Vrouwelijke dj’s vertellen over de seksistische shit die ze nog stééds meemaken

Vorige zomer waren er in Nederland 836 festivals die je kon bezoeken, en naar verwachting zijn het er dit jaar nog meer. Maar die overdaad zie je nog niet terug als het gaat om vrouwelijke artiesten op de line-ups. Dat het hartstikke goed mogelijk is om een festivalprogramma met een gelijke man-vrouwverdeling samen te stellen bewees het IJslandse festival Iceland Airwaves vorig jaar al.

Vrouwelijke dj’s zijn er in ieder geval wel. Sommige van hen proberen zelfs iets extra’s te doen aan de belabberde verhoudingen op festivals en in clubs. Bijvoorbeeld door een collectief op te zetten met voornamelijk vrouwen, of door zich gewoon geen reet aan te trekken van genderconventies. We spraken vier vrouwelijke dj’s over het seksisme dat ze meemaken in hun werk, over wat er nog moet veranderen, en wat er al beter gaat.

JOYA BLAAUW (28)

Joya begon zeven jaar geleden als dj bij het creatieve clubcollectief The Eclectic Eleven, en inmiddels heeft ze haar eigen dj-collectief opgezet: Voortouw. Deze zomer kun je Joya onder meer horen op Amsterdam Open Air, Vunzige Deuntjes en Milkshake Festival.

“Ik draai vaak samen met mijn vriend – hij is dj en programmeur – en het gebeurt regelmatig dat als ik een nummer opzet, mensen hém gaan bedanken. “Wow, vet nummer!” zeggen ze dan tegen hem, in plaats van tegen mij. Ik ben daar vaak verdrietig over geweest. Die mensen gaan ervan uit dat mijn vriend aan het draaien is en dat ik er voor de lol bij sta. Hij geeft mij op die momenten wel de credits, maar toch krijgt hij de high fives en complimentjes.

Eén keer zei een jongen tegen me: ‘Wat leuk dat je nu ook een keertje gaat draaien,’ terwijl ik al meerdere keren in die club had gedraaid. Vervolgens zei hij: ‘Heb je dat van je vriendje geleerd?’ Veel mannen denken dat ik alleen in die club mag draaien omdat mijn vriend daar de programmeur is.

Ik sta ook weleens als enige vrouwelijke artiest op een avond. Ergens voelt het als een eer, want je bent de enige vrouw en je kan je daardoor uniek voelen, maar het hoort eigenlijk niet. Het is heel dubbel. Ik ben me er op dat moment wel erg bewust van dat ik er als enige vrouw sta. Vorig jaar heb ik samen met Hellie Berry een eigen collectief opgezet, Voortouw, omdat wij meer vrouwelijke dj’s willen zien. We organiseren feestjes en nemen bij elke editie nieuwe dj’s mee – altijd meer vrouwen dan mannen. We willen mannen niet compleet buitensluiten, maar we vinden het belangrijk dat er meer vrouwen worden gevraagd om te draaien. Ik zie ook wel dat er een positieve verandering gaande is: er worden steeds meer vrouwelijke dj’s geboekt.”

BELLA VAN BUREN (22)

Bella komt uit Amsterdam en staat sinds zes jaar achter de draaitafels, waar ze vooral Chicago house draait. Met het collectief Many Møre organiseert ze feesten in Amsterdam, en elke donderdag organiseert ze PALET in Claire. Deze zomer staat ze onder andere op Mysteryland en Vunzige Deuntjes Festival.

