Een illegaal gebrouwen biertje uit Saudi-Arabië veranderde mijn leven

Als oprichter van Brooklyn Brewery heb ik mijn succes in de bierwereld te danken aan het niet voor de hand liggende land Saudi-Arabië, waar mensen publiekelijk zijn geslagen en soms zelfs onthoofd voor het produceren en verkopen van alcoholische versnaperingen.

Het is een redelijk vreemd verhaal. De eerste vijftien jaar van mijn werkende bestaan was ik journalist. In februari van 1979 kwam ik terecht in Beiroet als Midden-Oosten correspondent voor Associated Press. Een paar maanden later werd ik naar Iran gestuurd om het gijzelingsdrama op de Amerikaanse ambassade te verslaan. Ik werd uit Iran verbannen en keerde in 1980 terug toen het Iraakse leger binnenviel. Ik heb de burgeroorlog in Libanon verslagen en werd in 1980 uit het zuiden van Libanon ontvoerd, maar dat is weer een heel ander verhaal.

In augustus van 1981 verhuisde ik naar Caïro en zes weken later zat ik achter de Egyptische president Anwar Sadat toen hij tijdens een militaire parade op 6 oktober werd neergeschoten.

Dat was het startschot voor mijn thuisbrouwerij.

Ik werkte op dat moment aan een serie verhalen over corruptie en vriendjespolitiek binnen het miljarden dollars kostende ontwikkelingshulp-programma van de VS aan Egypte. Eén van mijn belangrijkste bronnen was Jim Hastings, de toenmalige Inspector General van de US Agency for International Development, de organisatie die verantwoordelijk was voor de ontwikkelingshulp. Hastings schreef een aantal vernietigende verslagen over de problemen met het hulp-programma.

Ik leerde hem vrij goed kennen en na een meeting bij de Amerikaanse ambassade vroeg hij mij wat ik van Stella bier vond, het nationale Egyptische bier en het enige merk dat in het land van de farao's te koop is. Stella – dat overigens niets te maken heeft met het Belgische bier met dezelfde naam – zat in hervulbare flessen van 750 milliliter, die altijd zwaar beschadigd waren. Op een of andere manier zagen ze er altijd stoffig uit. Ook was de inhoud van geen twee flessen hetzelfde. Stella had ook de reputatie formaldehyde te bevatten, om bederving tegen te gaan. Gemummificeerd bier, zeg maar. Het rook vaag medicinaal, of misschien wel als een graftombe. Nadat ik het formaldehyde gerucht hoorde, leek het alsof mijn lippen verdoofd raken na het nemen van de eerste paar slokken.

"Met Stella is het altijd een gok," zei ik. "Sommige flessen zijn oké, andere zijn niet te drinken. Als je de eerste fles overleeft, lijkt het wel steeds beter te smaken."

Hastings, een diplomaat, was onlangs naar Caïro verhuisd na drie jaar door Saudi-Arabië te hebben gereisd. Hij vroeg me of ik interesse had om wat huisgemaakt bier te proeven dat hij en een paar vrienden van de ambassade hadden gebrouwen. Hij noemde het sadiki, oftewel vriendensap. In eerste instantie sloeg ik het aanbod af, maar hij drong aan en uiteindelijk probeerde ik zijn bier. Het was heerlijk.

Hastings vertelde dat hij en andere medewerkers van de Amerikaanse ambassade in Riyad de ingrediënten voor hun huisbrouwerij via de diplomatieke post hadden weten te bemachtigen. Naast werk en shoppen is er in Saudi-Arabië namelijk niet bar veel te doen. Hastings legde uit dat hij en zijn maten daarom veel tijd doorbrachten in de keuken met het brouwen van allerlei bieren, van lightbier en amberbier tot witbier en bokbier. Ik was direct jaloers, maar had zelf geen toegang tot maltextract en hop, de twee basisingrediënten voor het thuis brouwen van bier.

Na drie jaar in Caïro, vroeg AP of ik interesse had om naar Manilla in de Filipijnen te gaan, omdat president Ferdinand Marcos in politieke moeilijkheden verkeerde. Als je een conflictcorrespondent bent, word je nu eenmaal naar conflictgebieden gestuurd. Ik was zelf vrij enthousiast over mijn nieuwe locatie, maar mijn vrouw Ellen Foote had er genoeg van om mij achterna te reizen naar gevaarlijke plekken. Ons eerste kind kregen we in Beiroet en de tweede in Caïro. "Ik neem mijn kinderen niet mee naar Manilla," zei ze. Ellen was zowel mijn eerste als mijn tweede vrouw. Lang verhaal. We waren in 1981 in Beiroet voor de tweede keer getrouwd.

In juni van 1984 keerden we daarom terug naar New York, om in Park Slope in Brooklyn te gaan wonen. Ik verliet AP en ging als buitenlandredacteur bij Newsday werken. Mijn collega's bij AP gaven me een zeer attent afscheidscadeau, een thuisbrouwset. Hoewel mijn werk bij Newsday best aardig was, verveelde ik me al snel. Ik besloot thuis bier te gaan brouwen en begon te dromen van een eigen brouwerij.

Ik begon te lezen over de opkomst van kleine brouwerijen in het westen van de VS. Op een gegeven moment besloten mijn benedenbuurman in Brooklyn, junior bankier bij Chemical Bank Tom Potter, en ik om onze banen op te zeggen. Na vijfhonderd duizend dollar bij vrienden, collega's en vrienden op te hebben gehaald, startten we in maart 1988 de Brooklyn Brewery.

Jaren later, tijdens een diner van de World Beer Cup awards in New York, zat ik aan tafel en vertelde ik mijn verhaal aan Fritz Maytag, de godfather van het ambachtelijke bierbrouwen, die in 1965 de verlies leidende Anchor Brewery in San Francisco van de ondergang redde. Ik vertelde Fritz hoe ik ontdekte dat de Saudische koninklijke familie pas in 1954 het drinken van alcoholische dranken verbood, toen Amerikaanse expats het land binnenkwamen vanwege de ontwikkeling van de olievelden. Na deze instroom begon de Arabisch-Amerikaanse oliemaatschappij ARAMCO pamfletten uit te delen aan hun personeel, waarop ze uitlegden hoe je thuis bier kon brouwen.

Een jongeman aan tafel bevestigde mijn verhaal en zei: "Ik heb zelfs een kopie van dat pamflet." Een paar weken later stuurde hij mij een kopie van het amateuristisch getikte pamflet. Op de cover stond een ingewikkelde titel, die volgens mij was bedacht om de werkelijke inhoud van het pamflet te verbergen.

DE GEPERFECTIONEERDE TECHNIEKEN

OM SUIKER, WATER EN EEN GEPASTE KATALYSATOR

TE KOKEN

OM EEN ACCEPTABELE ARAMCO

TE VORMEN

EEN DRINKBAAR EN WAARDEVOLLE

DRANK

GESCHIKT VOOR CONSUMPTIE

In de introductietekst van dit 31-pagina tellende pamflet stond de volgende waarschuwing: "Het verbod op alcoholische dranken wordt in Saudi-Arabië streng nageleefd, vooral door fanatieke aanhangers van de Islam. Wees daarom voorzichtig met dit boekje en vergeet niet om er discreet mee om te gaan, vooral in Saudi-Arabië."