Archeologen hebben gigantische steden in de Amazone ontdekt

Onderzoekers hebben diep in de jungle van de Amazone meerdere 2500 jaar oude verloren steden ontdekt. De zeer complexe organisatie van dit stedennetwerk is anders dan wat er ooit eerder is gevonden, en geeft ons een drastisch anders beeld van de oude Amazonische cultuur. 

Historisch werden Amazonische culturen door het Westen als primitief en nomadisch beschouwd, of slechts in staat om simpele nederzettingen te bouwen. Pas in de jaren tachtig, toen archeologen dikke lagen donkere aarde langs de Amazonerivier vonden, begon deze opvatting te veranderen. Maar onderzoekers hebben nog tot heel recent lopen ruziën over of deze lagen waren gevormd door overstromingen of door mensen. 

“Er werd gewoon besloten dat het wilden waren,” vertelt Stéphen Rostain, medeauteur en archeoloog bij het Nationale Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek in Parijs, aan Motherboard. “Dat werd onze officiële geschiedenis.”

Deze laatste ontdekking – het hoogtepunt van meer dan 20 jaar werk – omvat ten minste 15 sites met in totaal 6000 bouwwerken, die allemaal met elkaar verbonden worden door een complex systeem van wegen. De onderzoekers zeggen dat de sites samen een netwerk van oude Amazonische steden vormen. Ze worden beschreven in het tijdschrift Science.

Onderzoekers hebben groepen gebouwen geïdentificeerd die op woonwijken lijken, evenals enorme ceremoniële complexen, over een oppervlakte van 300 vierkante kilometer in de uitlopers van de Andes die bekendstaan als de Upano-vallei. Ze vonden ook greppels en afgesloten wegen, die door de auteurs zijn geïnterpreteerd als verdedigingen tegen rivaliserende groepen. Rondom de platforms liggen een aantal velden en terrassen, die zijn verbonden met afvoerkanalen en uitgegraven voetpaden.

Ze waren in staat om door het bladerdak heen een glimp op te vangen van de gebouwen dankzij een visualisatietechnologie genaamd LIDAR, die vanuit een vliegtuig een laser afschiet en het aardoppervlak in kaart brengt, gebaseerd op hoe snel het licht wordt teruggekaatst. 

Vergeleken met andere sites die onderzoekers hebben ontdekt is deze recente ontdekking “op een andere schaal”, aldus de auteurs. “De andere sites zijn niet echt dorpen. Maar in de Upano-vallei hebben we een aantal steden,” zegt Rostain. “Ze hebben de vallei compleet aangepast, op een ongekend niveau. Het is ongelooflijk.”

Een bijzonder interessant aspect dat Rostain en zijn team hebben ontdekt is dat de wegen bijna kaarsrecht waren. In plaats van dat ze zich om de natuurlijke welvingen van de vallei wikkelden, werden ze tot wel 5 meter diep gegraven, en kruisten ze elkaar op hoeken van 90 graden. Rostain denkt dat dit zou kunnen betekenen dat de wegen werden gebruikt voor ceremoniële doeleinden of processies. 

Rostains team heeft eerder ook sites in de vallei opgegraven en vloeren, vuurplaatsen, grote potten en maalstenen gevonden. Een analyse van de granen die in het aardewerk werden gevonden heeft onthuld dat deze oude cultuur maïs, cassave en zoete aardappel at. Onderzoekers hebben zelfs bewijs gevonden dat de Amazoniërs bier maakten. 

“Dit verandert de manier waarop we naar Amazonische culturen kijken,” vertelde medeauteur en collega Antoine Dorison aan de BBC. “De meeste mensen stellen zich kleine groepen voor, waarschijnlijk naakt, die in hutten leven en het land vrijmaken. Deze ontdekking laat zien dat oude volkeren in ingewikkelde stedelijke samenlevingen woonden.”

Dorison, Rostain en hun medewerkers zeggen dat hun werk aantoont in hoeverre de Amazone en diens bewoners zijn onderschat. “We geloven dat het cruciaal is om onze opvattingen over de Amazonische wereld flink aan te passen, en daarmee contexten en concepten in het noodzakelijke licht van een inclusieve en deelnemende wetenschap opnieuw te interpreteren,” concluderen de auteurs.

Ze zullen hun werk voortzetten, en hebben nog steeds een hele hoop data om te analyseren. “Het gebied is zo rijk. We hebben slechts het topje van de ijsberg onthuld,” zegt Rostain. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.