De avonturen van de zeventigjarige kickboks-scheids Joop Ubeda

De meeste mannen van zeventig kiezen ervoor om rustig te genieten van hun pensioen; er zijn genoeg cruisevakanties die je op de mooiste plekken ter wereld brengen. Maar Joop Ubeda niet. Ondanks dat hij de zeventig al is gepasseerd, staat hij nog regelmatig als scheidsrechter in de ring om kickboksers uit elkaar te halen. Naar eigen zeggen heeft de Nijmegenaar 10.000 partijen in vijftig verschillende landen geleid. Op 27 oktober zal hij ook zijn opwachting maken bij Enfusion in Oberhausen.

Ik zocht hem op in zijn vechtsportschool Ubeda Sports in Nijmegen, die hij tussen al zijn tripjes als scheidsrechter ook al acht jaar runt. De deuren staan wagenwijd open, als ik daar aankom. Ubeda zit onderuit gezakt op een bank en begroet me met een stevige handdruk. Hij draagt een oorbel en heeft bovenarmen waar de meeste sportschoolgangers jaloers op zouden zijn.

De muren hangen vol met zijn portretten. Joop met een doodskop in zijn hand, Joop met een brandende handschoen. Joop op de foto met zo’n beetje iedere kickbokser uit de Nederlandse geschiedenis. Hij staat zelfs geportretteerd op sommige bokszakken. Terwijl we aan praat raken, schudt hij de ene na de andere anekdote uit zijn mouw.

VICE Sports: Ha Joop, hoe bevalt het om hier in Nijmegen een eigen sportschool te runnen?
Joop Ubeda: Heel goed. Er komen zoveel mensen trainen dat de ruimte eigenlijk al een tijd te klein is. Het steegje hiervoor is ook een stuk veiliger sinds ik hier zit. Eerst durfden oudere mensen hier ‘s avonds niet meer te lopen. Vlakbij liepen prostituees te tippelen, en ik kon iedere zaterdagochtend een zootje condooms opruimen. Maar toen ik hier eenmaal vaak ‘s avonds en ‘s ochtends bij de gym kwam, waren die praktijken snel voorbij.

Je bent de zeventig al gepasseerd, maar toch ben je als scheidsrechter niet uit de ring te slaan.
Ik ben voornamelijk nog in het buitenland actief. Ik moet ook keuzes maken, aangezien de kinderen van mijn sportschool op veel verschillende gala’s moeten vechten. Daar wil ik graag bij zijn. Maar als ik als scheids voor een partij naar het buitenland ga, ben ik vaak wel binnen vier dagen weer terug. In Japan moest ik de dag nadat ik aankwam al een partij leiden. Toen zag ik de ring gewoon op en neer gaan. Ik dacht: wat gebeurt hier nou? Dat kwam gewoon door de jetlag.

Je bent gestopt bij Glory. Waarom?
Bij Glory kwamen er steeds meer bestuursleden die helemaal niet uit de kickbokswereld komen. Als ik dan ‘s avonds lekker aan de bar zat, kwamen die mensen me vertellen wat ik anders moest doen. Ik sta twintig jaar in de ring en heb meer dan 10.000 partijen geleid. Daar moet je dan bij mij niet mee aankomen. Dan was ik duidelijk: “Krijg de pleuris joh, gek. Sodemieter lekker op.” Ze vonden bij Glory ook dat ik te amicaal was met de vechters.

Wat bedoelen ze daarmee, denk je?
Veel vechtsporters die later in de wereldtop zijn beland, heb ik al gescheidsrechterd vanaf hun vijftiende. Als ik ze tegenwoordig weer zie, gaan we gelijk weer ouwehoeren. “Hey Jopie, hoe is het?”, zeggen ze dan. Vooral na een gala was het altijd een zootje bij elkaar. Omdat het vaak zo gezellig was, werden de scheidsrechters een keer in Japan in een ander hotel gezet. Maar geloof me: ik kan mijn werk en mijn persoonlijke band met die jongens echt wel scheiden. Het interesseert me niet van wie ik scheidsrechter ben, en andersom blijven die gasten ook respect voor me hebben. Badr Hari schreef het mooi op in zijn boek: “Als Ubeda ‘stop’ roept, dan sta je vanzelf stil.”

