Hoe de Spaanse Escobar zijn voetbalclubje bijna naar de top leidde

Maar het was niet het Dream Team van Johan Cruijff. Nee, het gaat niet over Barcelona of een ander topteam, maar juist een veel bescheidenere club.

Juventud Cambados, een team uit een stadje met maar 13.000 inwoners, was bezig aan een snelle opmars vanuit de lagere divisie van Rías Baixas Galicia naar de Segunda Division B, het derde niveau van Spanje. Na Deportivo La Coruña en Celta de Vigo was Cambados het derde team uit Galicië. Het enige verschil was dat bij Cambados veel meer werd betaald dan bij de twee historisch grotere clubs uit de streek.

Achter het succes van Cambados zat Sito Miñanco, een drugsdealer. Door zijn drugsgeld stoomde de club op vanuit de vijfde divisie. De Spaanse politie had niks door. “Op dat moment wist niemand dat Sito in cocaïne handelde. Iedereen dacht dat hij alleen snuiftabak verkocht. Als iemand het al wist, hield diegene zijn mond dicht,” vertelt Benito Leiro, expert in drugshandel en journalist in Cambados, in gesprek met VICE Sports. Sito was een meester in doen alsof hij een zuivere zakenman was. De mensen twijfelden er niet aan dat hij gewoon een gulle man was die zijn club goed wilde leiden.

“Hij was goed met de mensen in de stad en financierde dorpsfeesten. Voetbal paste mooi in het plaatje,” zegt Nacho Carretero, een journalist uit Galicië. “Veel drugshandelaren uit Spanje probeerden de drugsbazen uit het buitenland te imiteren, zoals Pablo Escobar. Sito is daar het grootste voorbeeld van.”

Sito had, net als Escobar, een passie voor voetbal. In 1986 kocht hij zich in bij Cambados en werd hij voorzitter van de club. Hij investeerde flink, om zo de beste spelers uit de streek binnen te halen. Veel spelers kwamen van Pontevedra FC en Ourense, clubs die in betere competities speelden dan Cambados. Het seizoen van 1988/1989 was historisch. Cambados promoveerde voor de eerste en enige keer naar de Segunda Division B.

“De mensen uit de stad waren heel enthousiast, zoals altijd in dit soort gevallen,” vertelt Richard Charlin, die voor de club speelde in deze periode. De media hadden de sensatie door en openden overal met het nieuws van de promotie. “In ons eerste jaar in de Segunda Division B promoveerden we bijna meteen weer. We werden vierde. We hadden een beperkte groep spelers, maar het waren echt goede gasten. Dat was van fundamenteel belang voor het succes van het team.”

Toen Sito in 1990 in het vizier van de politie kwam, begon het team zijn glans te verliezen. “Toen zijn zaken onder de aandacht kwamen, trok Sito zich terug en schoof hij een handlanger naar voren om de club te leiden,” zegt Leiro. Voormalig speler Charlin wil het liever niet meer hebben over wat er buiten het veld gebeurde. VICE Sports zocht ook contact met andere oud-spelers en werknemers van de club, maar zij willen niks zeggen over hoe het toen ging. “In het stadje ligt dit nog altijd erg gevoelig,” legt Leiro uit.

De stilte is te verklaren door de drie arrestaties – en meer dan 23 jaar gevangenisstraf – die het criminele pad van Sito definiëren. In 1983 werd hij veroordeeld voor het illegaal handelen in snuiftabak, in 1994 voor drugshandel en in 2001 (na een voorwaardelijke vrijlating in 1998) voor het leiden van een internationaal drugskartel. Veel mensen zijn nog steeds bang voor represailles en durven er niets over zeggen. Sito leek fysiek erg op Escobar, met zijn schone witte overhemden, goed verzorgde snor, golvende haren en natuurlijk zijn liefde voor voetbal. Toen Cambados naar de Segunda Division B promoveerde, nam Sito het team mee op tournee door Panama en Venezuela.

“Mensen dachten dat het een groot feest was, maar we speelden er vijf wedstrijden in twaalf dagen,” zegt Charlin, die lacht als we hem vragen naar luxe hotels en golfbanen. “We hadden een paar golfclubs meegenomen en sloegen soms een balletje op straat, maar dat is niet echt golfen.” Volgens Charlin was het niet opmerkelijk dat een team van hun niveau in die tijd op tournee door Zuid-Amerika ging. “Lalin, een club die op hetzelfde niveau speelde, was voor ons ook al naar Venezuela geweest. Daar lazen we van alles over in de krant.”

Na de tour door Panama kwam Sito terug met een nieuwe vriendin, Odalys Rivera, de nicht van dictator Manuel Noriega. Zij was regelmatig te zien op de tribunes van Cambados. Sito reed regelmatig door de stad in zijn Ferrari Testarossa. Soms koos hij voor zijn witte Mercedes. Hij nam spelers vaak mee op zijn grote jacht of speedboot.

Dat lijkt misschien wat opzichtig, maar de dorpelingen, de burgemeester en de pers waren tijdens de opkomst van Cambados weg van de club. Door zijn eerdere veroordeling voor snuiftabak wist iedereen dat de eigenaar van de club een smokkelaar was, maar niemand gaf erom. Toen het oude stadion van ellende uit elkaar viel, investeerde Sito flink. Zo kon er een nieuwe ring gebouwd worden voor 2.000 toeschouwers.

Meerdere leden van de club deden mee aan de criminele activiteiten van de clubpresident, waaronder een groep fanatieke supporters met de naam Commando Legal – geïnspireerd door de ETA. “De ultra’s van Cambados waren in die tijd de spionnen van Sito. Zij kochten mensen om, hielden de politie in de gaten en vertelden hem alles wat er in het stadje gebeurde,” zegt Carter.

Iedereen wist dat de spelers van Cambados met zakken contant geld werden betaald. Maar volgens Charlin was dat niet eens zo gek omdat het gebruikelijk was in die tijd. “Welk voetbalteam werd niet met zwart geld betaald?”, aldus de voormalig speler. Volgens hem waren het trouwens geen zakken, maar enveloppen die in de kleedkamer uit werden gedeeld.

***

Sinds die glorietijden is Cambados weer afgezakt. Op dit moment speelt de club op het zesde niveau van Spanje, nadat ze vorig seizoen promoveerden vanuit het zevende niveau. In 2014 werd het 25-jarig jubileum van de historische promotie naar de Segunda Division B gevierd. Voormalig spelers kwamen toen bij elkaar om herinneringen op te halen. “Met het grootste gedeelte van de spelersgroep gaat het nu goed,” aldus Charlin.

Hij baalt ervan dat de sportieve prestatie vaak buiten beschouwing wordt gelaten door de onschatbare hulp van het drugsgeld. “Je komt naar een voetbalteam kijken voor de spelers, niet voor de clubvoorzitter. Al dat gedoe neemt het krediet weg dat de spelers horen te krijgen voor die promotie naar de Segunda Division B destijds.”

In Galicië ligt de wond van de drugshandel nog altijd open. Iedereen denkt dat Sito er terug zal keren als hij vrijkomt. In 2011 werd de directeur van de gevangenis waar Sito zat uit zijn ambt ontheven. De directeur zou Mercedessen hebben aangenomen van de drugshandelaar, in ruil voor betere leefomstandigheden in de gevangenis.

Sito is zijn streken dus nog niet verleerd. De Spaanse versie van Pablo Escobar is nu 61 en zal vrijkomen in 2018, maar de Spaanse overheid doet er via een nieuw proces alles aan om hem langer achter tralies te houden.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.