Het grote drugsonderzoek: wat Belgen snuiven en slikken tijdens het uitgaan

Comazuipen, ket snuiven of bollen pakken? Als je deze zomer weer van plan bent stevig van het padje te gaan, weet je toch beter waar je mee bezig bent. Goed nieuws: VICE slaat de handen in elkaar met het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) en vertelt jou alles wat je moet weten over verantwoord drugs- en alcoholgebruik in onze reeks 'Split Your Pill'.

VAD nam vorig jaar een enquête over alcohol- en druggebruik af bij bijna 700 bezoekers van clubs, dance-events en festivals in Vlaanderen. Respondenten kregen een vragenlijst, clipboard en pen in de handen geduwd om te onderzoeken wat jullie zoal slikken en snuiven tijdens het uitgaan. Let's go.

Alcohol staat nog altijd met stip op één als favoriete roesmiddel. Regelmatig alcoholgebruik stijgt al enkele jaren, en dat was ook zo in 2018. Slechts 2,5% van de respondenten zegt het laatste jaar geen alcohol gedronken te hebben. 69,9% drinkt minstens één keer per week alcohol. 4,3% drinkt dagelijks alcohol. Meer dan acht op tien deed het voorgaande jaar aan bingedrinken. Dat is 6 glazen bier of gelijkaardig achterover klokken in minder dan twee uur. Een kwart van de mensen die uitgaat doet dat regelmatig: dat is minstens één keer per week tot dagelijks. Oh ja, en maar liefst driekwart van de mensen die uitgaan, vertoont indicaties voor risicovol alcoholgebruik.

Ganja. Spliff. Skunk. Wiet. Ik heb het natuurlijk over cannabis. Het is nog altijd de tweede meest gebruikte drug, maar marihuana is op zijn retour. Ongeveer een op de zeven van de respondenten gebruikt het minstens een keer per week. Opvallend: het regelmatige gebruik van cannabis is sinds de eeuwwisseling sterk gedaald.

Ook in dalende lijn: het regelmatige gebruik van XTC. Minder dan 1% neemt het 1 keer per week. 10 jaar geleden was dat nog boven de 5%. Toch blijft het algemene xtc-gebruik stijgen: ruim 1 op de 5 respondenten heeft het laatste jaar xtc gebruikt (22,4%). In 2009 was dat nog 10,3%, , in 2003: 18,6%. XTC scoort wel nog steeds een podiumplaats: het blijft de derde meest gebruikte drugs onder feestgangers in Vlaanderen. Fun fact: de kwaliteit van xtc fluctueert sterk, en de laatste jaren is de zuiverheid weer zeer hoog dankzij de hoge doses MDMA.

Wat dan met cocaïne? We snuiven steeds meer coke. Het aantal laatstejaarsgebruikers lag in 2015 nog rond de 12% en dat neemt een steile sprong naar 18,4%. Dat geldt ook voor regelmatige gebruikers. 3% van de respondenten geeft aan het minstens één keer per week te gebruiken. Tussen 2012 en 2018 is dat aantal bijna verdubbeld. Nog nooit gebruikten zo veel mensen in het uitgaansleven cocaïne.

Een mogelijke verklaring voor het stijgend gebruik van cocaïne is het verbod op nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) dat België in 2017 invoerde. NPS zijn beter gekend als "designer drugs". Ook in de UK zijn ze sinds 2016 verboden. Dat maakt kortdurende stimulanten zoals 4-FA, 3-MMC, NEP of HEXEN minder beschikbaar. Cocaïne is de klassieke variant van deze middelen.

Daarnaast is de cocaïneproductie en -handel toegenomen en wordt cocaïne via agressieve marketing gepusht. Iedereen die al eens cocaïne heeft besteld is bekend met de vrijdagnamiddag "proef nu! 2+1 gratis"-sms'jes van je dealer. Goed om te weten: cocaïne is in België nog altijd veel goedkoper dan in onze buurlanden.

Bekijk ook: Waar je op moet letten als je verschillende soorten drugs combineert – zoals coke, alcohol, mdma, wiet, ketamine, lachgas en lsd

Wie al eens durft buitenkomen in het weekend heeft het al gemerkt: ketamine is de new kid on the block. Ondanks de hype valt het effectieve gebruik wel mee. 1% gebruikt het minstens één keer per week. 5,8% gebruikte het tijdens het laatste jaar. Wat opvalt is dat het gebruik van ketamine een relatief groot risico inhoudt: het is moeilijker te doseren. Je gebruikt er makkelijk te veel van, waardoor je in een soort hulpeloze toestand verzeild geraakt: een k-hole.

Ohja en dan heb je natuurlijk ook nog (adem in) speed, paddo's, LSD, 2CB, GHB, lachgas en poppers (adem uit). Al deze middelen werden door minder dan 10% van de respondenten gebruikt tijdens het laatste jaar. Het middel dat het dichtst bij de 10% aanleunt, is speed (met 7,8%). De andere middelen kennen een laatstejaarsgebruik van minder dan 5% en een zeer zelden voorkomend regelmatig gebruik. Het gebruik van poppers kent wel een opvallende stijging, van 1 naar 3%. GHB, beter gekend als "vloeibare", verdwijnt stilaan van het toneel.

Proficiat, we nemen minder risico's en gaan op een bewuste, gezonde manier van het padje. Het aantal mensen dat helemaal geen speciale gezondheidsmaatregelen neemt, is sinds 2009 sterk gedaald en het komt sinds 2015 nog amper voor.

De meest positieve evolutie is dat we minder met de auto rijden onder invloed (26,8% deed dat niet in 2003, vorig jaar was at 56,7%). Goede afspraken maken met vrienden over wie rijdt doen we meer en meer. Ook hydrateren kunnen we blijkbaar leren: we drinken met z'n allen ondertussen voldoende water (van 41,2% in 2003 naar 63,0% in 2018).

Goed uitgeslapen zijn en regelmatig afkoelen stijgen niet meer, maar hey, dat deden we sowieso al heel goed. Kus van de juf en een bank vooruit!

Hallo, ja, heb ik Bart De Wever aan de lijn? Hier heb je het 1753ste harde bewijs dat uw war on drugs dus niet werkt.

Een derde van de respondenten neemt wel eens illegale drugs mee naar clubs of festivals. Meer security of fouilleren werkt daarbij niet afschrikwekkend. Enkel de inzet van drugshonden doet dat wel in sommige gevallen. Maar bijna iedereen gaat dan ter plaatse toch op zoek naar drugs. In plaats van bij je vaste dealer betrouwbare stuff kopen, moet je dan op het feest zelf bij een of andere louche type duur en onbekend spul fiksen. Dat is de paradox van repressie: het moedigt de koop en verkoop van illegale drugs op de uitgaanslocatie zelf aan.

Twee derde van de laatstejaarsgebruikers van illegale drugs zou trouwens graag hun pillen of poeders laten testen. Liefst gratis en in de buurt. Zo'n tests kunnen veel doen voor het inperken van de risico's.

Je merkt het: veel stof om over te na te denken. En dat gaan we dan ook lekker doen, aangezien we je nog de hele zomer lang bijspijkeren over verantwoord druggebruik.

Als afsluiter zien we elkaar op 24 augustus op Fire Is Gold voor een geestverruimende en stimulerende talk over drugs.

Schrijf je nu in voor onze newsletter, en krijg elke zaterdag onze beste verhalen, video’s en fotoreeksen.