De prachtige polderarchitectuur van de Regenboogbuurt in Almere

Als Belg in Nederland gaat er een zeer georganiseerde wereld voor je open. In tegenstelling tot mijn geboorteland wordt hier het hele straatbeeld met plannen en regeltjes in het gareel gehouden, tot in de kleinste details. Dat fascineert me. En omdat mijn leven in Nederland in deze donkere en grauwe tijd van het jaar wel wat kleur kon gebruiken, trok ik naar de Flevopolder. Want waar de een als medicijn tegen de winterdip het op een zuipen zet, of zijn garderobe een beetje opfrist, leef ik op van vreemde architectuur. Daarom ging ik naar de meest kleurrijke woonbuurt van Nederland: de Regenboogbuurt in Almere.

Het idee achter de buurt was simpel. Almere, de stad die op een tekentafel ontstond, kwam in de jaren negentig met het initiatief om een woonbuurt van zo’n 2000 woningen in kleurrijke eenvoud vorm te geven. Kleur moest een stedenbouwkundige betekenis krijgen. De simpele blokdozen die mensen thuis noemen, zijn daarom felrood, helderblauw, zachtroze ‘millennial pink’ of lavendelpaars – ‘de modekleur voor zomer 2018’. Zelfs de straatnamen verwijzen naar de meest uiteenlopende kleuren en tinten.

De man achter deze wijk was Hans Laumanns, vermoedelijk een grote kleurboekfanaat. Hij wilde een unieke themawijk creëren. En ja, het oogt vrolijk en origineel. Maar toch moeten we de credits toekennen aan de utopische architect Bruno Taut. Hij was Almere namelijk een zestigtal jaar voor. Taut benaderde kleur als een (sociaal) bindmiddel om sobere woonbuurten in Berlijn wat pittiger te maken. Het kleurenplan voor Almere lag er in 1998. Het evolueerde van een onbeperkt aantal kleurschakeringen naar een vaste kleurstelling. De voorziene naam ‘de Kleurenbuurt’ bleek voor Almere te veelkleurig. Zodoende was ‘de Regenboogbuurt’ geboren. Want een regenboog is enigszins beperkt qua kleur en niet te bont, natuurlijk.

Toen ik over deze buurt las, was ik onmiddellijk verkocht. Een eenvoudig stratenpatroon met woonblokken in talloze kleuren klonk als een plek waar lelijkheid weer schoonheid werd. Psychedelische buurten à la Christiania in Kopenhagen (waar de vrije kleurrijkheid van de bewoners centraal staat) schoten me te binnen.

Maar nee. Niets is minder waar. Het blijft immers Almere. En de gemeente Almere had een nogal strikte regelgeving. Volgens hen is wit geen kleur?! En zelfs de beplanting per straat moest samenwerken met de rest van de kleuren. Kortom, ze zorgden voor samenhang in een wijk waar kleur tegelijk ingezet werd om verscheidenheid tussen buurten te scheppen.

Tegenwoordig lijken de speelse kleuren van deze wijk niet meer voor iedereen te werken. De een vindt het jolig, de ander ziet liever zijn kanariegele woning strak wit. De laatste jaren heerst er dus een nogal kleurrijk dispuut. De harmonie is weg en verschillende kampen ontstonden. De actiecomités ‘Behoud de Regenboogbuurt’ en ‘Flexibele kleuren Regenboogbuurt’ gingen met elkaar de strijd aan. Niemand werd het eens. De gemeente Almere nam afgelopen winter dus zelf maar de kwast in handen, stelde kleurmediators (met hun bijhorende Pantone-kleurenstaal) aan en voerde aanpassingen door voor 2018.

Ik zeg: koester deze buurt met een eigen identiteit en zorg voor behoud van de oorspronkelijke kleurencodes. Het is een kunstwerk en vertegenwoordiging van een stedenbouwkundige gedachtegang die moet blijven bestaan. Een beetje kleur in ons leven kan nooit kwaad. Enige tip; een opfrisbuurt hier en daar kan wonderen doen. Het is en blijft Almere.