkelijk afgeleid worden door onaangename gevoelens of gedachten die daar verband mee houden. Sommige autistische mensen hebben een hekel aan bepaalde sensaties, zoals heel zachtjes gestreeld worden. “Ze kunnen zich ongemakkelijk voelen, of zelfs boos worden,” zegt Christine Henry, een psycholoog die werkt met autistische volwassenen. Daarnaast kunnen zintuiglijke gevoeligheden buiten de slaapkamer ertoe leiden dat iemand hulp nodig heeft om te ontspannen en om in de stemming te komen voor seks. “Misschien hebben ze last van zintuiglijke overbelasting vanwege de aanwezigheid van een luidruchtige collega die sterke parfum droeg,” zegt Henry. “Als ze thuiskomen, hebben ze misschien wat ruimte nodig om te herstellen van deze overprikkeling en ze kunnen dan eventueel seksuele avances afwijzen.”

Als je moeite hebt met bepaalde vormen van zintuiglijke stimulatie, of tijd nodig hebt om te herstellen van overstimulatie die je elders hebt ervaren, praat hier dan over met je partner. Megrew doet een suggestie: “Ik heb hier zeker zin in, maar ik heb nog even vijf minuten nodig, want mijn hoofd is nog niet tot rust gekomen.”

Sommige autistische mensen voelen zich niet in staat om dit te doen. Sommigen van ons hebben op een jonge leeftijd aangeleerd om onze natuurlijke neigingen en gevoelens te onderdrukken om er zo bij te horen (een strategie die bekend staat als maskeren). Autistische seksueel voorlichter Jack Duroc-Danner legt uit dat het leren hebben van “open, directe gesprekken met onze partners over wat we nodig hebben” buiten de slaapkamer kan helpen om hen bewust te maken van alle gevoeligheden in de slaapkamer. Op die manier staan we niet onder druk om alles op het moment zelf aan te pakken. Tijdens deze gesprekken en de seks zelf raadt Duroc-Danner aan om “van prestatie naar plezier te gaan” — met andere woorden: “concentreer je niet op hoe het eruit moet zien, maar op hoe je wilt dat intimiteit voor jou voelt.”

Sommige autistische mensen ervaren motorische coördinatie anders dan neurotypische mensen, waardoor je bewust moet plannen als het gaat om seks, zegt Duroc-Danner. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het coördineren van bewegingen of weten waar hun armen en benen zich bevinden ten opzichte van de rest van hun lichaam of dat van hun partner. “Mensen laten weten waar je met je lichaam naartoe gaat voordat je begint te bewegen kan helpen,” zegt Duroc-Danner, maar ook: “langzaam bewegen, en je bewust zijn van hoe je je beweegt”.

Hoewel planning in sommige situaties een goed idee is, kunnen autistische mensen soms ook zo in hun plannen opgaan dat ze moeite hebben om het moment te beleven. “Een andere situatie waarin onrust kan ontstaan is wanneer iemand zich seks of intimiteit op een bepaalde manier voorstelt en gefrustreerd raakt wanneer het niet gebeurt zoals is voorspeld,” zegt Henry. Als iemand bijvoorbeeld denkt (misschien na het kijken van porno) dat-ie zelf of dat de partner van een bepaalde seksuele stimulatie zou moeten genieten en dat gebeurt niet, kan diegene van slag raken.

Dit kan natuurlijk iedereen overkomen, of ze nu autisme hebben of niet, maar onvoorspelbaarheid in de slaapkamer kan vooral moeilijk zijn voor mensen met autisme als gevolg van hun cognitieve rigiditeit. Dit betekent dat iemand moeite heeft met het aanpassen van hun mentaliteit. Cognitieve rigiditeit is een reactie op zintuiglijke overprikkeling en het daaruit voortvloeiende verlangen om zich in controle te voelen, zegt Duroc-Danner. “Een gevolg van deze verschillende zintuiglijke en motorische reacties kan zijn dat autistische mensen het gevoel hebben dat hun lichaam, andere lichamen en de wereld niet veilig of voorspelbaar zijn,” legt hij uit.

“Als mijn partner te laat is, als ik per ongeluk een kaars omstoot, als het rommelig wordt, de timing niet klopt, als er iets misgaat, dan krijg ik vaak een inzinking,” zegt Rose Lauren Hughes, een 29-jarige autistische neurodiversiteit- en invaliditeitsdeskundige. In dit soort situaties helpt het om te realiseren dat seks bijna nooit gaat zoals gepland, en dat is oké (het is zelfs een van de redenen waarom seks zo geweldig is). Henry stelt voor om jezelf eraan te herinneren dat “er geen vast seksueel draaiboek is, en dat mensen houden van allerlei variaties als het op seks aankomt.” Kortom, plannen maken is prima, maar plan dan ook om verrast te worden.

Je kunt uitingen van cognitieve rigiditeit ook onderdeel laten zijn van de seks zelf. Dit soort gedrag kan zich manifesteren als een behoefte aan structuur, waardoor een autistisch persoon zich bijvoorbeeld zorgen zou kunnen maken over hoe lang de seks duurt. “Ik heb meegedaan aan een soort rollenspel waarbij we een timer gebruikten, wat leuk voor me was... dat de tijd vaststond en dat de grens onder controle was,” zegt Hughes. “De momenten waarop ik kan genieten van seks voordat ik ergens heen moet, zijn wanneer ik zeg: ‘oké, we hebben tien minuten,’ en ik Google vervolgens vraag om een alarm in te stellen. De situatie wordt intens omdat mijn partner en ik tegen die klok racen. Maar het blijft altijd speels, nooit overdreven!”

