Foto’s van een Italiaanse punkscene waar je nog nooit van hebt gehoord

Dit artikel verscheen eerder op VICE Italië

Tijdens Benito Mussolini’s regime, van 1922 tot 1943, werden duizenden Italianen gevangengenomen en in een gesticht gestopt – vaak simpelweg omdat ze zich niet wilden conformeren aan het moraal dat de regering erop nahield. Pas in 1978 nam de Italiaanse regering de Wet voor Geestelijke Gezondheidszorg aan, waardoor alle particuliere psychiatrische instellingen (waar patiënten in complete isolatie verbleven) in één klap werden verboden.

Desondanks was het voorgoed sluiten van deze instellingen – ze werden vervangen door psychiatrische afdelingen in reguliere ziekenhuizen – een langzaam proces. Het duurde bijvoorbeeld twintig jaar voordat de Pisani-inrichting in het Siciliaanse Palermo z'n deuren zou sluiten.

In januari 1986, niet lang voordat het gesloten zou worden, werd er binnen de muren van de Pisani-inrichting een lange avond vol punkoptredens gehouden, om te vieren dat er een progressieve verschuiving had plaatsgevonden in de Italiaanse politiek. De vijf uur durende punk- en rockavond heette 'Qualcuno volò sul nido del cu' (een woordspeling op de vertaling van One Flew Over the Cuckoo's Nest).

Niet iedereen reageerde even goed op het initiatief, aangezien mentale ziektes destijds nog een groot taboe waren in de Italiaanse samenleving. In de krant werden stukken over het concert geschreven met koppen als “Rock voor gestoorden” en “Een concert voor de eenzame gekken”.

De show werd mede georganiseerd door Letizia Battaglia, een bekende Siciliaanse fotojournalist die al sinds de jaren zeventig Italiaanse subculturen vastlegt. Toen ze tijdens de avond met de lokale pers sprak, zei Battaglia: “Vervreemding is niet alleen iets dat mensen met mentale ziektes raakt – iedereen die geen ruimte heeft om in vrijheid ideeën uit te wisselen herkent dit. Deze jongeren zijn ongelooflijk dapper, door op te treden in een psychiatrische inrichting.”

Een van die jongeren was Fabio Sgroi, die optrad met zijn punkband MG. Naast optreden maakte de inmiddels 53-jarige fotograaf foto’s van de avond, die in zijn nieuwe boek Palermo 1984-1986, Early Works zijn opgenomen.

De tegencultuur in Palermo was nog relatief nieuw en klein in die tijd, en grotendeels verdeeld tussen punkers en gothics. “Ruzie tussen die groepen was zeldzaam,” zegt Sgroi. “We kenden elkaar goed, omdat we altijd in dezelfde barren kwamen, cafés waar we welkom waren. Het waren de hoogtijdagen van de maffia en er werden veel moorden gepleegd. Constant vlogen er politiehelikopters door de lucht om te patrouilleren, en ‘s nachts waren de straten leeg en verlaten. Wij keurden dit hele systeem natuurlijk af.”

Palermo 1984 - 1986, Early Works is een publicatie van Yard Press en is nu beschikbaar op de website van de uitgever. Scroll naar beneden voor meer foto’s uit het boek.