Waarom de Eredivisie meer Leonid Slutsky nodig heeft

Dit weekend ging er een video viral die zo wonderlijk is dat je het gezien moet hebben om het te geloven. Het is een kort filmpje waarin Leonid Slutsky, de Russische trainer van Vitesse, staat te dansen op het Malieveld bij het concert van P!nk. Op de achtergrond klinkt Funhouse, een absolute banger uit het oeuvre van de Amerikaanse zangeres. Terwijl bijna iedereen in het publiek volkomen stilstaat, beweegt de Rus soepel heen en weer, terwijl zijn vuisten op en neer schudden.

De video vormde het sluitstuk van een week waarin Slutsky zijn status als onovertroffen trainersheld van de Nederlandse velden wederom bevestigde, door een duik te nemen in de wondere wereld van de social media. Slutsky lanceerde het beste voetbalgerelateerde Instagram-account van dit moment. Met zijn zelfspot, memes en briljante uitspraken laat de Russische trainer zien waarom de Eredivisie hem keihard nodig heeft.

De achtergrond van Slutsky – of beter gezegd: zijn aanleiding om trainer te worden – is bekend, maar te fascinerend om niet te noemen. Hij was een talentvolle keeper bij FC Zvezda Gorodishche in de Russische derde divisie, waar hij overigens ooit vijf penalty’s in één wedstrijd tegen kreeg. Op zijn negentiende kwam zijn buurvrouw naar hem toe, een Russische schone zoals je die normaal alleen als chatbot op een datingsite ziet. Ze vertelde hem dat haar kat in een hoge boom was geklommen en bang was. Slutsky, die indruk wilde maken op deze ''very beautiful girl'', klom naar boven… en viel.

Hij verbrijzelde zijn knie, waarna hij maar liefst een jaar lang in een aftands ziekenhuis lag. Zijn voetbalcarrière was voorbij. Het klinkt haast als de origin story van een superheld: Spiderman verkreeg zijn superkrachten na een spinnenbeet, Slutsky verkreeg zijn trainersdiploma’s nadat hij uit een boom donderde.

Young Slutsky ging als jeugdtrainer aan de slag bij Olimpia Volgograd, waar hij ooit een scheidsrechter die zijn ploeg onrecht aandeed genadeloos neerhoekte. Uiteindelijk belandde hij jaren later als hoofdtrainer bij de Russische topclub CSKA Moskou, waar hij niet alleen opviel vanwege zijn goede prestaties, maar ook omdat hij continu ijsberend langs de lijn liep of heen en weer wiegend op zijn stoel zat; door stress aangewakkerde gewoontes waar zelfs psychologen hem niet vanaf konden helpen.

Slutsky werd in 2015 bondscoach, een baan die hij combineerde met het trainerschap bij CSKA. Een jaar later ging hij met Rusland naar het EK, waar zijn ploeg zonder te winnen werd uitgeschakeld. In de nacht na de laatste wedstrijd (een 3-0 verlies tegen Wales), riep hij een aantal spelers bij zich op zijn hotelkamer. Ze praatten tot negen uur ’s ochtends over wat er allemaal fout ging, en kwamen uiteindelijk, volgens Slutsky, gezamenlijk tot een conclusie. Hij proefde het resultaat, liet het even op z’n tong smelten, alvorens hij zijn definitieve oordeel gaf: “We zijn shit.” En ja, dit waren letterlijk zijn woorden.

Na een mislukt avontuur bij Hull City in Engeland, kwam Slutsky terecht bij Vitesse. Meteen werd duidelijk dat de Eredivisie er een absolute attractie bij kreeg: al gauw verschenen de eerste beelden van de trainer die in een Russische talkshow wild dansend heen en weer rende en op een bruiloft voor een van zijn oud-spelers de mic pakte om daarin uitstekend te rappen. Overigens vonden veel mensen Slutsky aanvankelijk ietwat apart en onaangepast, maar de Rus zal ongetwijfeld hetzelfde over Nederlanders hebben gedacht nadat Joep Schreuder hem op het trainingscomplex kwam opzoeken voor een interview.

Los van zijn dans- en rapkwaliteiten en zijn prachtige origin story, is Slutsky ook een steengoede quote-machine. Met name zijn interviews met Hans Kraay jr. zijn altijd een onuitputtelijke bron van Babylonische spraakverwarringen. Niet alleen omdat de trainer praat als een slechterik in een Hollywood-film ten tijde van de Koude Oorlog, maar ook omdat ‘Hansie Hansie’, ondanks dat hij in Engeland en Amerika heeft gewoond, nog steeds slechter Engels spreekt dan een dronken lantaarnpaal. Slutsky vertrouwde Kraay jr. onder meer toe dat hij alleen zou vertrekken bij Vitesse als de eigenaar hem ‘sucked’. Deze fout (hij bedoelde ‘sacked’) zorgde ervoor dat het olijke duo zelfs de Russische pers haalde.

Op dat moment moest het beste interview met Slutsky nog komen, zijn magnum opus, een briljante, lange rant, waarin hij zijn hart en ziel uitstortte. De Vitesse-trainer was het niet eens met de beslissingen van scheidsrechter Serdar Gözübüyük en noemde hem “de slechtste scheidsrechter ter wereld” – blijkbaar nog slechter dan de arbiter die hij bij Olimpia neersloeg. Ook verweet hij de scheidsrechter op de persconferentie arrogantie (“He never say hello, he never say goodbye”) en probeerde hij te onderzoeken waar de houding van Gözübüyük vandaan kwam (“Maybe he doesn’t like fat guys”).