Veel mensen hebben moeite om hun gedachten tot rust te brengen zodat ze zich kunnen concentreren tijdens seks. Dit kan vooral voor autistische mensen een uitdaging zijn, omdat hun geest overuren draait om veel informatie in één keer te verwerken, zegt Megrew.

Hughes beschrijft haar innerlijke dialoog tijdens seks als volgt: “Geuren. Verlichting. Temperatuur. Heb ik me geschoren? Ben ik opgeblazen? Moet ik plassen? Stink ik? Heb ik mijn tanden gepoetst? Is er iets in de buurt om op te ruimen? Mijn schoenen in de hoek staan niet recht... Dat gaat er dan allemaal in mijn hoofd om, terwijl ik eigenlijk zou moeten denken: ooh, dat voelt lekker.”

In dit soort situaties vindt Hughes het soms nuttig om een blinddoek te gebruiken. “Als ik mijn ogen sluit, is er geen risico dat ik word afgeleid door letterlijk alles,” zegt ze, eraan toevoegend dat ze geniet van standjes waarbij ze niet in het gezicht van haar partner kijkt. “Oogcontact is supermoeilijk vanwege mijn autisme,” zegt Hughes, dus ze geeft er de voorkeur aan om de overstimulatie die daarmee gepaard kan gaan te vermijden.

Sommige autistische mensen vinden bepaalde zintuiglijke prikkels, zoals texturen of geuren, troostend als ze zich gestrest voelen, en deze mensen kunnen zich ook aangetrokken voelen tot BDSM. “Veel mensen gebruiken touw omdat ze het lekker vinden voelen,” zegt Duroc-Danner. Andere texturen die mensen lekker vinden zijn bijvoorbeeld seksspeeltjes, zoals veren kietelaars of zweepjes.

Hughes zegt dat ze lekker gaat op koude, harde textuur. “We leggen metaal in de koelkast en gebruiken het dan op een tantrische manier,” zegt ze. “Het kalmeert mijn zintuiglijke behoeften.”

Sommige autistische mensen kalmeren zichzelf ook door steeds hetzelfde liedje te draaien, en deze strategie kan gebruikt worden tijdens seks, zegt Megrew. Ze stelt voor om een afspeellijst te maken met slechts een paar favoriete sexy liedjes, misschien zonder tekst zodat er minimale afleiding is. “Het is een soort preventieve aanval,” zegt ze. “Als ik weet dat mijn hersenen afgeleid zullen gaan worden door alle geluiden in mijn omgeving, dan geef ik ze liever iets wat mijn hoofd bij datgene houdt waar ik mee bezig ben.”

Autistische mensen kunnen baat hebben, net als iedereen, bij expliciete gesprekken met partners over wensen in de slaapkamer, om zo miscommunicatie te voorkomen die kan ontstaan als sociale signalen niet worden opgepikt. “Ik praat graag over seks voordat ik het doe,” zegt Hughes. “Ieder mens, neurodivers of niet, heeft persoonlijke voorkeuren. Om een optimale ervaring te hebben, moet ik mijn behoeften begrijpen en uitdrukken.”

Degenen die het moeilijk vinden te begrijpen wat ze moeten doen in sociale situaties kunnen blij zijn met een soort structuur, wederom een reden waarom BDSM hier een oplossing kan bieden. Megrew heeft sommige autistische cliënten die een draaiboek  willen tijdens seks aangeraden om BDSM te verkennen. “Een van de dingen die erg moeilijk kunnen zijn voor mijn hersenen is niet weten wat de verwachting is,” zegt ze. “Als ik de rol van een dom of een sub speel, zijn er heel duidelijke verwachtingen over wat ik moet doen en hoe ik het moet doen.”

Dat autistische mensen niet altijd het draaiboek volgen kan een positieve invloed hebben, want ze zullen seks hebben op een manier die bij hen past. “Mensen met autisme zijn heel direct en openhartig,” zegt Amy Gravino, een pleitbezorger op het gebied van autisme en seksualiteit. “Hoe schokkend dat in het begin ook kan zijn, het is gezond. Toen ik me in staat voelde om mezelf te laten zien, werd het leuk om te kunnen zeggen: ‘ja, meer, sneller,’ of juist: ‘dat vind ik niet leuk.’”

Ikzelf vind sociale interacties soms ongemakkelijk, dus ik vind het heerlijk hoe seks mij het gevoel kan geven dat ik helemaal opga in iemand anders. Voor autistische mensen die worstelen met relaties kan seks zelfs een helende ervaring zijn, die hen in staat stelt verbindingen aan te gaan en zich dichtbij anderen te voelen. “Vaak zijn er zintuiglijke ervaringen die we vermijden, maar we kunnen ze op een positieve manier opnieuw leren via seks”, zegt Michelle Hunt, een psychotherapeut die gespecialiseerd is in autisme. “Als we leren dat we worden aangeraakt tijdens seks door iemand van wie we houden, kunnen we er een positieve associatie van maken. Bijvoorbeeld: ‘ik hou er niet van om aangeraakt te worden, maar als mijn echtgenoot het doet, is het oké’.”

Welke specifieke verlangens en voorkeuren je ook hebt, ze omarmen is de sleutel tot een bevredigend seksleven, of je nou autisme hebt of niet. “Het gaat er echt om dat je verlangens worden bevestigd zodat je weet dat je oké bent, dat er niets mis met je is,” zegt Gravino. “En dat je een partner vindt die bereid is om te luisteren.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.