Word je depressief van casual seks?

Berichten over het verband tussen seks (tenminste: het verkeerde soort seks of te veel ervan) en mentale gezondheidsproblemen zijn niks nieuws. Dit verband wordt al tientallen jaren besproken. In de afgelopen jaren, waarin depressie en angst floreerden, was het dan ook onvermijdelijk dat onderzoekers zich zouden afvragen of dit gerelateerd was aan het feit dat we tegenwoordig twee keer zoveel neuken als onze ouders.

We zien al langere tijd onheilspellende koppen als 'Casual seks kan depressie veroorzaken en tot zelfmoordneigingen leiden' en boeken als The End of Sex: How Hookup Culture Is Leaving a Generation Unhappy, Sexually Unfulfilled, and Confused About Intimacy. Er wordt steeds meer gesproken over hoe losbandig neuken het resultaat is van een laag zelfbeeld, of juist de oorzaak daarvan. Daar tegenover staan de onderzoeken die precies het tegenovergestelde beweren: dat casual seks juist goed is! Dus wat is het nou? Als je weet dat je mentale gesteldheid nogal wankel is, moet je Tinder dan vermijden of juist niet?

Ik heb een langdurige relatie met zowel casual seks als depressie. Er zijn momenten waarop ze samenvallen. Er is geen patroon. Op sommige dieptepunten voel ik me zo verwijderd van de realiteit dat ik niks meer voel. Op die momenten is het hebben van seks kut en nutteloos, maar hetzelfde geldt voor gesprekken voeren, werken, en alle andere dingen. Ik heb ook lange periodes zonder seks gehad, omdat op die momenten naar de supermarkt gaan al een vreselijk zware missie was, laat staan iemand mijn bed in praten. Op andere momenten leek het neuken van vreemden de minst gevaarlijke en beste manier om met mensen verbonden te zijn. Zoals ik zei: er is geen touw aan vast te knopen.

De tegenstrijdige onderzoeksresultaten vind ik ook totaal logisch. Depressie is gewoon niet zo eenzijdig en seks ook niet. Oppervlakkige seks betekent voor de ene persoon iets totaal anders dan voor de andere persoon. Ook verandert het naarmate je ouder wordt, of als je overtuigingen veranderen, of je mindset, of hoe je vrienden erover denken. Het maakt uit of de seks fucking goed was of tergend kut, en of je er wel echt zin in had. Kan casual seks depressie veroorzaken? Waarschijnlijk, maar niet alleen.

"Kwetsbaarheid voor depressie is al aanwezig voordat er sprake is van casual seks, of dat nou genetisch is bepaald of is aangeleerd door de ouders," zegt therapeut Tania Glyde. "Groeit iemand zelfverzekerd op, of is hij of zij bijvoorbeeld stelselmatig mishandeld, waardoor hij/zij een slecht zelfbeeld heeft en nauwelijks een normale relatie kan aangaan?"

"Elke situatie waarin het gevaar van afwijzing loert, met als gevolg dat iemand zich buitengesloten, beschaamd, of anders dan anderen voelt, of juist het gevoel heeft dat hij of zij hetzelfde als anderen moet zijn, ook op seksueel gebied, kan zomaar een basis voor depressie zijn."

De nuance hiervan lijkt te ontbreken in sommige onderzoeken en een causaal verband suggereert dat depressieve mensen eerder geneigd zijn om zich een slag in de rondte te neuken, of andersom – maar eigenlijk is er geen enkel bewijs. Sommige onderzoekers zijn echter heilig overtuigd van hun gelijk.

"Dit onderzoek bewijst dat slechte mentale gezondheid kan leiden tot de behoefte aan heel veel casual seks, maar ook dat casual seks tot verdere verslechtering van die gezondheid leidt," zei Sara Sandberg-Thoma, auteur van een onderzoek aan de Universiteit van Ohio, waaruit bleek dat tieners met symptomen van depressie eerder geneigd waren om casual seks te hebben, en overigens ook om later in het leven zelfmoord te overwegen.

Anderen stellen bredere vragen. Een recent onderzoek van de Cornell Universiteit in de VS onthulde dat van de 810 voornamelijk heteroseksuele studenten, degenen met veel seksuele partners eerder werden gediscrimineerd, maar ook meer goede vrienden hadden. Met andere woorden: je wordt misschien slet genoemd, maar mensen mogen je nog wel.