Het interview ging viral en leverde Slutsky twee dingen op: een schorsing en een lekker nummer – iemand zette een lome beat onder zijn uitspraken, waardoor de rant veranderde in een rap.

Naast zijn interviews vindt Slutsky steeds bewust of onbewust nieuwe manieren om zichzelf populair te maken. Zo verkleedde de Rus, een groot theaterliefhebber, zich op 5 december als Sinterklaas en gaf hij cadeautjes aan de spelers. Hij schonk ons daarmee tevens een prachtige groepsfoto van Vitesse, waarop niet alleen Slutskyklaas te zien is, maar ook een als tovenaar vermomde Remko Pasveer en Alexander Büttner die de goochelaar-op-een-cruiseschip-voor-senioren-look naar een hoger niveau tilt.

De IJsbeer, zoals zijn bijnaam luidt, werd afgelopen seizoen vijfde met Vitesse. Ergens op zijn vakantieadres – cocktail in de hand, mijmerend over knappe buurvrouwen – moet hij gedacht hebben aan een manier om makkelijker te kunnen communiceren met zijn fans. Een plek waar hij zijn legacy, zijn status als grootste entertainer van de Eredivisie, verder zou kunnen uitbouwen. Een platform waarop zijn creativiteit en voorliefde voor dubbelgangers goed uit de verf zouden komen. Vorige week was daar ineens het resultaat van deze brainstormsessie: hij maakte een Instagram-account aan.

Al gauw werd duidelijk dat dit niet het zoveelste saaie, door PR-mannetjes beheerde ‘great-game-today-guys’-profiel is in de voetbalwereld. Toen Vitesse-speler Matúš Bero een foto plaatste met als onderschrift “Not the best performance from me but important team victory ✌🏻🙏🏻💛🖤”, reageerde Slutsky doodleuk met: “Agree”. Zelf postte Slutsky onder meer een foto van zijn ‘dubbelganger’ (een politieagent die op hem lijkt) en liet hij zien dat hij weet wat FaceApp is. Hij reageerde nuchter op de uitkomst: “I'm lucky. nothing will change in 20 years😂”. Ook zette hij een gefotoshopte plaat van zichzelf op een waterski online, die hij blijkbaar zo leuk vond dat hij ‘m zelf ook likete.

Dankzij zijn Instagram-account ontdekken we in een razendsnel tempo nieuwe dingen over Leonid Slutsky: hij houdt van memes, hij kan fotoshoppen én hij heeft een groep fans in China. Dat laatste leerden we toen een Chinese vrouw onder zijn foto reageerde met: “Wonder if you know you have many fans in China🔥🔥🔥 (I am one of them😀”. De Rus antwoordde nonchalant, alsof dergelijke berichten hem dagelijks bereiken: “I don’t know,thanks a lot”. Het prachtige beeld van een grote groep Chinezen die de afgelopen jaren in een knusse woonkamer op haperende streams de verrichtingen van achtereenvolgens CSKA Moskou, het Russische nationale elftal, Hull City en Vitesse heeft gevolgd, beklijft.

Misschien wel de meest intrigerende wetenswaardigheid die uit zijn account kan worden gedestilleerd, is dat Slutsky fan is van P!nk. Je vraagt je af waar hij nog meer fan van is (misschien is hij wel een Belieber of een Katy Cat) en wat hij verder doet in zijn vrije tijd. Dit is vermoedelijk nog maar het topje van de ijsberg. Na Slutsky bij een P!nk-concert kan alles: Slutsky in attractiepark Slagharen, Slutsky die in klederdracht poseert in Volendam, Slutsky die – tong uit de mond van inspanning, zweetparels op zijn voorhoofd – in Giethoorn op een bootje onder luid gejuich tussen zijn Chinese fans vaart.

Terwijl ik achter m’n laptop zit en dit typ – m’n vriendin liep net hoofdschuddend weg toen ze de documentnaam SLUTSKY_CONCEPT zag, waarschijnlijk denkt ze dat ik een dure escortservice ga beginnen – vraag ik me af waarom Slutsky zo’n aantrekkingskracht op mij en vele anderen heeft. Waarschijnlijk komt het door het contrast met zijn collega’s: Slutsky is een van de laatste echt vermakelijke karakters tussen de trainers in de Eredivisie. Als je de Rus ziet naast bijvoorbeeld Arne Slot, Johnny Jansen of Frank Wormuth – die doet denken aan een docent die de vakken Duits, handenarbeid en levensbeschouwing combineert – valt hij meteen enorm op, terwijl een coach die houdt van concerten en grappen op Instagram eigenlijk niet zo bijzonder zou moeten zijn. De enige Eredivisie-trainer die qua flair nog enigszins in de buurt komt, is de Tai Chi-beoefenende kroonprins Robert Maaskant.

Vermoedelijk is dát de kracht van Slutsky: hij probeert geen mind games met journalisten te spelen en draaft niet eindeloos door over tactische omzettingen, maar is gewoon zichzelf en doet wat hij leuk vindt. Als hij zin heeft om een foto van zichzelf op een waterski online te gooien, dan doet hij dat, en wanneer een speler slecht heeft gespeeld laat hij dat gewoon via Instagram weten.

Wat hij de komende maanden op sportief gebied bij Vitesse doet maakt voor zijn nalatenschap eigenlijk al niet meer uit: we zullen hem voor altijd herinneren als de man die met zijn humor, dansmoves en uitspraken de ultieme remedie vormde tegen de saaiheid van het door mediatraining beheerste trainersgilde.