Je bent als scheidsrechter in vijftig landen geweest. Zaten daar ook gala’s tussen waar het minder goed geregeld was?
Zeker weten. In Portugal had je op gala’s een jaar of tien terug nog echt van die kloteringen. Dan brak er een plank af en zakte ik zo door het podium heen. Bam! Of knapten de touwen, dat soort ongein. Dan heb ik net nog niet eens over het Oostblok gehad. Roemenië, Armenië, ik ben overal geweest. Zelfs in Tsjetsjenië heb ik gestaan, hou daar maar over op.

Waren de verdiensten lekker in Tsjetsjenië?
Dat kun je wel zeggen, ja. Badr moest in Tsjetsjenië vechten tegen Ismael Londt. Die jongens hadden een contract afgesloten om daar te knokken, onder voorbehoud dat ik de scheidsrechter zou zijn. Normaal werk ik voor een appel en een ei, maar daar kreeg ik toen mooi 1.500 euro voor een partij. Mensen die nooit in Rusland zijn geweest vinden het vaak maar niks, tot ze er zelf een keer komen.

Wat vond je verder dan zo leuk aan Rusland?
De vrouwen, daar draai ik niet omheen. Ik ben vrijgezel, dus het interesseert me allemaal niet. Qua alcohol mag daar alleen helemaal niks. Je kreeg daar in het hotel maar twee biertjes per persoon. Dus ik zei tegen die vechters: “Als jullie nou allemaal twee biertjes bestellen vanavond, dan kan ik hier lekker drinken." Zo had ik alsnog een stuk of tien flesjes Heineken.

Ik zag je op de foto staan met de Tsjetsjeense president Ramzan Kadyrov. Hoe kwam die ontmoeting tot stand?
Kadyrov had dat gala georganiseerd en Badr was goede vrienden met hem. Hij nodigde ons uit om langs te komen. Toen we in dat paleis waren stonden er tafels vol met eten. Maar geen drank helaas. Wij zeiden daar allemaal tegen elkaar: “Jongens, er zal toch wel ergens wat te zuipen zijn?” Dat zat er helaas niet in. We hebben wel nog met z’n allen gedanst daar. Als afsluiter was er nog vuurwerk in de paleistuin, dat had Kadyrov leuk georganiseerd. Hij had ook het idee om mensen MMA te laten vechten, maar dan zonder scheidsrechter. Tot er eentje dood zou blijven liggen. Daar gaat natuurlijk geen vechter aan meedoen.

Hoe was het om Kadyrov te ontmoeten?
In de omgang was hij echt een heel geschikte man. Het went wel hoor, ik ben door de jaren heen zoveel bekende mensen tegengekomen. In Suriname sta ik ook met president Desi Bouterse op de foto. Die zei tegen mij: “Ik ben zo trots dat u hier bent, als beste scheidsrechter.” Ik antwoordde toen maar dat ik ook trots was om er te zijn. Wat moet je anders zeggen? Ook als ik in Turkije of Marokko kom zien mensen mij als een ster. Dan moet ik met allemaal moeders met hoofddoekjes op de foto. Laatst op Ibiza zag ik ook Raheem Sterling van Manchester City lopen. Hij riep gelijk: “Hey referee!”. Mooi toch?

Aan welke landen naast Tsjetsjenië bewaar je nog meer goede herinneringen?
Als ik daarover moet beginnen, jongen. Ik heb overal wel wat meegemaakt. Eén ding is zeker: als we in het buitenland zijn, komt iedereen naar de scheids toe: “Joop, gaan we nog wat doen vanavond? Gaan we nog ergens heen?”

