Ik vertrouw mijn vriendin totaal niet. Moet ik onze vriendschap verbreken?

In Vraag het VICE beantwoorden we met de hulp van psychologen, experts en ervaringsdeskundigen jullie levensvragen. Of die nu gaan over onbeantwoorde liefdes, irritante huisgenoten of het gevoel van verlammende onzekerheid dat je overvalt na een avondje zuipen. Wil je ook dat we je vraag beantwoorden? Stuur een e-mail naar djanlissa.pringels@vice.com.

Hey VICE,

Met het maken van vrienden heb ik nooit echt moeite gehad. Op de basisschool had ik leuke vrienden, en met mijn vriendinnen van de middelbare school heb ik nog steeds goed contact. We gaan voor elkaar door het vuur, en ik weet zeker dat we ons leven lang bevriend blijven.

Wel zijn er dingen veranderd toen ik naar Amsterdam verhuisde om te studeren. Mijn vriendinnen van vroeger zijn allemaal aan het settelen: ze trouwen, kopen een huis of beginnen zelfs al aan kinderen. Daar ben ik totaal nog niet aan toe. Ik plan mijn dagen het liefst vol met feestjes, evenementen en last-minute tripjes. Kortom: mijn leefwereld is steeds meer gaan verschillen van die van mijn oude vriendinnen. Het is dan ook niet zo vreemd dat ik in de afgelopen jaren ook een nieuwe vriendengroep heb opgebouwd.

Er is een specifiek groepje vriendinnen met wie ik inmiddels al veel heb beleefd. We zijn al een paar keer samen op reis gegaan, en minstens een keer per week doen we iets leuks. Als alles weer eens dicht zit vanwege de pandemie, dan is er altijd wel iemand die een huisfeestje of een uitje organiseert, dus er is altijd iets te doen. Vooral Mira* neemt het daarbij het voortouw. Ze vindt het altijd erg belangrijk om overal bij te zijn, dus er is met haar een hoop te beleven. Omdat mijn sociale contacten buiten Amsterdam in de coronatijd wat verwaterd zijn, hou ik me steeds meer aan deze vriendschappen vast.  

Toch ben ik de laatste tijd gaan afvragen of het allemaal wel zo oprecht is. Vooral aan mijn vriendschap met Mira twijfel ik. We hebben liefde en leed gedeeld, maar soms vraag ik me af of ze daadwerkelijk om me geeft, of dat ze meer gewoon ziet als een accessoire om mee te feesten. 

Zo zat ik tot voor kort in een ongezonde relatie met iemand die me zowel mentaal als fysiek heeft misbruikt. Zij heeft van dichtbij meegemaakt hoe vreselijk mijn ex-partner voor me was, en ze heeft ook gezien hoeveel moeite het me heeft gekost om hem voorgoed uit mijn leven te bannen. Het deed dan ook erg veel pijn toen ik hoorde dat ze nog steeds met hem optrekt. Toen ik haar daarmee confronteerde, leek ze niet te begrijpen waarom ik dat vervelend vond. Ze vond het niet haar probleem, zei ze.

En toen we samen Oud en Nieuw zouden gaan vieren, liet ze me een uur van tevoren weten dat ze toch geen plek voor me had op haar feestje. Dat ik volledig opgemaakt klaar stond en plotseling niemand meer had om de jaarwisseling mee te vieren, kwam niet in haar op. Zo maak ik regelmatig dingen met haar mee waaruit blijkt dat ze bitter weinig empathie voor me voelt. 

Volgens mijn andere vrienden moet ik gewoon het contact verbreken met haar, omdat ik me zo vaak rot voel door de nonchalante manier waarop ze met me omgaat. Van verschillende mensen heb ik gehoord dat ze haar niet vertrouwen. Ik vind dat moeilijk: Mira kan namelijk ook heel erg leuk, avontuurlijk en lief zijn. Daarbij is zij een van de weinige vrienden die altijd zin heeft in een feestje. Ik vrees soms dat ik me eenzaam zou voelen zonder haar.

Misschien verwacht ik te veel van mijn vriendschap met Mira, of doe ik zelf iets verkeerd in onze relatie. Zou het beter zijn om deze vriendschap te beëindigen? En als dat zo is, waarom vind ik dat dan zo ontzettend moeilijk om te doen?

Liefs,

A.

Hoi A.,

Van tienerseries tot cheesy commercials voor telefoonabonnementen: idyllische vriendschappen worden ons geregeld door de strot gedouwd. En dat is ook niet zo gek: sociaal contact is voor veel mensen een levensbehoefte. Uit een onderzoek uit 2017 blijkt dat jongeren met een BFF een betere mentale gezondheid hebben en beter om kunnen gaan met stress. Als zo’n vriendschap stroef verloopt, kan dat naar en verwarrend zijn. Het beëindigen van een vriendschap kan net zo ingrijpend zijn als het beëindigen van een liefdesrelatie. 