“Mensen zijn soms verbaasd. ‘Wow, je bent een chick, en je kunt draaien!’ hoor ik weleens. Ja, daarom ben ik hier. Ook merk ik dat sommige organisatoren een vrouwelijke dj op de line-up willen, omdát het een vrouw is. Misschien denken ze: vet als daar een mooie chick staat? Ik weet niet of het voor hen uitmaakt hóe ze draait. Ik vind het ook chill om in een grote hoodie te draaien, en in het begin van mijn carrière kreeg ik daar weleens opmerkingen over van organisatoren of boekers: ‘Misschien zou je wat aan je kleding moeten veranderen’, en ‘misschien kun je je wat vrouwelijker kleden’. Dat gaan we dus niet doen, dacht ik toen, ik hou gewoon lekker mijn trui aan. Ik ben ook de enige vrouw in het collectief waarin ik zit, Many Møre. De jongens met wie ik werk zijn hele goede vrienden van me, en het heeft hen nooit uitgemaakt of ik een man of een vrouw ben. Wel vergeten mensen soms dat ik erbij zit. Dan zie ik online iets voorbijkomen als ‘de jongens van Many Møre’. Dat heeft ook wel iets komisch. Ik denk dat de drempel voor vrouwen hoger ligt om te beginnen met draaien, omdat er al minder vrouwelijke dj’s zijn. Ik denk dat ook daar het grootste probleem ligt. Voordat ik zelf begon met draaien dacht ik ook: dat is echt een mannending.”

NAFTHALY RAMONA (32)

Nafthaly woont in Amsterdam en is sinds vijf jaar dj. Ze draait dancehall, r&b en hiphop. Deze zomer staat ze onder meer op Mysteryland, Vunzige Deuntjes, By the Creek, Green Garden Festival en Salsa Breeze Festival.

“Toen ik net begon met draaien stond ik heel vaak als enige vrouw op een festival. Ik ben ook weleens afgewezen onder het mom van ‘we hebben al een vrouwelijke dj’. Vrouwen worden ook vaak geboekt vanwege het feit dat ze vrouw zijn. Boekers zeiden weleens verbaasd tegen me: “Oh, je draait echt goed!” – volgens mij hadden ze me dan in eerste instantie alleen geboekt omdat ik een vrouw ben. Gelukkig gebeurt dit nu niet meer.

Ik denk wel dat het als vrouw makkelijker is om te beginnen als dj: er wordt je eerder een podium gegund. Als je een leuke, spontane meid bent gaat het veel sneller dan bij een jongen. Je rolt er makkelijker in. Daar staat tegenover dat je als vrouw in deze scene minder serieus wordt genomen. Mannelijke dj’s krijgen bijvoor- beeld vaak meer betaald.

Ik krijg gelukkig niet heel vaak te maken met seksistische reacties. Er is een keer een show niet doorgegaan omdat een mannelijke promotor met mij uit eten wilde. Verder krijg ik veel positieve reacties van mensen die het tof vinden wat ik doe. Ik kan het meer waarderen als een vrouw zoiets tegen me zegt, want dan weet ik tenminste zeker dat ze verder niks van me wil, het voelt oprecht. Bij mannen weet ik dat nooit.”

SANJA BUNIC (27)

Sanja komt uit Nijmegen en is inmiddels zo’n vier jaar bezig met draaien. Deze zomer hoor je haar op Amsterdam Open Air, Into the Woods, Zomervreugde, Mandala en Het Nest Festival.

“Vrouwen zijn nog steeds in de minderheid in de line-ups, maar ik zie wel dat een aantal festivals steeds meer z'n best doet om daar verandering in te brengen. Er zijn dan ook steeds meer vrouwen die beginnen met draaien. Ik heb ook juist een keer ‘nee’ gezegd tegen iemand die me vroeg voor een feest met alleen maar vrouwen. Dat wil ik niet, want dan boek je mij omdat ik een vrouw ben, en niet omdat ik bij de avond of de muziek pas.

Daarnaast wordt het benadrukt dat het ‘bijzonder’ is als een vrouw draait. Het moet gewoon normaal zijn. Het enige probleem dat ik weleens ervaar als een van de weinige vrouwelijke dj’s op festivals is puur praktisch: er staat soms geen dixi in de buurt van de stage. Mannelijke dj’s kunnen makkelijk even om de hoek gaan plassen, ik moet dan nog even rennen. Door dat soort dingen besef ik wel dat ik in de minderheid ben.

Ik heb me wel altijd afgevraagd waarom er zo weinig vrouwen in dit vak zitten. Ik zie dat er online nu veel over wordt gepraat, en dat discussies daar al snel uit de hand lopen. Daarom is het denk ik beter om er in real life met elkaar over te praten. Het is niet wij-zij, er is ruimte voor iedereen. En ik zie dat er stap voor stap al een heleboel aan het veranderen is.”

Wil je meer van dit? Volg ons dan ook op instagram.