Afgelopen herfst reisde de Franse fotograaf Thaddé Comar af naar Hongkong om foto’s te maken van de demonstraties tegen de regering. Comar wilde niet zozeer vastleggen wat er gebeurde, maar zich vooral richten op de symboliek van mensen die in opstand komen tegen onderdrukkende regimes. De protesten liggen nu tijdelijk stil vanwege het coronavirus, waardoor de demonstranten ook weer even op adem kunnen komen.
Advertentie
Eerder nam Comar al foto’s van Franse Zwarte Blok-demonstranten, een demonstratietactiek waarbij vaak vermommingen en zwarte kledingstukken worden gedragen. Ook de Hongkongse demonstranten die hij vastlegde voor zijn nieuwste boek How Was Your Dream? laten hun gezicht niet zien, maar wat je wel ziet zijn hun fraaie maskers, opvallende manieren van demonstreren en een heleboel drones. We spraken hem over het idee achter zijn foto’s, hoe het was om daar rond te lopen, en de indrukwekkende tactieken van de demonstranten.
BIJ HET ZWARTE BLOK IN PARIJS. UIT DE SERIE ‘2017 WILL NOT HAPPEN’
VICE: Hoe raakte je geïnteresseerd in protestgroepen?
Thaddé Comar: Toen ik in Lausanne aan de universiteit studeerde leerde ik mensen kennen die bij de Zwarte Blok-beweging zaten. Ik vond dat erg fascinerend, dus ik ging een paar keer naar hun demonstraties in Parijs. Ondertussen probeerde ik andere manieren te vinden om dit soort gebeurtenissen vast te leggen. Zoals?
Ik kies liever voor een artistieke benadering dan voor pure fotojournalistiek, dus deze beelden staan niet voor een bepaald moment, maar vormen eerder een symbool op zich. Het Zwarte Blok is bijvoorbeeld gebaseerd op het vervagen van je individuele identiteit en anoniem worden. Dat kun je het best laten zien door gezichten letterlijk weg te laten.Waarom besloot je naar Hongkong te gaan?
Ik kreeg een beurs in Zwitserland en wilde die gebruiken om foto’s te maken van de demonstraties tegen de G7-top in Biarritz, maar dat ging helaas niet door. Toen zag ik wat er gebeurde in Hongkong, en dat leek me een goed vervolgproject.
Thaddé Comar: Toen ik in Lausanne aan de universiteit studeerde leerde ik mensen kennen die bij de Zwarte Blok-beweging zaten. Ik vond dat erg fascinerend, dus ik ging een paar keer naar hun demonstraties in Parijs. Ondertussen probeerde ik andere manieren te vinden om dit soort gebeurtenissen vast te leggen. Zoals?
Ik kies liever voor een artistieke benadering dan voor pure fotojournalistiek, dus deze beelden staan niet voor een bepaald moment, maar vormen eerder een symbool op zich. Het Zwarte Blok is bijvoorbeeld gebaseerd op het vervagen van je individuele identiteit en anoniem worden. Dat kun je het best laten zien door gezichten letterlijk weg te laten.Waarom besloot je naar Hongkong te gaan?
Ik kreeg een beurs in Zwitserland en wilde die gebruiken om foto’s te maken van de demonstraties tegen de G7-top in Biarritz, maar dat ging helaas niet door. Toen zag ik wat er gebeurde in Hongkong, en dat leek me een goed vervolgproject.
Advertentie
Hongkong, 2019.
Wat deed je toen je daar aankwam?
Ik had geen fixer, als ik het opnieuw zou moeten doen, zou ik zeker proberen om dat wel te regelen. Toch was het niet heel lastig om informatie te vinden: er werden overal folders verspreid en je kon zo AirDrop aanzetten in de metro om anonieme updates te krijgen, ook nog in het Engels. Er was ook een groep journalisten die Engels spraken en erg goed georganiseerd waren. Ze zaten in WhatsApp-groepen waarin bijvoorbeeld besproken werd waar je gasmaskers kunt vinden, welke advocaten je kunt bellen als je gearresteerd wordt en waar op dat moment demonstraties plaatsvonden.Was het daar makkelijker om foto’s te maken dan in Parijs?
