Waarom komt verdriet zoveel harder binnen dan blijdschap?

Negatieve emoties, zoals het verdriet dat je ervaart als je relatie uitgaat, komen vaak veel harder binnen dan positieve gevoelens. Volgens psychologen komt dit door het negativiteitseffect: de neiging van onze hersenen om negatieve gebeurtenissen of gevoelens beter op te slaan dan blije herinneringen.

Ik ervaar dat zelf ook zo. Natuurlijk herinner ik me ook mooie momenten, maar als ik denk aan belangrijke keerpunten in mijn leven, dan zijn het toch altijd de slechtste ervaringen die als eerst naar boven komen drijven. Zo staat het moment waarop mijn eerste relatie ten einde kwam nog steeds in mijn geheugen gegrift, terwijl dat jaren geleden was. Het niet erg om die herinneringen te hebben, maar waarom blijven pijn en hartzeer zo lang hangen? Is verdriet een sterkere emotie dan vreugde?

Mareile Poettering houdt zich professioneel bezig met deze vraag. Ze is als therapeut en coach gespecialiseerd in psychosomatische aandoeningen: lichamelijke aandoeningen die worden veroorzaakt door psychische problemen. Ze ziet veel patiënten die hun negatieve emoties en trauma’s opslaan in hun lijf. Ik vraag haar over rouw, over liefdesverdriet, en over hoe je kunt leren genieten van het leven, ook als veel negativiteit ervaart. 

VICE: Waarom voelen we meer verdriet dan geluk?
Mareile Poettering: Dat kun je eigenlijk niet generaliseren, want iedereen voelt emoties op een andere manier. Maar in mijn vak heb ik wel gemerkt dat die ‘moeilijke’ gevoelens bij veel mensen veel harder binnenkomen dan positieve.

Waarom is dat zo, denk je? 
Op sociaal vlak proberen we negativiteit koste wat kost te vermijden. Verdriet en pijn zijn voor ons een grotere bedreiging dan gevoelens van vreugde. Blijdschap zal ons niet snel schaden en daarom zijn we er emotioneel ook minder mee bezig. Veel mensen weten daarom niet goed hoe ze vreugde moeten vieren.

Er kan veel tijd en werk gaan zitten in het verwerken van negatieve emoties als liefdesverdriet. Maar als ik een goede dag heb gehad, dan houdt dat me 's nachts gek genoeg niet wakker. Is blijdschap dus een meer passieve emotie?
Als we ons meer zouden richten op het vasthouden van positieve emoties, dan zouden we blijdschap veel intenser meemaken. Tegelijkertijd kunnen we negatieve gevoelens niet zomaar verwerken – ze blijven ons namelijk achtervolgen als we de confrontatie uit de weg gaan. Op den duur zijn de gevolgen hiervan voelbaar in ons lichaam. Dit kan zelfs leiden tot mentale aandoeningen.

Hoe komt die negativiteit tot uiting in je lichaam?
Sterke en onverwerkte emoties kunnen zich wreken op je lichaam, dit heb ik gezien bij mijn cliënten. De enorme stress en het lijden dat gepaard gaat met liefdesverdriet kan bijvoorbeeld het gebrokenhartsyndroom veroorzaken.

Alle gevoelens hebben een functie in het leven, daarom noem ik ze ook niet negatief of slecht. Zonder ‘huilmomenten’ kunnen we ook geen mooie emoties ervaren. Het is belangrijk dat we met negatieve gevoelens leren omgaan, want ze hebben veel potentie. We kunnen ze natuurlijk ook onderdrukken, maar dan komen die gevoelens terecht in een soort ‘innerlijke kelder’. Daar blijven de onderdrukte emoties rondhangen. En dat is precies wat psychosomatische ziektes veroorzaakt.

Als we verdriet steeds opnieuw ervaren, betekent het dan dat we nog niet klaar zijn met de verwerking ervan?
Ja. Het is bijvoorbeeld moeilijker om met liefdesverdriet om te gaan als je niet bent voorbereid op emoties als woede en schaamte die erbij horen. Je kunt een persoon die belangrijk voor je was namelijk niet zomaar uitwissen.

Schaamte en een laag zelfbeeld worden in onze samenleving zodanig afgekeurd dat we die steevast willen vermijden. We houden onszelf dan voor dat we alleen verdriet ervaren, omdat dat gevoel meer geaccepteerd wordt. Maar meestal is er veel meer aan de hand.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE Duitsland.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.