Ik kan me voorstellen dat je dan niet zegt dat je liever rustig in je hotelkamer blijft.
Dat hangt ervan af. Of ik in de lobby nog wat leuks tegenkom, bijvoorbeeld. In Moskou lag ik een keer een wipje te maken, maar toen was ik vergeten de deur dicht te doen. Kwam Alexander Gustafsson ineens langslopen, die MMA-vechter. “Close the door man!”, riep ik toen.

Je was zelf geen kickbokser, maar je zoon Perry Ubeda kon er wel wat van. Ben je via hem in het wereldje gerold?
Zo is het ongeveer gelopen, ja. Ik bokste vroeger wel, en heb ook gejudood. En ik heb 22 jaar als portier voor de deur gestaan bij discotheken. Zo leerde ik vanzelf knokken. Een van de discotheken in Nijmegen waar ik werkte was vaak tot zeven uur ‘s ochtends open. Die mensen kwamen dan altijd met enorme doppen aan, dan kon ik flink aan de bak. Vechten was een hobby van me. Het maakte me niet uit als het een hele groep was, mijn angst-knop is blijkbaar ooit een keer kapot gegaan. Ik ken gewoon geen angst.

Heb je nooit angst gekend?
Ik ken het me niet heugen. Ik kom hier in Nijmegen uit een buurt die ze vroeger de ‘Rimboe’ noemden. Van kinds af aan heb ik in de buurt alleen maar grote knokpartijen gezien. Hele families vochten tegen elkaar. Op vrijdagavond stonden ze op straat bier te drinken, en je wist dat er op een gegeven moment geknokt zou worden. Dan sloegen ze met tuinhekjes, ijzeren pijpen en bierflessen. Dat zag ik allemaal als kleine jongen. Ik weet gewoon niet beter.

Je bent in ieder geval niet bang om in de ring dicht op de vechters te staan. Heb je weleens per ongeluk een harde tik gehad?
Gökhan Saki en Melvin Manhoef hebben me een keer vol op mijn kop geraakt. Van Ismael Londt kreeg ik een keer een goede trap in mijn noten. En Badr gaf me een keer een knietje vol op mijn ribben.

Poe, dat lijkt me geen pretje.
Dat is niet lekker, nee. Maar ik laat nooit merken dat ik geraakt ben. Dan word je uitgelachen door 20.000 man. Gewoon even slikken. Die knie van Badr voelde ik een paar dagen daarna wel nog steeds. Later zei hij nog tegen me: “Die zat er lekker op hè ouwe?” Dat vind ik dan wel weer mooi.

Heb je ook veel partijen van Rico Verhoeven onder je leiding gehad?
Van Rico heb ik voor het eerst een partij gedaan toen hij een jaar of vijftien was. Toen moest hij tegen een knaap van 28 vechten. Ik was van plan op tijd in te grijpen als het mis zou gaan met zo’n jonge vechter, maar Rico sloeg die gast er helemaal af. Ongelooflijk.

Op 27 oktober sta je als scheids bij Enfusion in Oberhausen. Hoelang ga je nog door?
Ik zou eerst op mijn zestigste stoppen. Later werd het 65, en nu ben ik de zeventig al gepasseerd. Maar zodra ik fouten begin te maken, dan stop ik onherroepelijk. Momenteel gaat het me nog steeds vlot af. Ik spring er in de ring nog steeds makkelijk tussen. Ik doe ook veel aan krachttraining: op zolder heb ik een eigen krachthonk en op zondagochtend trainen we hier op de sportschool altijd buikspieren. Die jongens vinden het niet normaal wat ik nog doe. Ik train ze allemaal kapot.

—

Je kunt je hier aanmelden voor onze nieuwsbrief om wekelijks het beste van VICE Sports Nederland in jouw mailbox te krijgen.