Een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van New York en Cornell haalde de aanname dat casual seks schadelijk is voor de mentale gezondheid deels onderuit door te stellen dat casual seks bevorderlijk is voor het welzijn van zelfverzekerde studenten met hoge eigenwaarde, ongeacht het geslacht. Een langdurig en uitgebreid onderzoek in Nieuw-Zeeland ontdekte een verband tussen het aantal sekspartners en misbruik van bepaalde substanties op latere leeftijd, met name onder vrouwen, maar ontdekte geen verband tussen het aantal seksuele partners en angst en depressie op latere leeftijd.

Domme onderzoeken die veel te kort door de bocht zijn en casual seks aan depressie linken behoren tot een grote trend, namelijk: domme kutwetenschap over seks. Dit eeuwenoude fenomeen is het onderwerp van een nieuw boek door hoogleraar David Spiegelhalter van Cambridge University. Zijn boek komt deze maand uit en maakt de oneindige stroom aan seksonderzoeken met de grond gelijk.

Spiegelhalter zei dat zijn boek, waarvan mensen denken dat het over seks gaat, eigenlijk over statistieke onzuiverheid gaat. Niet-representatieve voorbeelden, slecht ontwikkelde onderzoeken, suggestieve vragen, schijnheilige hypotheses, en leugens van participanten maken resultaten onbetrouwbaar. Als het om seks gaat gebeurt dit helemaal heel vaak.

Sex by Numbers beoordeelt populaire seksgerelateerde statistieken van nul tot vier, afhankelijk van de betrouwbaarheid. Nul punten is "het soort dat je in de kroeg hoort, of op de radio, of in de Tweede Kamer." De meeste onderzoeken die je in tijdschriften en kranten tegenkomt krijgen tussen de nul en twee punten.

Eeuwen van wetenschappelijk onderzoek (voornamelijk uitgevoerd door blanke, mannelijke wetenschappers) heeft ons geleerd welke seks goed en welke problematisch is. De tijd waarin "hysterische" vrouwen gewaarschuwd werden om niet te gaan motorrijden, omdat ze daar misschien iets teveel van zouden genieten, is gelukkig voorbij, net als de dagen waarin homoseksualiteit op de lijst van psychische aandoeningen stond (dit was het geval tot aan 1973). Masturbatie, orale seks en anale seks waren allemaal gecategoriseerd als symptomen van psychische aandoeningen, in het niet eens zo verre verleden.

Nieuw is de paniekepidemie in de VS over de 'hook-up cultuur'. Sommige dingen daarvan waren behoorlijk grappig: het artikel "Slaapzaalbordelen: De nieuwe losbandigheid, en de scholen die het toelaten" bijvoorbeeld, in Christianity Today in 2005. Het merendeel was vreselijk moralistisch: casual seks gaat alleen maar om vrouwen die mannen "dienen" en het resultaat was een generatie die "emotioneel leeg" en "gevoelloos" is, schreef Donna Freitas in 2013.

Je kunt niet ontkennen dat er op het gebied van onderzoek naar seks en depressie veel morele aannames zijn. Onderzoekers kiezen waar ze op letten en de definities van casual seks verschillen enorm.

Sam Challis is informatiemanager bij Mind. "Er is zo goed als geen bewijs dat een relatie tussen depressie en casual seks suggereert," zei ze. Veel mensen die lijden aan een depressie hebben minder zin in seks, en ook antidepressiva hebben een negatief effect op het libido en voor de seksuele prestaties. Er is al wel wat onderzoek gedaan naar psychische gezondheid en seksueel gedrag, maar volgens Challis is dat "beperkt" en "toont het niet aan dat ze elkaar beïnvloeden." Ze zegt dat er meer onderzoek nodig is om na te gaan of er een link is tussen depressies en casual seks.

Seks hebben met iemand die je nauwelijks kent kan een sombere aangelegenheid zijn, maar dat geldt ook voor een avond naar iemands gelul luisteren in de kroeg. Aan de andere kant kunnen dat soort avonden ook heel erg leuk zijn. De wetenschap zal nooit een eenduidige link aantonen tussen psychische gezondheid en seks – ze zijn allebei te ingewikkeld en complex. Dus lekker neuken als je je er beter door voelt, en lekker met een kopje thee onder de wol met je handen boven de lakens als je er alleen maar depressiever van wordt.

Hyperseksualiteit kan zich manifesteren naast manie, een veel voorkomend symptoom dat wordt geassocieerd met bepaalde types van psychische gezondheidsproblemen, zoals bipolaire stoornis. Als je je zorgen maakt over je psychische gezondheid, of over veranderingen in je seksuele gedrag, praat dan met je dokter. Als jij of iemand uit je omgeving worstelt met depressie, suïcidale gedachten, of andere psychische problemen, neem dan contact op met Stichting Korrelatie op 0900 1450, of kijk op korrelatie.nl.

Lees meer stukken over geestelijke gezondheid op onze themapagina.