Het was vooral anders, maar misschien wel inderdaad. Er werden constant lokale journalisten gearresteerd, maar de politie hield zich niet zo erg bezig met de buitenlandse pers. Een ander verschil was dat de demonstranten ons een warm welkom gaven – waarschijnlijk omdat de meeste buitenlandse journalisten in Hongkong aan hun kant staan. Wat wel hetzelfde was, was dat mensen vroegen of ik hun gezicht verborgen wilde houden. Dat respecteerde ik natuurlijk, vooral omdat ze in Hongkong risico lopen op een lange celstraf.
Ik had geen fixer, als ik het opnieuw zou moeten doen, zou ik zeker proberen om dat wel te regelen. Toch was het niet heel lastig om informatie te vinden: er werden overal folders verspreid en je kon zo AirDrop aanzetten in de metro om anonieme updates te krijgen, ook nog in het Engels. Er was ook een groep journalisten die Engels spraken en erg goed georganiseerd waren. Ze zaten in WhatsApp-groepen waarin bijvoorbeeld besproken werd waar je gasmaskers kunt vinden, welke advocaten je kunt bellen als je gearresteerd wordt en waar op dat moment demonstraties plaatsvonden.Was het daar makkelijker om foto’s te maken dan in Parijs?
Het was vooral anders, maar misschien wel inderdaad. Er werden constant lokale journalisten gearresteerd, maar de politie hield zich niet zo erg bezig met de buitenlandse pers. Een ander verschil was dat de demonstranten ons een warm welkom gaven – waarschijnlijk omdat de meeste buitenlandse journalisten in Hongkong aan hun kant staan. Wat wel hetzelfde was, was dat mensen vroegen of ik hun gezicht verborgen wilde houden. Dat respecteerde ik natuurlijk, vooral omdat ze in Hongkong risico lopen op een lange celstraf.
Veel mensen waren onder de indruk van de vindingrijkheid van de demonstranten. Jij ook?
Waar ik vooral van onder de indruk was, is hoe de verschillende taken worden verdeeld. Aan de frontlinie staan mensen die paraplu’s omhoog houden, en daarachter mensen die molotov-cocktails gooien. Dan zijn er nog demonstranten die traangasgranaten proberen uit te maken, anderen die voor water zorgen en gewonden behandelen, en weer anderen die niet zozeer gaan demonstreren, maar geld ophalen om uitrusting te kopen en voor media-aandacht zorgen.
Waar ik vooral van onder de indruk was, is hoe de verschillende taken worden verdeeld. Aan de frontlinie staan mensen die paraplu’s omhoog houden, en daarachter mensen die molotov-cocktails gooien. Dan zijn er nog demonstranten die traangasgranaten proberen uit te maken, anderen die voor water zorgen en gewonden behandelen, en weer anderen die niet zozeer gaan demonstreren, maar geld ophalen om uitrusting te kopen en voor media-aandacht zorgen.
Advertentie
Over het algemeen vond ik de mensen heel slim en creatief. Er was bijvoorbeeld iemand die barricades van bamboe ging bouwen op straat, en dat verspreidde zich razendsnel door de hele stad. Maar wat ik nog het meest indrukwekkend vond waren de filosofische concepten achter hun tactieken, zoals “wees water” en “bloei overal”. De demonstranten hebben ook hun eigen taalgebruik ontwikkeld.Wil je ook nog demonstraties vastleggen in andere landen?
Ja, ik zat te denken dat Hongkong en Parijs deel uit zouden kunnen maken van een groter, wereldwijd project. Andere landen maken soortgelijke onrustige tijden door, zoals Chili en Libanon. Ik zou graag van dichtbij willen zien hoe deze mensen zich allemaal op hun eigen manier afzetten tegen onderdrukkende systemen.Scroll omlaag voor meer foto’s uit het boek.
Ja, ik zat te denken dat Hongkong en Parijs deel uit zouden kunnen maken van een groter, wereldwijd project. Andere landen maken soortgelijke onrustige tijden door, zoals Chili en Libanon. Ik zou graag van dichtbij willen zien hoe deze mensen zich allemaal op hun eigen manier afzetten tegen onderdrukkende systemen.Scroll omlaag voor meer foto’s uit het boek.