Volgens psycholoog Ariane Faas hoeft het in jouw geval echt niet zo’n vaart te lopen. Faas behandelt in haar praktijk verschillende problemen, waaronder angsten, depressies, trauma’s en ook specifieke millennial-problematiek, waaronder burn-outs en sociale onzekerheden. “De eerste vraag die zou willen stellen, is of je al vaker in een dergelijke, ‘onveilige’ vriendschap of relatie hebt gezeten, of dat deze situatie met Mira uniek is,” vertelt ze aan VICE. “Als zo’n ongezonde relatie maar bij één persoon gebeurt, dan kan je waarschijnlijk zeggen dat de storing in die interactie bij de ander ligt. Maar als dit iets is wat  vaker terugkeert in je vriendschappen, dan kan het handig zijn om uit te zoeken wat jouw rol binnen die vriendschap is.”

Volgens Faas kan het helpen om met een vergrootglas naar je andere contacten te kijken. Hoe waren je vriendschappen op de basisschool, bijvoorbeeld? En hoe was de band met het gezin waarin je opgroeide? Je allereerste relaties kunnen namelijk invloed hebben op de manier waarop je je nu verbindt aan mensen. “Als je geleerd hebt dat relaties altijd moeilijk en onveilig aanvoelen, omdat je bijvoorbeeld nooit op je ouders kon rekenen, dan kan dat je huidige relaties nog steeds beïnvloeden,” vult ze aan.

Je zegt in je brief dat je in een ongezonde relatie zat met iemand die je grenzen flink heeft overschreden. Hieruit zouden we volgens Faas kunnen opmaken dat het wel vaker voorkomt dat mensen jouw grenzen niet respecteren. Je kan niet voorkomen dat er mensen op je pad komen die misbruik van willen je maken of die simpelweg een negatief effect hebben op je leven. Daarom is het belangrijk dat jij je grenzen leert kennen, en kunt communiceren waar die grenzen liggen. Het is bijvoorbeeld logisch dat je het naar vindt dat Mira nog steeds met je ex omgaat, dus je mag daar gerust pisnijdig over zijn. Je kunt niet ongedaan maken dat Mira met je ex wil hangen, maar je kan wel aangeven dat je het een rotstreek vindt en dat Mira door dit te doen een grens overschrijdt. 

Vervolgens zou Faas vragen hoe het komt dat je in een ongezonde relatie wil blijven. “Waar komt dat patroon vandaan? Vind je het moeilijk om helder te communiceren, of heb je negatieve gedachten over jezelf waardoor je het gevoel hebt dat je niet meer respect waard bent? Ben je vooral bang om iemand te kwetsen, waardoor je jezelf wegcijfert? Of heeft het te maken met een hechtingsprobleem, waardoor het je moeite kost om mensen te vertrouwen?

Tot slot is het van belang om bij jezelf na te gaan waarom je eigenlijk zo graag bevriend wil blijven met Mira. Vind je haar oprecht fijn gezelschap, of ben je bang dat je zonder haar geen leuke dingen meer kunt doen en eenzaam wordt?

“Vooral van jonge mensen hoor je vaak dat ze het belangrijk vinden om bij een bepaalde groep mensen te horen, en dat ze er graag ‘bij willen zijn’. Maar als ze dan eenmaal in die begeerde scene zitten, kunnen ze zich alsnog eenzaam voelen,” vertelt Faas. “Dat is ook begrijpelijk. Je hebt als jong persoon enorm veel keuzes die je moet en kan maken. Omdat je zoveel opties hebt, loop je het risico dat alles wat je doet ook vluchtiger wordt. Dat kan zich ook uiten in de vriendschappen die je dan vormt.” Volgens Faas moet je daarom kijken naar welke mensen echt bij je passen. Misschien kom je erachter dat je Mira gewoon leuk vindt om een avondje mee te stappen, maar zie je haar niet meer als een naaste vriendin met wie je een groot deel van je leven wil delen.

Volgens Faas kan zo’n zoektocht best pittig zijn. In haar praktijk komt ze dikwijls mensen tegen die zich afvragen waarom ze zo lang in een ongezonde relatie blijven hangen. “De conclusie na zo’n traject is vaak dat het beter is om de relatie of vriendschap te beëindigen. Dat is opvallend: zodra je beter voor jezelf gaat zorgen, kan het zijn dat je mensen verliest. Maar ook dat is belangrijk.”

Volgens Faas kan je uit jouw relatie met Mira een hoop leren. Door je grenzen aan te geven, leer je hoe je in de toekomst kan omgaan met vrienden die te weinig rekening houden met jou. Maar het allerbelangrijkste is om te onthouden dat je een veilige, fijne en goede vriendschap verdient. Dat besef zal hoe dan ook een positief effect hebben op je vriendschappen. Of je nu closer wordt met Mira, of merkt dat je toch beter af bent zonder haar.