Foto’s van worstelende Mexicaanse gays

Afgezien van het uitzonderlijke werk van Ben McNutt en Lourdes Grobet (serieus, kijk even), is het fotograferen van worstelaars bijna een cliché geworden. Maar dan is er Ken Castañeda, een jonge homoman die onlangs afstudeerde van de School of Visiual Art, en hij lijkt een derde uitzondering op de regel. Castañeda is de zoon van Mexicaanse en Colombiaanse migrantenouders en was al op jonge leeftijd hyperbewust van zijn identiteit. “Het stigma rondom Mexicaan zijn in de Verenigde Staten was zo vervelend dat ik me tijdens mijn jeugd helemaal niet wilde associëren met dat deel van mijn identiteit,” legt Castañeda uit. Dat veranderde in zijn geboorteplaats Passaic, een klein stadje in New Jersey met een bevolking die overwegend latino en Afro-Amerikaans is. Het hielp hem zijn identiteit toe te eigenen en er trots op te zijn.

Lucha libre, Spaans voor ‘vrij worstelen’, is een groot onderdeel van de Mexicaanse cultuur. Uniek aan lucha libre zijn de kleurrijke maskers die iedere iedere luchador (worstelaar) in de ring draagt. Het komt vaak voor dat de worstelaar die de wedstrijd verliest, ook zijn masker verliest. Hij mag zijn masker nooit meer dragen — het symbool van een vernietigend einde van zijn carrière. Een van de meest ‘gedecoreerde’ worstelaars van Mexico was Rodolfo Guzmán Huerta (beter bekend als El Santo, de heilige). Hij heeft zijn masker nooit afgedaan. Na zijn dood werd Huerta zelfs begraven met zijn masker op. Deze vorm van expressie op het podium in combinatie met de maskering van identiteit is iets waar Castañeda al op jonge leeftijd door gegrepen werd.

“Ik was sowieso te gay om in competitieverband te worstelen,” grapt Castañeda. “Als kind was ik heel mager, maar mijn verlangen om op te treden was al wel heel erg sterk en dat is altijd zo gebleven.”

Castañeda’s interesse in contactsporten zoals worstelen komt ook doordat deze sporters elkaar (bijna) overal mogen aanraken en daarmee de barrière van intimiteit tussen mensen van hetzelfde geslacht doorbroken wordt.

“Hoewel je opgroeide in de kast, verbrak deze contactsport de broederlijke relatie tussen jongens,” legt Castañeda uit. “Plotseling was het oké om elkaar aan te raken, door de context van een sportwedstrijd. De psychologische link tussen sporten en je seksuele ontwikkeling, daar werd ik enthousiast van. Net zoals de subtiele tweedeling tussen het fysieke van de sport en de onschuld van het spel.”

Hoewel sommige foto’s van Castañeda zich bezighouden met het jongen-zijn en seksualiteit, fotografeert hij ook zijn familie en laat hij zien hoe zij zich op andere manieren verhouden tot optreden en expressie. Zij gebruiken het masker om hun eigen verhaal te creëren, of dat nou betekent dat ze zich met het masker op aanpassen aan een land dat migranten niet accepteert, of dat ze juist hun eigen erfgoed vieren.

Op één foto draagt zijn moeder een traditioneel worstelmasker in combinatie met een ‘All-American Babe t-shirt.’ Zijn vader lijkt haar te omhelzen, maar haar gezichtsuitdrukking suggereert dat ze probeert weg te komen uit zijn greep.

Misschien vertegenwoordigt de houdgreep van zijn vader zowel het thuisgevoel dat ze hebben gecreëerd in de Verenigde Staten als de beperkingen die ze er nog steeds ervaren als minderheid. Of misschien acteren zijn ouders gewoon heel erg goed voor de camera en genieten ze van de uitvoering, ook al is er geen script. Hoe dan ook, deze krachtige beelden geven genoeg stof tot nadenken.